خلاصه تعالیم کلیسای کاتولیک

 خلاصه ی تعلیمات کلیسایی در سال ١۹۹٢ برای تعلیم قوانین کلیسای کاتولیک چاپ شده است. مانند کاتیکیزم داری چهار بخش است و همچنین بخشی مربوط دعا وبخشی مربوط به آموزه های ایمان کلیسا را داراست. واز چهارده شمایل برای شروع هر بخش استفاده شده است.

پاپ بندکیت گفته است: این تصاویر مقدس انجیل را موعظه کرده و حقیقت کلیسای کاتولیک را بیان می کند.
ازشخصی که این متن را ترجمه کرد سپاسگذاریم به راستی که دستاورد عظیمی است.

خلاصه
تعالیم کلیسای کاتولیک

فهرست مطالب

بخش اول

کارکرد ایمان

قسمت اول: ″ایمان دارم″، ″ایمان داریم″

فصل اول: انسان ″قادر به دریافت″ خداست

فصل دوم: خدا به ملاقات انسان می¬آید
راز آشکار شدن خدا
انتقال راز آشکار شدن خدا
کتاب مقدس

فصل سوم: پاسخ انسان به خدا
ایمان دارم
ایمان داریم

قسمت دوم: کارکرد ایمان مسیحی
کارکرد ایمان

فصل اول: من ایمان دارم به خدای پدر
کارکردهای ایمان
″من ایمان دارم به خدای قادرمطلق، آفریدگار آسمان و زمین″
آسمان و زمین
انسان
سقوط

فصل دوم: من ایمان دارم به عیسی مسیح، پسر یگانه خدا
و به خداوند ما، عیسی مسیح، پسر یگانه خدا
عیسی مسیح به قدرت روح¬القدس از مریم عذرا تن گرفت
عیسی مسیح در زمان پنطیوس پیلاطس رنج کشید، مصلوب شد، مرد و مدفون گشت
عیسی مسیح به هاویه رفت و روز سوم رستاخیز نمود
عیسی به آسمان صعود کرد و به دست راست پدر قادر مطلق نشسته است
زندگان و مردگان را داوری خواهد کرد

فصل سوم: من ایمان دارم به روح¬القدس
من ایمن دارم به کلیسا که مقدس است
جایگاه کلیسا در نقشه الهی
کلیسا: قوم خدا، تن مسیح، معبد روح¬القدس
کلیسا یکتا، مقدس، همگانی و رسولی است
ایمان¬داران: در رأس آنان، ایمانداران ″عادی″، زندگی وقف شده
من ایمان دارم به شراکت قدیسین
مریم، مادر مسیح، مادر کلیسا
من ایمان دارم به بخشایش گناهان
من ایمان دارم به رستاخیز جسم
من ایمان دارم به زندگی ابدی
آمین

بخش دوم

برگزاری راز مسیحی

قسمت اول: تدبیر رازهای تقدیس¬کننده

فصل اول: راز فصح در زندگی کلیسا
آیین عبادی، عمل تثلیث اقدس
راز فصح در رازهای تقدیس¬کننده کلیسا

فصل دوم: برگزاری راز فصح توسط رازهای تقدیس¬کننده
برگزاری مراسم عبادی در کلیسا
چه کسی برگزار می¬کند؟
چگونه باید برگزار کرد؟
کی باید برگزار کرد؟
کجا باید برگزار کرد؟
اشکال متفاوت مراسم عبادی و وحدت راز

قسمت دوم: هفت راز تقدیس¬کننده کلیسا

فصل اول: رازهای تقدیس¬کننده نخستین گام¬ها در تعالیم مسیحی
راز تقدیس¬کننده تعمید
راز تقدیس¬کننده استواری
راز تقدیس¬کننده قربانی¬مقدس

فصل دوم: رازهای تقدیس¬کننده شفابخش
راز تقدیس¬کننده توبه و اعتراف
راز تقدیس¬کننده تدهین بیماران

فصل سوم: رازهای تقدیس¬کننده در خدمت اتحاد و بشارت
راز تقدیس¬کننده کهانت
راز تقدیس¬کننده ازدواج

فصل چهارم: مراسم عبادی دیگر
آیین¬های برکت¬زا
مراسم مسیحی تدفین مردگان

بازگشت به بالا

بخش سوم

زندگی در مسیح

قسمت اول: دعوت درونی انسان: زندگی در روح¬القدس

فصل اول: مقام و منزلت انسان
انسان، تصویر خدا
دعوت روحانی ما به خوشبختی
آزادی انسان
اخلاقیت غرایض نفسانی
وجدان اخلاقی
فضایل
گناه

فصل دوم: جامعه بشری
شخص و جامعه
شرکت در زندگی اجتماعی
عدالت اجتماعی

فصل سوم: نجات خدا: شریعت و فیض
شریعت اخلاقی
فیض و بخشش
کلیسا، مادر و استاد

قسمت دوم: ده فرمان

فصل اول:″ خداوند خدای خود را به تمام دل، به تمام جان و به تمام روح محبت نما″
فرمان اول: من خدای تو هستم. تو را به حضور من خدایان دیگر نباشد
دومین فرمان: نام یهوه خدای خود را به باطل مبر
سومین فرمان: روز سبت را نگه دار و آن را تقدیس نما

فصل دوم: همنوعت را همانند خود محبت نما
چهارمین فرمان: پدر و مادر خود را حرمت دار
پنجمین فرمان: قتل مکن
ششمین فرمان: زنا مکن
هفتمین فرمان: دزدی مکن
هشتمین فرمان: بر همسایه خود شهادت دروغ مده
نهمین فرمان: بر زن همسایه¬ات طمع مورز
دهمین فرمان: بر اموال همسایه¬ات طمع مورز

بازگشت به بالا

بخش چهارم

دعای مسیحی

قسمت اول: دعا در زندگی مسیحی

فصل اول: دعا: الهام خداوندی
الهام خداوندی دعا در عهد عتیق
دعا در حد اعلی، در مسیح آشکار می¬گردد و به کمال می رسد
دعا در طول تاریخ کلیسا

فصل دوم: سنت دعا
منشأ دعا
راه دعا
راهنمایانی برای دعا

فصل سوم: زندگی دعایی
اشکال مختلف دعا
نبرد دعا

قسمت دوم: دعای خداوند: ای پدر ما

″ خلاصه کل انجیل″
″ ای پدر ما که در آسمانی″
هفت درخواست

ضمیمه

الف. دعاهای همگانی
ب. تعاریف اصول کاتولیک

بازگشت به بالا

----------------------------------------

رساله پاپی

به شکل بنا به اراده شخصی
به جهت تأیید و انتشار
خلاصه
تعالیم کلیسای کاتولیک

بندیکت شانزدهم
که خاطره¬اش تا به ابد باقی باد

بیست سال پیش، به مناسبت بیستمین سالگرد خاتمه دومین شورای واتیکان، به درخواست گردهمایی استثنایی مجمع اسقفان، تهیه و تنظیم تعالیم کلیسای کاتولیک آغاز شد.
از بابت عطیه این تعالیم کلیسای کاتولیک، که در سال 1992 از طرف پاپ پیشین، ژان پل دوم گرامی و محبوب، منتشر شد، بینهایت از خداوند سپاسگزارم.
استفاده بزرگ این هدیه ارزشمند قبل از همه در استقبال شدید و قاطع از جانب اسقفان به چشم خورد که در وحله اول به عنوان مرجعی قابل اعتماد و صحیح، برای تعلیم مکتب کاتولیک و به ویژه تهیه مجموعه-های تعالیم مسیحی در هر منطقه، به آنان تقدیم شد. همچنین، این آثار با نظری مساعد و چشم¬گیر، مورد استقبال همه قشرهای ایمانداران قرار گرفت که به کمک پنجاه ترجمه¬ای که تا کنون از آن صورت گرفته است، توانستند به ارزش آن پی ببرند.
امروز، با شادی زیادی، خلاصه شده این تعالیم را تأیید می¬کنم.
در ماه اکتبر 2002، حضار کنگره بین¬المللی تعالیم مسیحی شدیداً خواستار آن شدند، و خواسته ایشان، بازتابی بود از یک نیاز حقیقی در سطح کلیسا. پاپ پیشین – که روانش شاد باد – به این درخواست توجه نمود و آغاز خلاصه این تعالیم را در ماه فوریه 2003 تأیید کرد و تهیه و تنظیم آن را به یک کمیسیون محدود متشکل از چند کاردینال و همکار متخصص واگذار نمود، و سرپرستی آن را به عهده من نهاد. در حین این گردآوری، پروژه خلاصه تعالیم کلیسای کاتولیک به قضاوت جمیع کادردینال¬ها و رؤسای کنفرانس¬های اسقفی پیشنهاد شد، و مورد استقبال و پذیرش مساعد اکثریت آنان واقع گشت.
خلاصه¬ای که امروز به کلیسای جهانی تقدیم می¬دارم، تألیفی است امین و مطمئن از تعالیم کلیسای کاتولیک. همه نکات اساسی و پایه¬ای ایمان کلیسا در آن جمع¬آوری شده است تا به درخواست پاپ پیشین، نوعی یادآور جیبی تشکیل دهد که به اشخاص، چه ایماندار و چه غیر ایماندار، اجازه دهد با یک نگاه، تمام افق ایمان کاتولیک را در آغوش بگیرند.
این تألیف چه در ساختارش، چه در محتوا و طرز بیانش، مطابق با تعالیم کلیسای کاتولیک تهیه و تنظیم گشت که خواهد توانست به کمک و تشویق این خلاصه شده، به گونه¬ای وسیع¬تر و عمیق¬تر مورد شناخت واقع گردد.
لذا این خلاصه شده را با اطمینان به کل کلیسا و به تک تک مسیحیان تقدیم می¬دارم تا در این هزاره سوم، هرکس بتواند به کمک آن، مشوقی نوین در راه تلاش احیاء¬گشته از بهر بشارت انجیل و آموزش ایمان بیابد که باید مشخصه هر جماعت کلیسایی و همه آنانی باشد که، در هر سن و سال، یا از هر مملکتی، به مسیح ایمان دارند.
اما اختصار، وضوح و کمال این خلاصه شده به همه آنانی نیز ارائه داده می¬شود که در دنیای بی¬مفهوم و دارای پیام¬های متعدد امروز، خواستار آشنایی با راه حیات و حقیقتی هستند که از جانب خدا، به کلیسای پسرش سپرده شد.
با قرائت این خلاصه شدهکه ابزاری است قابل اعتماد، هرکس خواهد توانست به ویژه به یاری مریم، باکره قدیس، مادر مسیح و مادر کلیسا، جمال، وحدت و فعلیت بی¬کران عطیه خدا به بشریت را بشناسد و آن را هموراه بهتر بپذیرد: یعنی پسر یگانه¬اش عیسی مسیح، که ″راه، راستی و حیات″ است (یوحنا 14/6).

رم، 28 ژوئن 2005، قبل از جشن پولس و پطرس رسول، در نخستین سال خدمت پاپی خود.
پاپ بندیکت شانزدهم

 بازگشت به بالا

--------------------------------------

شمایل مسیح قادر مطلق، که دارای جمال هنری خاصی است، سخنان زبورنویس را خاطرنشان می¬سازد:″ تو جميل‌تر هستي‌ از بني‌آدم‌ و نعمت‌ بر لب¬هاي‌ تو ريخته‌ شده‌ است‌″ (مزمور 45/2). قدیس یوحنا کریزوستوم این عبارات را به عیسی خداوند نسبت می¬داد و می¬گفت:″ مسیح در غنچه جوانی بود، و قوت روح قدوس در او بود؛ در او دو جمال می¬درخشید: یکی جمال روان و دیگری جمال جسم″.
این شمایل، از راه بیان تصویری¬اش خلاصه¬ایست از نخستین شوراهای بین کلیسایی که موفق شد نه تنها جمال انسانی، بلکه پرتویی از درخشش الوهیت عیسی را نیز نمایان سازد. مسیح به ردایی قرمز ملبس گشته است، و بر روی آن، به لباسی آبی رنگ. این دو رنگ یادآور سرشت دوگانه اوست، و خطوط طلایی نمایانگر شخصیت الهی کلمه خداست. بر شانه راست، یک شانه¬بند طلایی ترسیم شده که نماد کهانت ابدی اوست. چهره¬اش، شکوهمند و آرام است، با موهای پرپشت و هاله¬ای به شکل صلیب که بیانگر سه حرف عبری است: ″کسی که هست″. این نام خدا در کتاب خروج3/14 نیز آشکار شده بود. در قسمت فوقانی شمایل و در کناره¬های آن، حروف IC-XC Iesus - Christus″ ″ ، عیسی – مسیح، را می¬خوانیم که عنوان خود شمایل است. انگشت شست و انگشت چهارم دست راست به سوی هم خم و نزدیک شده¬اند و بیانگر سرشت دوگانه مسیح در وحدت شخص الهی او هستند و در وضعیت خاص برکت ترسیم شده¬اند. دست چپ، کتاب انجیل را در خود نگاه داشته است، که با سه کلید بسته شده و به مروارید و سنگ¬های قیمتی آراسته شده است. انجیل، نماد و تألیف کلام خدا، دارای یک مفهوم آیینی نیز هست زیرا طی برگزاری مراسم قربانی¬مقدس، بخشی از آن قرائت می¬شود و خودِ سخنان عیسی در هنگام تبدیل نان و شراب ادا می¬شوند.
این تصویر، که تألیف شگفتی است از داده¬های حقیقی و نمادی، دعوتی است برای تعمق و حرکت از پی عیسی. امروزه نیز، عیسی از راه کلیسا، که عروس و تن عرفانی اوست، بشریت را برکت می¬دهد و آن را توسط انجیلش که کتاب راستین حقیقت، سعادت و نجات انسان است، روشنایی می¬بخشد.
در ماه اوت 386، در حالی که آگوستین قدیس در باغچه خود نشسته بود، صدایی شنیده شد که می¬گفت:″ بگیر و بخوان، بگیر و بخوان″ (اعترافات، 8 ،12، 29). خلاصه تعالیم کلیسای کاتولیک، تألیفی است از انجیل عیسی که از راه آموزه¬های کلیسا تعلیم داده می¬شود و دعوتی است برای گشودن کتاب حقیقت و قرائت آن، حتی، ″خوردن″ آن، همان¬گونه که حزقیال نبی به آن امر شد (رک. حزقیال 3/1-4).

_________________
تئوفان قبرسی (1546)، شمایل مسیح، دیر ستراوونیکیتا (کوه آتوس)

بازگشت به بالا

مقدمه

1. روز 11 اکتبر 1992، پاپ ژان پل دوم تعالیم کلیسای کاتولیک را به همه ایمانداران جهام تقدیم می¬نمود، و آن را یک ″کتاب مرجع″ برای آموزش داده¬های مسیحی احیاء¬شده به چشمه¬های زنده ایمان معرفی می¬کرد. سی سال پس از شروع دومین شورای واتیکان (1962-1965)، درخواست بجای گردهمایی استثنایی مجمع اسقفان در سال 1985 برای انتشار یک مجموعه آموزشی از کل دکترین کاتولیک - چه از بُعد ایمانی و چه از بُعد اخلاقی- به تحقق پیوست.
پنج سال بعد، روز 15 اوت 1997، با انتشار چاپ نمونه این تعالیم کلیسای کاتولیک
editio typica Catechismus Catholicae Ecclesiae، پاپ اعظم بر هدف اساسی این آثار تأکیید نمود:″ مرجعی کامل و بدون کم و کاست از دکترین کاتولیک که این اجازه را به هرکسی خواهد داد تا از آنچه کلیسا در زندگی روزمره خود به آن ایمان دارد، برگزار می¬کند، زندگی می¬کند و دعا می-کند، شناختی حاصل نماید″.

2. برای آنکه این تعالیم مورد توجه بیشتری واقع گردد و نیز، به درخواست کنگره بین¬المللی تعالیم مسیحی در سال 2002، پاپ ژان پل دوم در سال 2003 کمیسیون ویژه¬ای به ریاست کاردینال یوسف راتزینگر، نماینده کنگرگاسیون جهت دکترین ایمان تشکیل داد و آن را مسؤل تهیه و تنظیم تألیفی از خلاصه شده تعالیم کلیسای کاتولیک نمود، که همان محتوای ایمانی را به طور فشرده¬تری بیان دارد. پس از دو سال کار و کوشش، پروژه خلاصه شده تعالیم کلیسای کاتولیک آماده شد و بهر نظرخواهی از کاردینال¬ها و رؤسای جماعت¬های اسقفان نزد آنان ارسال گردید. در کل، این پروژه از طرف اکثریت آراء آنانی که پاسخ دادند، نظر مثبتی دریافت داشت. لذا کمیسیون به تجدید و ویراستاری این پروژه پرداخت و با در نظر گرفتن پیشنهادات ارائه داده شده، بهر کمال بخشیدن به این تألیف، نوشته نهایی آن را آغاز نمود.

3. مشخصات اساسی این خلاصه به تعداد سه مشخصه است: وابستگی عمیق با تعالیم کلیسای کاتولیک؛ سبک نوشته (گفتگو)؛ استفاده از تصاویر برای تعلیم.
قبل از همه، خلاصه یک آثار مستقل نیست و توقع ندارد جانشین تعالیم کلیسای کاتولیک گردد، برعکس مرتب به آن اشاره می¬کند و به طور منظم، با رجوع به شماره¬های معادل در تعالیم کلیسای کاتولیک، یادآور مرجع می¬شود یا خواننده را به ساختار، پیشرفت و محتوای آن بازمی¬گرداند. در ضمن، هدف این خلاصه، تجدید توجه و اشتیاق نسبت به تعالیم کلیسای کاتولیک است که به جهت حکمت ساختار و عمق روحانی¬اش، هنوز هم مرجع اساسی تعالیم کلیسایی زمان ما را تشکیل می¬دهد.
همچون تعالیم کلیسای کاتولیک، خلاصه، به چهار بخش تقسیم شده است که با قوانین اساسی زندگی در مسیح مطابقت دارند.
بخش اول، ″کارکرد ایمان″، تألیفی است بجا از ایمان کلیسای کاتولیک، که از کارکرد رسولان و کارکرد وسیع¬تر حاصل از شورای نیسه- کنستانتینپل برگرفته شده است که اقرار مداوم آن طی مراسم مسیحی، اساسی¬ترین حقایق ایمانی را زنده نگاه داشته است.
بخش دوم، ″برگزاری راز مسیحی″، عنوانی است از مواد اساسی برای برگزاری مراسم عبادی. زیرا بشارت انجیل به طور خاص از راه زندگی رازهای تقدیس¬کننده انجام می¬پذیرد. ایمانداران در همه لحظات زندگی خود، اثر نجات¬بخش راز فصح را، که مسیح توسط آن، عمل بازخریدمان را به تحقق می¬رساند، تجربه می¬کنند و به آن شهادت می¬دهند.
بخش سوم، ″زندگی در مسیح″، اشاره¬ای است به چگونگی زندگی در مسیح یعنی آنچه که تعمیدیافتگان باید در زندگی خود نمایان سازند، چه در رفتار و انتخابات اخلاقی خود، چه در وفاداری¬شان به ایمانی که آن را اقرار می¬دارند و برگزار می¬کنند. زیرا ایمانداران توسط عیسی مسیح به این فراخوانده شده¬اند که اعمالی مطابق با منزلتشان انجام دهند، یعنی مقام و منزلت فرزندان خدای پدر، در محبت روح¬القدس.
بخش چهارم، ″دعای مسیحی″، تألیفی است از زندگی دعایی. به سرمشق از عیسی، که الگوی کامل عبادت¬کنندگان است، شخص مسیحی به گفتگو با خدا فرا خوانده شده است، که یکی از دعاهای خاص او، دعای ای پدر ماست، که آن را خودِ عیسی به ما آموخته است.

4. دومین مشخصه خلاصه، سبک نگارش آن به شیوه گفتگو است که بازگشتی است به یک سبک آموزشی قدیم سؤال- جوابی. هدف آن است که مجدداً، از راه یک سری سؤالات پی در پی که توجه مخاطب را برمی¬انگیزد و از او دعوت می¬کند تا در راه شناخت اشکال همواره جدیدتری از حقایق ایمانی پیشرفت کند، یک گفتگوی ایده¬آل بین استاد و شاگرد پیشنهاد شود. این سبک به خلاصه متن نیز کمک زیادی می¬کند، و به آنچه اساسی است و می¬تواند به یادگیری و حفظ محتوا یاری بخشد، بسنده می¬کند.

5. سومین مشخصه آن، حضور چندین تصویر در لابلای متون است که بخش¬های مختلف خلاصه را به هم مرتبط می¬سازند. این تصاویر برگفته¬ای هستند از میراث بسیار غنی آثار هنری مسیحی. سنت چندین قرن شورای کلیسایی به ما می¬آموزد که تصویر نیز جزوی از بشارت است. در همه زمان¬ها، هنرمندان وقایع مهم راز نجات را در جمال رنگ¬آمیزی و کمال زیبایی این آثار، در اختیار تعمق و نظاره ایمانداران قرار داده¬اند. و این نشانه¬ایست به این نکته که در فرهنگ تصویری این دوره زمانه، امروز بیشتر از همیشه، تصاویر مقدس می¬توانند بیش از خود کلام، موثر واقع شوند زیرا مشوق ارتباطی و انتقالی پیام انجیلی از این راه بسیار موثرتر می¬نماید.

6. چهل سال پس از خاتمه دومین شورای واتیکان و طی سال ویژه قربانی¬مقدس، خلاصه می¬تواند ابزار جدیدی باشد در راه پاسخ به عطش حقیقت ایمانداران، در هر سن و سال و در هر شرایط، و نیز آنانی که ایماندار نیستند اما تشنه حقیقت و عدالت هستند. انتشار آن روز جشن رسولان پطرس و پولس انجام خواهد گرفت، که ستون¬های کلیسای جهانی هستند و مبشرین نمونه انجیل به جهان در زمان خود بوده¬اند. این رسولان، آنچه را بشارت دادند به چشم دیده بودند و به قیمت جان خود، به حقیقت مسیح شهادت دادند. باشد تا در اشتیاق بشارتی¬شان از آنان سرمشق بگیریم و نزد خداوند دعا کنیم تا کلیسا همواره از پی تعالیم رسولان گام بردارد، که نخستین مژده ایمان را توسط آنان دریافت نمود.

20 مارس 2005، یکشنبه نخل.
یوسف کاردینال راتزینگر
رئیس کمیسیون ویژه

بازگشت به بالا 

--------------------------------

این آثار هنری شگفت از پرستش مجوسیان (رک متی 2/1-12)، نمادی است از آشکار شدن عیسی به همه امت¬ها. رازجسم¬گیری عطیه¬ای است که نه تنها به ایمان مریم، یوسف، زنان، چوانان، مردمان ساده قوم اسرائیل عطا شد، بلکه به ایمان این غریبان که از مشرق¬زمین می¬آمدند تا طفل نوزاد را پرستش نمایند و هدایایی به او تقدیم دارند: چون‌ به‌ خانه‌ وارد گشتند، طفل‌ را با مادرش‌ مريم‌ ديدند و به‌ روي‌ در افتاده‌، او را پرستش‌ كردند و ذخاير خود را گشوده‌، هداياي‌ طلا و كُنْدُر و مُر به‌ وي‌ گذرانيدند (متی 2/11).

مجوسیان نماد نخستین امت¬هایی هستند که به ایمان فراخوانده شده¬اند، که دست خالی به عیسی نزدیک نمی¬شوند بلکه با ثروت زمین¬ها و کشتزارهای خود.
انجیل عیسی کلام نجات¬بخش برای کل بشر است. قدیس لئون کبیر می¬گفت:″ باشد تا همه امت¬ها، که مجوسیان نماد آنها هستند، خالق جهان را بپرستند، و خدا نه تنها در سرزمین یهودا بلکه در کل زمین شناخته شود، باشد تا نامش عظیم باد″ (رک. مزمور 76/1)، (موعظه سوم در باب ظهور خداوند).
نخستین بخش این خلاصه شده بیانگر ملاقات خدا با انسان و پاسخ ایمانی است که کلیسا، به نمایندگی از همه انسان¬ها، به عطیه جسم¬گیری نجات¬بخش پسر خدا و آشکار شدن الوهیتش می¬دهد.

بخش اول

کارکرد ایمان

قسمت اول:
″ ایمان دارم″ - ″ ایمان داریم″

این مینیاتور تصویری است از شش روز خلقت جهان تا زمان وسوسه نخستین والدین نسل بشریت (ر.ک به پیدایش 1-3).
″اي‌ خداوند اعمال‌ تو چه‌ بسيار است‌.
جميع‌ آنها را به‌ حكمت‌ كرده‌اي‌.
زمين‌ از دولت‌ تو پر است‌.
و آن‌ درياي‌ بزرگ
‌ و وسيع‌ الاطراف‌ نيز كه‌ در آن‌ حشرات‌ از حد شماره‌ زياده‌اند
و حيوانات‌ خرد و بزرگ‌.
و در آن‌ كشتي¬ها راه‌ مي‌روند
و آن‌ لوياتان‌ كه‌ به‌ جهت‌ بازي‌ كردن‌ در آن‌ آفريده‌اي‌.
جميع‌ اينها از تو انتظار مي‌كشند
تا خوراك‌ آنها را در وقتش‌ برساني‌.
آنچه‌ را كه‌ به‌ آنها مي‌دهي‌، فرا مي‌گيرند.
دست‌ خود را باز مي‌كني‌، پس‌ از چيزهاي‌ نيكو سير مي‌شوند″ (مزمور 104/24-28)
طی مراسم عید فصح، کلیسا خداوند را برای کار باز هم پرعظمت¬تری می¬سراید که عمل نجات بشر و آفرینش است:
ای خدای ازلی و قادر مطلق،
تویی که همواره با حکمتی شگفت عمل می¬کنی،
عطا فرما تا انسان¬هایی که آنان را بازخریده¬ای
به این درک نائل آیند که تقدیم مسیح، فصح ما،
شگفت¬انگیزتر
از عمل آفرینش در ابتدای جهان است.

____________
کتاب مقدس سووینی، مینیاتور در باب آفرینش، مولن، کتابخانه شهرداری

---------------------------------

1. نقشه خدا برای انسان چیست؟
خدا که در خویش بی¬نهایت کامل و خوشبخت است، در تدبیری حاصل از نیکویی تام، انسان را موجودی آزاد آفرید تا او را سهیم زندگی سعادتمند خویش گرداند. هنگامی که زمان به موعود رسید، خدای پدر پسرش را به عنوان نجات¬دهنده برای بازخرید انسان¬ها که در گناه سقوط کرده¬اند، فرستاد، تا ایشان را به کلیسایش فراخواند و به آنان عطا کند تا به وساطت روح¬القدس، فرزندخواندگان او، و وارثان ابدیت سعادتمند او گردند.

 بازگشت به بالا

فصل اول
انسان ″قادر به دریافت″ خداست

خداوندا، چه عظیمی، و چه شایسته ستایشی والا... ما را از برای خود آفریده¬ای و دل ما تا زمانی که در تو نیاساید، آسایشی ندارد (آگوستین قدیس).

2. چرا آرزوی خدا در انسان نهفته شده است؟
خدا انسان را به صورت خویش آفرید و با این عمل، آرزوی دیدار خدار را در قلب انسان حک نمود. حتی اگر انسان از این آرزو آگاهی نداشته باشد، خدا انسان را بی¬وقفه به سوی خویش جذب می¬کند تا کمال راستی و خوشبختی را که انسان همواره در پی آن است، در خدا بیابد و در او زندگی کند. لذا انسان طبیعتاً و به خاطر دعوتش، یک موجود مذهبی است، که توانایی ملاقات با خدا را دارد. این رابطه نزدیک و حیاتی با خدا، دلیل اساسی مقام و منزلت انسان است.

3. آیا می¬توان خدا را تنها به نور منطق شناخت؟
انسان قادر است از راه خلقت، یعنی جهان آفرینش و بشریت، به تنها کمک منطق خود، خدا را یقیناً به عنوان سرچشمه و هدف آفرینش، نیکی مطلق، حقیقت و جمال بیکران بازشناسد.

4. آیا نور منطق برای شناخت راز خدا کفایت می¬کند؟
انسان در شناخت خدا به تنها کمک نور منطق، با مشکلات فراوانی مواجه می¬شود. به علاوه، انسان قادر نیست به خودی خود در عمق راز الهی فرو رود. لذا خدا اراده نمود تا از راه آشکار شدن خود، او را نه تنها در مورد حقایقی که فراتر از درک انسانی هستند، بلکه در مورد حقایق مذهبی و اخلاقی نیز که به خودی خود، در دسترس منطق هستند، روشن سازد و اینچنین، این حقایق می¬توانند توسط همه، بدون مشکل، با اطمینانی راسخ و بدون امکان خطا، شناخته شوند.

5. چگونه می¬توان در مورد خدا سخن گفت؟
می¬توان به همه انسان¬ها و با همه انسان¬ها از خدا سخن گفت: با اشاره به کمالات انسانی و دیگر مخلوقات که به رغم محدودیتشان، انعکاسی هستند از کمال بی¬کران خدا. لذا لازم است کلام ما همواره از تصاویر و عیب و نقص¬هایش طاهر گردد، با آگاهی از اینکه هیچ¬گاه قادر به آن نخواهیم بود که بی¬منتهایی راز الهی را کاملاً بیان داریم.

 بازگشت به بالا

فصل دوم
خدا به ملاقات انسان می¬آید:
راز آشکار شدن خدا

6. خدا چه چیز را به انسان آشکار می¬کند؟
خدا در نیکویی و حکمت خویش، خودش را به انسان آشکار می¬سازد. از راه اتفاقات و از راه کلام خود، خویشتن و اراده نیکوی خود را که آن را از ازل و از بهر انسان¬ها، بر مسیح بنا نموده است، آشکار می¬سازد. نقشه الهی آن است که به فیض روح¬القدس، همه انسان¬ها در زندگی الهی سهیم گردند تا در پسر یگانه¬اش، به فرزندخواندگی قبول شوند.

7. نخستین مراحل راز آشکار شدن خدا کدامند؟
خدا از همان ابتدا خویشتن را بر نخستین والدین¬مان آدم و حوا آشکار نمود و ایشان را به مشارکت عمیق با خود فرا خواند. پس از سقوط ایشان، آشکار ساختن خود را متوقف نکرد و نجات را به همه اصل و نسب ایشان وعده داد. پس از واقعه طوفان، پیمانی بین خود و همه موجودات زنده بست.

8. مراحل بعدی راز آشکار شدن خدا کدامند؟
خدا ابراهیم را برگزید، و از او دعوت کرد تا کشورش را رها سازد تا وی را″ پدر امت¬های بسیار″ گرداند (پیدایش 17/5) و وعده داد تا ″جمیع قبایل جهان″ را در او برکت دهد (پیدایش 12/3). نسل و نسب ابراهیم، وارثان وعده¬های الهی به پاتریارخ¬ها هستند. خدا اسرائیل را به عنوان قوم برگزیده خود تعلیم داد، آن را از اسارت مصریان رهایی بخشید، در کوه سینا، عهد خود را با ایشان بست و از راه موسی، شریعتش را به ایشان داد. انبیاء، بازخرید کامل و نجاتی را وعده داده¬اند که همه امت¬ها را در عهدی نوین و ابدی وارد خواهد ساخت. عیسی، از قوم اسرائیل، و از تبار داود پادشاه متولد خواهد شد.

9. واپسین مرحله و مرحله نهایی راز آشکار شدن خدا کدام است؟
این مرحله با راز جسم¬گیری کلمه، عیسی مسیح، واسط و کمال راز آشکار شدن خدا، به تحقق پیوست. از آنجا که وی، پسر یگانه خدا و خدای انسان شده است، کلام کامل و نهایی خدای پدر است. با صدور پسر و افاضه روح¬القدس، راز آشکار شدن خدا کاملاً به تحقق پیوست، حتی اگر ایمان کلیسا در طی قرن¬ها، تدریجاً به عمق آن پی خواهد برد.

همان که خدا، پسرش را، که کلمه یگانه و نهایی اوست، به ما عطا کرد، همه چیز را یکمرتبه در این کلمه واحد بیان داشت و دیگر چیزی برای گفتن ندارد (قدیس یوحنای صلیب).

10. الهامات شخصی از چه ارزشی برخوردارند؟
گرچه به خزانه ایمان تعلق ندارند، لیکن می¬توانند برای زندگی ایمانی کمکی باشند، به شرط آنکه رابطه نزدیکی با مسیح حفظ نمایند. تفتیش و تفحص در مورد این الهامات شخصی به اقتدار کلیسا باز می¬گردد و کلیسا نمی¬تواند الهی بودن الهاماتی را بپذیردکه توقع دارند چیزی فراتر از آشکار شدن نهایی خدا که مسیح است، به ارمغان آورند یا آن را اصلاح کنند.

بازگشت به بالا

انتقال راز آشکار شدن خدا

11. راز آشکار شدن خدا چرا و چگونه باید منتقل شود؟
خدا″ مي¬خواهد همه‌ انسان¬ها نجات‌ پيدا كنند و به‌ شناخت‌ حقيقت‌ دست‌ يابند″ (1 - تیموتائوس 2/4) و منظور، شناخت عیسی مسیح است. لذا بشارت مسیح به همه انسان¬ها لازم است، همان¬گونه که خود او نیز حکم می¬کند:″ برويد و همه‌ امت¬ها را شاگرد سازيد″ (متی 28/19). این کار از راه انتقال سنت رسولان انجام می¬گیرد.

12. منظور از سنت رسولان چیست؟
منظور از سنت رسولان، انتقال پیام مسیح است که از همان آغاز مسیحیت، از راه بشارت، شهادت، قوانین و مؤسسه¬های کلیسایی، آیین¬های عبادی و نوشته¬های الهیاتی صورت گرفت. رسولان، آنچه را از مسیح دریافت کردند و از روح¬القدس آموختند، به جانشینانشان – اسقفان – و از طریق ایشان، به همه نسل¬ها تا پایان زمان، انتقال می¬دهند.

13. سنت رسولان چگونه منتقل می¬شود؟
سنت رسولان از دو راه انتقال می¬یابد: انتقال زنده کلام خدا (که آن را سنت می¬نامند)، و از راه کتاب مقدس، که همان وعده نجات است که به رشته تحریر درآمده است.

14. چه رابطه¬ای مابین سنت رسولان و کتاب مقدس وجود دارد؟
سنت و کتاب مقدس به هم مرتبط¬اند و ارتباط نزدیکی با هم دارند. زیرا هرکدام از آنها راز مسیح را در کلیسا حاضر و ثمربخش می¬گردانند و هر دو از یک سرچشمه الهی واحد نشأت می¬گیرند. آنها یک خزانه مقدس واحد از ایمان تشکیل می¬دهند و کلیسا یقین خود نسبت به راز آشکار شدن خدا را در آنها می¬یابد.

15. خزانه ایمان به چه کسی سپرده شده است؟
از زمان رسولان، خزانه ایمان به کل کلیسا سپرده شده است. تمامی امت الهی، به کمک عطیه ماوراء طبیعی ایمان و به یاری روح¬القدس و هدایت مقامات عالی کلیسا، راز آشکار شدن خدا را دریافت می¬دارد، و همواره در درک عمیق آن پیشرفت می¬کند و تلاش دارد تا مطابق آن زندگی کند.

16. چه کسی می¬تواند خزانه ایمان را بدون خطا تفسیر نماید؟
تفسیر درست خزانه ایمان تنها به مقامات عالی و زنده کلیسا واگذار شده است، یعنی به جانشین پطرس، اسقف اعظم رُم (پاپ اعظم)؛ و اسقفانی که با او وحدت دارند. مقامام عالی کلیسا، در زمینه خدمت به کلام خدا، از عطیه شناخت حتمی حقیقت برخوردار است و لذا مسؤلیت تعریف ارکان ایمان که تعاریفی هستند از حقایق موجود در راز آشکار شدن خدا نیز بر عهده همین مقامات است. این مسؤلیت، تعریف حقایقی که رابطه الزامی با راز آشکار شدن خدا دارند را نیز، شامل می¬شود.

17. چه روابطی مابین کتاب مقدس، سنت رسولان و مقامات عالی کلیسا وجود دارد؟
کتاب مقدس، سنت و مقامات عالی کلیسا به حدی به هم وابسته¬اند که هیچکدام جدای از آن دوی دیگر وجود ندارد. بلکه هر سه با هم، هر کدام مطابق با طرز عمل خاص خود، تحت عمل روح¬القدس، از بهر نجات انسان¬ها مثمر ثمر واقع می¬شوند.

بازگشت به بالا

کتاب مقدس

18. چرا می¬گوییم کتاب مقدس حقیقت را تعلیم می¬دهد؟
زیرا مؤلف کتاب مقدس خود خداست. لذا، از او الهام گرفته و حقایقی که از بهر نجات ما لازم است، بدون اشتباه تعلیم می¬دهد. روح¬القدس، مؤلفان انسانی را الهام بخشید و آنان، آنچه را که خدا می¬خواهد به ما بیاموزد، به رشته تحریر درآوردند. اما ایمان مسیحی از ″مذاهب کتاب″ به شمار نمی¬رود بلکه مذهب کلام خداست، ″ نه یک کلمه نوشته شده و خاموش، بلکه کلمه جسم¬گرفته و زنده″ (قدیس برنارد دوکلروو).

19. کتاب مقدس را چگونه باید مطالعه کرد؟
کتاب مقدس باید به یاری روح¬القدس و تحت هدایت مقامات عالی کلیسا و مطابق با سه مصداق زیر خوانده و تفسیر شود:
1) توجه به محتوا و وحدت کل کتاب مقدس
2) قرائت کتاب مقدس در سنت زنده کلیسا
3) حفظ تشابهات ایمانی، یعنی وجود رابطه¬ای هماهنگ مابین حقایق ایمانی.

20. منظور از بخش ثابت کتاب مقدس چیست؟
بخش ثابت کتاب مقدس، مجموعه¬ایست جامع از کل نوشته¬های مقدسه که سنت رسولی به شناخت کلیسا رسانده است. این بخش ثابت شامل چهل و شش نوشته از عهد عتیق و بیست و هفت نوشته از عهد جدید است.

21. عهد عتیق چه ارزشی برای مسیحیان دارد؟
مسیحیان، عهد عتیق را به عنوان کلام حقیقی خدا حرمت می¬گذارند. همه این نوشته¬ها از خدا الهام گرفته¬اند و دارای ارزشی دائمی هستند. شاهدانی هستند از تعلیم گام به گام محبت نجات¬دهنده خدا. این نوشته¬ها به خصوص از بهر آماده کردن ظهور مسیح، نجات¬دهنده عالم، نوشته شده¬اند.

22. عهد جدید چه ارزشی برای مسیحیان دارد؟
عهد جدید، که عیسی مسیح در مرکزیت آن قرار دارد، حقیقت نهایی راز آشکار شدن خدا را به ما می¬آموزد. در عهد جدید، چهار انجیل – متی، مرقس، لوقا و یوحنا- اساسی¬ترین شاهدان در باب زندگی و تعالیم عیسی هستند؛ این نوشته¬ها نقطه مرکزی همه نوشته¬های مقدسه را تشکیل می¬دهند و از جایگاه بی¬همتایی در کلیسا برخوردارند.

23. چه نوع وحدتی مابین عهد عتیق و عهد جدید وجود دارد؟
کتاب مقدس، یک مجموعه واحد است، زیراکلام خدا، تک و یگانه است، تدبیر نجات خدا تک و یگانه است، الهام الهی هر دو عهد، تک و یگانه است. عهد عتیق، عهد جدید را آماده می¬کند و عهد جدید، عهد عتیق را به کمال می¬رساند. هر دو عهد، یکدیگر را روشن می¬سازند.

24. کتاب مقدس چه نقشی در زندگی کلیسا ایفا می¬کند؟
کتاب مقدس، زندگی کلیسا را یاری و قوت می¬بخشد. برای فرزندان کلیسا، استحکام ایمان، تغذیه و چشمه زندگی روحانی است. روح و روان الهیات و موعظه¬های شبانی است. زبورنویس در مورد آن می¬گوید: ″كلام‌ تو براي‌ پاهاي‌ من‌ چراغ‌، و براي‌ راه¬هاي‌ من‌ نور است″ (مزمور 119/105).‌ به همین دلیل کلیسا به قرائت مکررکتاب مقدس فرامی¬خواند زیرا ″ عدم شناخت کتاب مقدس، عدم شناخت مسیح است″ (جروم قدیس).

بازگشت به بالا

فصل سوم
پاسخ انسان به خدا

″ایمان دارم″

25. پاسخ انسان به خدا که خود را آشکار می¬کند کدام است؟
انسان به یاری فیض الهی، با اطاعت در ایمان، به خدا پاسخ می¬دهد، بدین معنا که تماماً به خدا توکل می¬کند و حقیقتش را تماماً می¬پذیرد، زیرا ضامن آن، خداست، که حقیقت مطلق است.

26. در کتاب مقدس، مهم¬ترین شاهدان و اطاعت¬کنندگان از ایمان چه کسانی هستند؟
شاهدان، متعدد هستند، به خصوص دو تن از آنان: ابراهیم، که به بوته آزمایش گذاشته شد و ″به خدا ایمان آورد″ (رومیان 4/3) و همواره از دعوت خدا اطاعت کرد؛ بدین جهت ″پدر همه کسانی گشت که ایمان خواهند آورد″ (ر.ک رومیان 4/11 و 18)؛ و مریم باکره که در تمام مدت عمرش اطاعت ایمانی را به حد اعلی به تحقق رساند: ″ مرا برحسب سخن تو واقع شود″ (لوقا 1/38).

27. ایمان به خدا عملاً برای انسان چه مفهومی دارد؟
مفهوم آن پیوند به خود خداست، با توکل به او و با پذیرش همه حقایقی که آنها را آشکار نموده است، زیرا خدا، خودِ حقیقت است. مفهوم آن، ایمان به یک خدای واحد در سه شخص: پدر، و پسر، و روح¬القدس است.

28. مشخصات ایمان کدام است؟
ایمان، عطیه رایگان خداست و برای کسانی که با فروتنی خواستار آن هستند، قابل دسترسی است؛ فیضی است ماوراء¬طبیعی که برای نجات لازم است. کارکرد ایمان یک کارکرد انسانی است، یعنی یکی از فعالیت¬های قوه فهم و ادراک انسان که با به حرکت درآمدن اراده تحریک شده از جانب خدا، آزادانه به حقیقت الهی می¬پیوندد. به علاوه، ایمان حتمی است، زیرا بر کلام خدا بنا شده است؛ ″از راه محبت″ (غلاطیان 5/6) عامل عمل است؛ دائماً رشد می¬کند، به خصوص با توجه به کلام خدا، و دعا. از هم اکنون، پیش¬لذتی است از شادی ملکوتی.

29. چرا بین علم و ایمان مغایرتی وجود ندارد؟
حتی اگر ایمان والاتر از منطق است، هرگز امکان آن وجود ندارد که مابین ایمان و علم، مغایرتی وجود داشته باشد، زیرا هر دوی آنها از خدا سرچشمه می¬گیرند. این خود خداست که نور منطق و ایمان را به انسان عطا می¬کند.

″ایمان آور تا بفهمی؛ بفهم تا ایمان آوری″ (آگوستین قدیس)

بازگشت به بالا

ایمان داریم

30. چرا ایمان در عین حال که یک عمل شخصی است، کلیسایی نیز هست؟
ایمان یک کارکرد شخصی است، زیرا پاسخ آزادانه انسان به خداست، که خود را مکشوف می¬سازد. ولی در عین حال، یک کارکرد کلیسایی است که در اقرار ایمان بیان می¬شود: ″ایمان داریم″. زیرا کلیساست، که ایمان دارد. بدین ترتیب، به فیض روح¬القدس، پیش¬قدم، مولد و تغذیه¬کننده ایمان یکایک افراد است. به همین دلیل، کلیسا مادر و استاد است.

″هیچ¬کس نمی¬تواند خدا را به عنوان پدر داشته باشد اگر کلیسا را به عنوان مادر نداشته باشد″ (سیپریئن قدیس).

31. چرا احکام کارکرد ایمان مهم هستند؟
احکام کارکرد ایمان مهم هستند زیرا با استفاده از یک طرز بیان مشترک، موجب بیان حقایق ایمانی، ″هضم″ شدن، برگزاری و پیاده کردن آنها در زندگی دسته¬جمعی با دیگران می¬گردند.

32. چرا ایمان کلیسا یکی است؟
کلیسا به رغم آنکه از افراد متفاوت از دیدگاه زبان، فرهنگ و آداب و رسوم تشکیل شده است، به اتفاق اقرارکننده ایمانی واحد است که آن را از خداوند یکتا دریافت داشته است و از راه یگانه سنت رسولی به او منتقل شده است. کلیسا ایمان خود به خدای واحد – پدر، پسر و روح¬القدس- را اقرار می¬کند و تنها یک راه نجات را تعلیم می¬دهد. لذا، یکدل و یک روان، به آنچه در کلام خدا گنجانده شده است، ایمان داریم: چه به ما انتقال یافته باشد، چه به رشته تحریر درآمده باشد، و کلیسا آن را الهام گرفته از خدا معرفی می¬کند.

بازگشت به بالا

قسمت دوم
کارکرد ایمان مسیحی

این موزائیک قدیمی از کلیسای اعظم رم در سنت کلمنت نمایشی است از پیروزی صلیب، راز مرکزی ایمان مسیحی. در این موزائیک،گیاهی ترسیم شده که شاخ و برگ¬های متعدد آن به همه سوء گسترده شده است، همراه با گل و میوه. حیات این گیاه از صلیب عیسی می¬آید زیرا قربانی وی موجب خلقت نوین بشر و جهان شده است. عیسی، آدم نوین است که به واسطه راز رنج و عذاب خود، نسل بشر را از نو شکوفا می¬سازد و آن را با خدای پدر آشتی می¬دهد.
در کنار مسیح پر رنج، دوازده کبوتر سفید نماد دوازده شاگرد هستند. و در پای صلیب، مریم را می¬بینیم و یوحنا، شاگرد محبوب را:
عيسي‌ چون‌ مادرش‌ و آن‌ شاگردي‌ را كه‌ دوست‌ مي‌داشت‌ در كنار او ايستاده‌ ديد، به‌ مادرش‌ گفت‌: "اي‌ زن‌، اينك‌ پسر تو!" سپس‌ به‌ آن‌ شاگرد گفت‌: "اينك‌ مادر تو!" و از همان‌ ساعت‌ آن‌ شاگرد او را به‌ خانه‌ خود برد (یوحنا19/26-27).
در بالا، دست خدای پدر نمایان است، که تاج جلال را به پسر پیروزمند خود می¬بخشدکه از راه راز فصح بر مرگ چیره شده.
در پای گیاه، یک آهوی جوان با مار شریر می¬جنگد.
از همین گیاه، که نماد درخت نجات است، چشمه¬ای با آب جوشان سرچشمه می¬گیرد که به چهار رودخانه کوچک – چهار انجیل – حیات می¬بخشد و ایمانداران، همچون آهوان، از این چشمه¬های آب زنده می¬نوشند. در اینجا، کلیسا به شکل باغچه¬ای ملکوتی ترسیم شده که به توسط عیسی، درخت حیات حقیقی، احیاء می¬گردد.

_______________

کلیسای اعظم سنت کلمنت در رم، موزائیک آبسیدی، قرن دوازدهم. در اینجا: صلیب و درخت حیات. با اجازه از پدران دومینیکن ایرلند.

بازگشت به بالا

کارکرد ایمان

کارکرد رسولان
من ایمان دارم به خدا، پدر قادر مطلق، آفریدگار آسمان و زمین
و به عیسی مسیح، پسر یگانه او، و خداوند ما، که به قدرت روح¬القدس انسان شد و از مریم باکره متولد گردید،
در زمان پونطیوس پیلاطس رنج کشید، مصلوب شد، مرد و مدفون گشت، به هاویه رفت، روز سوم از میان مردگان رستاخیز نمود، به آسمان صعود کرد، به دست راست خدا، پدر قادر مطلق نشسته است، و از آنجا برای داوری زندگان و مردگان خواهد آمد.
من ایمان دارم به روح¬القدس،
به کلیسای کاتولیک و مقدس،
به اتحاد مقدسین،
به بخشایش گناهان،
به رستاخیز جسم،
به زندگی ابدی.
آمین.

کارکرد ایمان (شورای) نیسه- کنستانتینپل
من ایمان دارم به خدای یکتا، پدر قادر مطلق، آفریدگار آسمان و زمین، و هر آنچه پیدا و ناپیداست.
من ایمان دارم به خداوند یکتا، عیسای مسیح،
پسر یگانه خدا، مولود ازلی پدر.
او خداست از خدا، نور از نور، خدای راستین از خدای راستین
که زاده شده و آفریده نشده است.
هم ذات با پدر و از طریق او همه چیز هستی یافت.
برای ما آدمیان و برای نجات ما از آسمان فرود آمد
به قدرت روح¬القدس، از مریم عذرا تن گرفت و انسان گردید
و در زمان پنطیوس پیلاطس برای ما مصلوب شد، رنج کشید،
مرد و مدفون گشت و بر حسب کتاب مقدس،
روز سوم رستاخیز نمود و به آسمان صعود کرد
و به دست راست پدر نشسته است و بار دیگر در جلال خواهد آمد
تا زندگان و مردگان را داوری کند و سلطنتش را پایان نخواهد بود.
من ایمان دارم به روح¬القدس که خداوند و بخشنده حیات است
که از پدر و پسر صادر می¬گردد
و او را با پدر و پسر یک پرستش و یک جلال است.
او از طریق پیامبران سخن گفته است.
من ایمان دارم به کلیسا که یکتا، مقدس، همگانی و رسولی است
و اعتقاد دارم به یک تعمید برای آمرزش گناهان.
من رستاخیز مردگان و زندگی جهان آینده را در انتظارم. آمین.

بازگشت به بالا

فصل اول
من ایمان دارم به خدای پدر
کارکردهای ایمان

33. احکام کارکرد ایمان کدامند؟
بیانیه و احکامی هستند سازمانی، که آنها را ″کارکردهای ایمانی″ نیز می¬نامند و کلیسا، از همان ابتدا، آنها را به شکلی تألیف¬یافته، و ایمان خود را در بیانی قانون¬مندی شده و مشترک بین همه ایمانداران، بیان داشت.

34. قدیمی¬ترین کارکردهای ایمان کدامند؟
قدیمی¬ترین کارکردهای ایمان کارکردهای تعمیدی هستند. از آنجا که تعمید ″به نام پدر، و پسر و روح¬القدس″ عطا می¬گردد (متی 28/19)، حقایق ایمانی که در آن کارکردها اقرار می¬شوند، مطابق رابطه آنها با سه شخص تثلیث اقدس، به هم مرتبط شده¬اند.

35. مهم¬ترین کارکردهای ایمان کدامند؟
مهم¬ترین کارکرکردهای ایمان، کارکرد رسولان است، که قدیمی¬ترین کاکرد تعمیدی کلیسای رم است، و کارکرد نیسه- کنستانتینُِپل، که ثمره نخستین دو شورای مابین کلیسایی است: شورای نیسه (325) و کنستانتینپل (381). این دو کاکرد امروزه نیز در همه کلیساهای شرق و غرب مشترک¬اند.

بازگشت به بالا

″من ایمان دارم به خدای یکتا، پدر قادر مطلق،
آفریدگار آسمان و زمین″

36. چرا کارکرد ایمان با این کلمات آغاز می¬شود:″ من ایمان دارم به خدا ″؟
زیرا عبارت:″ من ایمان دارم به خدا ″ مهم¬ترین اقرار ایمان است؛ سرچشمه همه حقایق دیگر در مورد انسان و جهان، و تمام زندگی کسانی است که به خدا ایمان دارند.

37. چرا ایمان خود به خدای یکتا را اقرار می¬کنیم؟
زیرا زمانی که خدا می¬گوید: ″اي‌ اسرائيل‌ بشنو، يهوه‌، خداي‌ ما، يهوه‌ واحد است‌″ (تثنیه 6/4) ″ من‌ خدا هستم‌ و ديگري‌ نيست‌" (اشعیاء 45/22)، خود را به عنوان خدای یکتا به قوم اسرائیل معرفی می¬کند. و عیسی نیز آن را تأیید نمود: ″خدا، يكتا خداوند است″ (ر.ک مرقس 123/29)‌.اقرار ایمان به اینکه عیسی و روح¬القدس نیز خدا و خداوند هستند، هیچ تفرقه¬ای در ایمان به خدای یکتا ایجاد نمی¬کند.

38. خدا خود را با چه نامی آشکار نمود؟
خدا خود را به عنوان خدای زنده به موسی آشکار نمود: ″ خداي‌ ابراهيم‌، و خداي‌ اسحاق‌، و خداي‌ يعقوب‌″  (خروج 3/6). نام اسرارآمیزش را بر وی آشکار ساخت: ″هستم آنکه هستم″ (YHWH). از همان زمان عهد عتیق، به جای نام وصف¬ناپذیر خدا، از واژه خداوند استفاده شد. به همین جهت، در عهد جدید، عیسی، که او را خداوند مخاطب می¬کنند، به عنوان خدای حقیقی آشکار می¬گردد.

39. آیا تنها خدا ″ هست″؟
در حالی که مخلوقات آنچه را که هستند و آنچه را که دارند، از او دریافت داشته¬اند، تنها خداست که ذاتاً، کمال هستی و همه کمالات است. او هست ″آنکه هست″، بدون ابتدا و انتها. عیسی این را آشکار می¬کند که او نیز همین نام را داراست:″ من هستم″ (یوحنا 8/28).

40. چرا آشکار شدن نام خدا مهم است؟
با آشکار نمودن نامش، خدا غناء راز وصف¬ناپذیرش را می¬شناساند: تنها او از ازل و برای همیشه، وجود دارد، اوست که ماوراء عالم و تاریخ است. اوست که آسمان و زمین را آفرید. او خدای امین است؛ که همواره نزدیک قومش می¬ماند تا او را نجات دهد. او قدوس اعلی است، ″غنی در رحمت″ (افسسیان 2/4)، هموراه آماده بخشش. او هستی روحانی است، ماوراء همه چیز، قادر مطلق، ازلی، شخصی، کامل. او حقیقت و محبت است.

″ خدا، هستی کمال بی¬کران تثلیث اقدس است″ (قدیس توریبیو دو موگرووجو).

41. چگونه می¬توان گفت خدا حقیقت است؟
خدا حقیقت محض است و به این جهت، نه گمراه می¬گردد، نه به گمراهی می¬کشاند. ″خدا نور است‌ و در او هيچ‌ تاريكي‌ نيست‌″ (اول یوحنا 1/5). پسر ازلی خدا، حکمت جسم گرفته، به جهان فرستاده شد ″ تا بر راستي‌ شهادت‌ دهد‌″ (ر.ک یوحنا 18/37).

42. خدا چگونه آشکار می¬کند که محبت است؟
خدا خود را به عنوان کسی به اسرائیل آشکار نمود که محبتش از محبت یک پدر یا یک مادر برای فرزندانش، یا یک شوهر برای همسرش، قوی¬تر است. او ذاتاً، ″محبت است″ (1 یوحنا 4/8 و 16) که خود را تماماً و به رایگان تقدیم می¬کند: او ″جهان‌ را آنقدر محبت‌ نمود كه‌ پسر يگانه‌ خود را داد تا (...) از طریق او، جهان نجات یابد″ (یوحنا 3/16 و17). با فرستادن پسرش و روح¬القدس، خدا آشکار می¬کند که ذاتاً، تبادل ازلی محبت است.

بازگشت به بالا

43. ایمان به خدای یکتا چه چیزهایی به دنبال دارد؟
ایمان به خدای یکتا مستلزم شناخت عظمت و شکوه او، زندگی همراه با سپاسگزاری از او، اعتماد همیشگی به او، حتی در زمان مشقت، بازشناختن وحدت و منزلت حقیقی همه انسان¬ها که به صورت او آفریده شده¬اند و استفاده درست از خلقت اوست.

44. راز مرکزی ایمان و زندگی مسیحی کدام است؟
راز مرکزی ایمان و زندگی مسیحی، راز تثلیث اقدس است. مسیحیان به نام پدر، و پسر، و روح¬القدس تعمید می¬یابند.

45. آیا راز تثلیث اقدس می¬تواند تنها از راه منطق انسانی شناخته شود؟
خدا آثاری از هستی سه¬گانه خود در خلقت و عهد عتیق به جای گذاشت؛ اما عمق هستی او به عنوان تثلیث اقدس رازی است که به تنها منطق انسانی، و حتی به ایمان قوم اسرائیل قبل از جسم¬گیری پسر خدا و صدور روح¬القدس، قابل دسترسی نیست. این راز توسط عیسی مسیح آشکار شد و سرچشمه همه رازهای دیگر است.

46. عیسی مسیح در مورد راز پدر چه چیزی را به ما آشکار می¬کند؟
عیسی مسیح به ما آشکار می¬کند که خدا ″پدر″ است، نه تنها برای اینکه آفریدگار عالم و انسان است، بلکه به خصوص به این دلیل که ]خدای[ پسر را، که کلمه او و ″ درخشش‌ جلال و خاتم‌ ذاتش‌″ است، از ازل و تا به ابد در ذات خود تولید می¬کند (عبرانیان 1/3).

47. روح¬القدس، که عیسی مسیح او را به ما آشکار کرد، کیست؟
سومین شخص تثلیث اقدس است. او خداست، در وحدت با پدر و پسر، و همسان با آنان. ″از پدر صادر می¬شود″ (یوحنا 15/26)، زیرا پدر، به عنوان سرچشمه بی ابتدا، منشاء همه زندگی تثلیث اقدس است. به دلیل آنکه پدر او را از ازل، به پسر تقدیم می¬کند، از پسر نیز صادر می-شود. روح¬القدس، از پدر و پسر جسم¬گرفته صادر می¬گردد و کلیسا را به شناخت ″ تمام راستی″ (یوحنا 16/13) هدایت می¬کند.

48. کلیسا ایمان خود به تثلیث اقدس را چکونه بیان می¬دارد؟
کلیسا، ایمان به تثلیث اقدس را در اقرار ایمان به خدای یکتا در سه شخص، بیان می¬دارد: پدر، پسر و روح¬القدس. سه شخص تثلیث اقدس یک خدای واحد است زیرا هریک از آنان با کمال سرشت الهی واحد و تقسیم¬نشدنی، یکسان است. آنان حقیقتاً به دلیل روابطی که آنان را به هم مرتبط می¬سازند، از هم متمایزند. پدر، پسر را تولید می¬کند (مولد پسر است)؛ پسر، مولود پدر است؛ روح¬القدس، از پدر و پسر صادر می¬گردد.

49. سه شخص تثلیث اقدس چگونه عمل می¬کنند؟
سه شخص تثلیث اقدس در سرشت واحدشان از هم جداناپذیرند و در عملشان نیز. تثلیث اقدس تنها یک عمل واحد دارد. اما در این عمل الهی واحد، هرکدام از سه شخص مطابق طرز عمل خاص خود در تلیث اقدس، عمل می¬کند.

″ای خدای من، تثلیث اقدس که تو را می¬پرستم... روانم را آرامش عطا فرما. آن را ملکوت خود گردان، محل سکونت محبوب و جایگاه استراحت تو. عطا فرما تا هرگز تو را در آنجا تنها نگذارم، بلکه در آنجا حضور داشته باشم، در ایمانی هوشیار، در پرستش کامل، و تماماً تسلیم عمل خالق تو″ (سعادتمند الیزابت تثلیث اقدس).

50. منظور از اینکه خدا قادر مطلق است چیست؟
خدا خود را ″قدیر و جبار″ (مزمور 24) معرفی می¬کند، کسی که ″هیچ چیز برای ]او[ محال نیست″ (لوقا          1/37). قدرت مطلق او جهانشمول و اسرارآمیز است. این قدرت در آفرینش جهان از هیچ، و خلقت انسان از روی محبت، و به خصوص در جسم¬گیری و رستاخیز پسرش، و در عطیه فرزندخواندگی و بخشش گناهان، آشکار می¬شود. به همین دلیل، کلیسا دعای خود را نزد ″خدای قادرمطلق و ازلی″ روانه می¬سازد.

51. چرا مهم است اقرار کنیم:″ در ابتدا، خدا آسمانها و زمين‌ را آفريد″ (پیدایش 1/1)
زیرا آفرینش، پایه و اساس همه تدبیرهای الهی نجات است. آفرینش، بیانگر محبت قادر مطلق و حکیمانه خداست؛ نخستین گام به سوی عهد خدای واحد با قوم خود است؛ آغاز تاریخ نجات است که در مسیح، به حد اعلی می¬رسد؛ نخستین پاسخ به سؤال¬های اساسی انسان در مورد مبدأ و مقصد خود است.

52. چه کسی جهان را آفرید؟
پدر، پسر و روح¬القدس سرچشمه واحد و تقسیم¬ناپذیر جهان هستند، حتی اگر عمل آفرینش جهان را به طور خاص، به خدای پدر نسبت می¬دهند.

53. چرا خدا جهان را آفرید؟
جهان از بهر جلال خدا آفریده شد، که اراده نمود مهر، راستی و جمالش را آشکار و منتقل سازد. هدف نهایی آفرینش آن است که خدا، در مسیح، ″كل‌ در كل‌، و در همه‌ باشد″ (1 قرنتیان 15/28)، از بهر جلال خود، و سعادتمندی ما.

بازگشت به بالا

″جلال خدا، انسان زنده است، و حیات انسان، نگرش خداست″ (ایرنئوس قدیس).

54. خدا چگونه جهان را آفرید؟
خدا جهان را آزادانه، از روی حکمت و محبت آفرید. جهان، ثمره الزام، قضاء یا قسمت کورکورانه نیست. خدا جهانی منظم و نیکو را ″ ازهیچ″ آفرید (ر.ک 2- مکابیان 7/28)، و بی اندازه از آن والاتر است. خدا آفرینش خود را در هستی خود حفظ می¬کند و پشتیبان آن است، به آن امکان عمل می¬بخشد و آن را از راه پسرش و روح¬القدس، به سوی کمالش رهنمون می-سازد.

55. منظور از تدبیر الهی چیست؟
منظور از تدبیر الهی، عواملی است که خدا، مخلوقاتش را به واسطه آنها، به کمال نهایی¬ای که بدان فرا خوانده شده¬اند، رهنمون می¬سازد. خدا عامل اعلی نقشه¬ خود است. ولی برای تحقق بخشیدن به آن، از همکاری مخلوقاتش نیز استفاده می¬کند. و همزمان، این منزلت را بدیشان عطا می¬کند که بتوانند به خودی خود عمل کنند و عامل عمل یکدیگر باشند.

56. انسان چگونه با تدبیر الهی همکاری می¬کند؟
خدا در عین حفظ آزادی خود، از انسان می¬خواهد – و این را به او عطا می¬کند – که از راه اعمال، دعاها و درد و رنج¬هایش نیز، با او همکاری کند، و ″ بر حسب‌ ميل‌ خود، اراده‌ نمودن‌ و انجام‌ دادن‌ را در آنان به عمل‌ مي‌ آورد″ (ر.ک فیلیپیان 2/13).

57. اگر خدا قادر مطلق است و اگر تدبیر الهی، یک حقیقت است، پس چرا بدی وجود داد؟
تنها کل ایمان مسیحی قادر است به این سؤال، که هم دردناک و هم اسرارآمیز است، پاسخ دهد. خدا به هیچ عنوان عامل درد و بدی نیست، نه به طور مستقیم، نه به طور غیر مستقیم. راز ″بدی″ را به واسطه پسرش عیسی میسح روشن می¬سازد که از بهر غلبه بر والاترین ″درد″ اخلاقی که گناه است و ریشه همه بدی¬های دیگر است، مُرد و رستاخیز کرد.

58. چرا خدا بدی را اجازه می¬دهد؟
ایمان این یقین را به ما می¬دهد که اگر خدا، نیکی را حتی از بدی استخراج نمی¬کرد، هرگز وجود آن را اجازه نمی¬داد. و خدا این را به حد اعلی و شگفت در مرگ و رستاخیز مسیح نمایان ساخت. زیرا از بزرگ¬ترین ″درد اخلاقی″، والاترین نیکی را که جلال مسیح و بازخرید ماست، استخراج نمود.

بازگشت به بالا

آسمان و زمین

59. خدا چه چیز را آفرید؟
کتاب مقدس می¬گوید: ″در ابتدا، خدا آسمانها و زمين‌ را آفريد″ (پیدایش 1/1). در کارکرد ایمان، کلیسا اقرار می¬کند که خدا، آفریننده هرآنچه پیدا و ناپیداست، همه موجودات روحانی و مادی یعنی فرشتگان و جهان قابل رؤیت و به طور خاص، آفریدگار انسان است.

60. فرشتگان کیستند؟
فرشتگان مخلوقاتی هستند کاملاً روحانی، فاقد جسم، ناپیدا و جاودانی؛ موجوداتی هستند منحصر به فرد، دارای قوه ادراک و اراده. با مشاهده بی¬وقفه رودر روی خدا، او را جلال می¬دهند، خدمت می¬کنند و پیام¬آوران او در تحقق رسالت نجات همه انسان¬ها هستند.

61. فرشتگان چه نقشی در زندگی کلیسا دارند؟
کلیسا برای پرستش خدا، به فرشتگان می¬پیوندد؛ خواستار حمایت آنان است و در مراسم آیینی خود، از برخی از آنان یاد می¬کند.

″ هر ایمانداری فرشته نگهبان و شبانی در کنار خود دارد تا او را به سوی حیات رهنمون سازد″ (قدیس بازیل کبیر).

62. کتاب مقدس در مورد خلقت جهان ناپیدا چه می¬آموزد؟
از ورای حکایت ″هفت روز″ آفرینش، کتاب مقدس ارزش آفرینش و هدف آن را که ستایش خدا و خدمت انسان است، به ما می¬آموزد. هر چیزی هستی خود را از خدا دارد و نیکویی و کمال، قوانین و جایگاه خاص خود در جهان هستی را از او دریافت می¬دارد.

63. انسان چه جایگاهی در آفرینش دارد؟
انسان، حد کمال آفرینش قابل رؤیت است زیرا به صورت و شباهت خدا آفریده شده است.

64. چه رابطه¬ای مابین حقایق مخلوق وجود دارد؟
میان مخلوقات، یک وابستگی متقابل و یک درجه¬بندی وجود دارد که از طرف خدا تعیین شده است. در عین حال، میان مخلوقات وحدت و همبستگی وجود دارد زیرا همه آنها یک آفریدگار یکسان دارند، همه مورد محبت او واقع شدند و از بهر جلال او آفریده شده¬اند. لذا احترام به قوانین ذاتی آفرینش و روابط ناشی از طبیعت اشیاء، اصلی است حکیمانه و پایه و اساس اخلاق.

65. چه رابطه¬ای میان عمل خلقت و عمل نجات وجود دارد؟
عمل خلقت در عملی باز هم بزرگ¬تر یعنی عمل نجات و بازخرید، به اوج خود می¬رسد. زیرا عمل نجات، آغاز خلقت نوین است که در آن، همه چیز مفهوم کامل و نهایی خود را باز خواهد یافت.

بازگشت به بالا

انسان

66. چرا می¬گوییم انسان ″به صورت خدا″ آفریده شد؟
انسان به صورت خدا آفریده شده است به این معنا که قادر است آفریدگارش را بشناسد و آزادانه محبت نماید. در زمین، تنها مخلوقی است که خدا آن را از برای وجود آفریده¬شده خود، اراده نمود و آن را فراخواند تا از راه شناخت و محبت، در زندگی الهی سهیم گردد. از آنجا که انسان به صورت خدا آفریده شده است، از مقام و مزلت یک ″شخص″ برخوردار است؛ یک شیء نیست، بلکه یک شخص است، قادر به شناخت، به تقدیم آزادانه خود و ایجاد پیوند و یگانگی با خدا و با دیگران.

67. هدف خدا از آفرینش انسان چیست؟
خدا همه چیز را از بهر انسان آفرید ولی انسان برای شناخت خدا، خدمت و محبت او آفریده شد تا در این دنیا، آفرینش را به عنوان دعای سپاسگزاری به خدا تقدیم دارد و در بهشت، به زندگی با خدا ارتقاء یابد. راز انسان تنها در راز کلمه جسم¬گرفته کاملاً روشن می¬گردد. انسان بدین منظور آفریده شد که تصویر پسر خدای انسان شده را که ″تصویر کامل خدای ناپیداست″ (کولسیان 1/15) عیناً در خود به وجود آورد.

68. چرا انسان¬ها نوعی وحدت و یگانگی تشکیل می¬دهند؟
همه انسان¬ها وحدت انسانیت را تشکیل می¬دهند زیرا دارای مبدأ و پیدایش مشترک¬اند که آن را از خدا دارند. در ضمن، خدا ″تمام‌ نوع‌ بشر را از يك‌ انسان‌ ساخت″ (اعمال رسولان 17/26)‌. همه، یک نجات¬دهنده واحد دارند. همه بدین فرا خوانده شده¬اند که در سعادت ابدی خدا، سهیم گردند.

69. در انسان، جسم و روان چگونه در وحدت و یگانگی هم¬اند؟
شخص انسان، موجودی است که همزمان دارای جسم و روان است. در انسان، روح و ماده یک سرشت واحد تشکیل می¬دهند. این وحدت به حدی عمیق است که به کمک بُعد روحانی که روان است، جسم، که مادی است، به یک جسم انسانی و زنده تبدیل می¬شود و در مقام و منزلت ″تصویر خدا″ بودن، شریک می¬گردد.

70. چه کسی روان را به انسان عطا می¬کند؟
روان روحانی از طریق والدین عطا نمی¬شود بلکه مستقیماً از جانب خدا آفریده می¬شود، و جاودانی است. به هنگام مرگ، از جسم جدا می¬شود و نمی¬میرد. به هنگام رستاخیز نهایی، مجدداً به جسم خواهد پیوست.

71. خدا چه رابطه¬ای میان زن و مرد قرار داده است؟
مرد و زن، به عنوان شخصیت انسانی، با مقام و منزلتی یکسان توسط خدا آفریده شده¬اند و در عین حال، به عنوان مرد و زن، مکمل یکدیگرند. خدا آنان را از بهر یکدیگر آفرید، برای پیوند مابین اشخاص. در ضمن دعوت شده¬اند تا با هم، زندگی انسانی را منتقل سازند، و در ازدواج، ″یک تن″ گردند (پیدایش 2/24) و به عنوان ″کارپردازان″ خدا، زمین را به سلطه خویش درآورند.

72. شرایط ابتدایی انسان مطابق نقشه الهی چه بود؟
با آفرینش مرد و زن، خدا در تقدس و عدالت، مشارکت خاصی در زندگی الهی خود به آنان عطا کرده بود. در نقشه خدا، انسان نه می¬بایست رنج بکشد و نه بمیرد. در ضمن، هماهنگی کاملی در خود انسان، بین مخلوق و خالق، بین مرد و زن و نیز، بین نخستین زوجه انسانی و همه خلقت، برقرار بود.

بازگشت به بالا

سقوط

73. چگونه می¬توان به حقیقت گناه پی برد؟
در تاریخ انسان، گناه حضور دارد. چنین حقیقتی تنها به نور راز آشکار شدن خدا کاملاً روشن می¬گردد و به خصوص، به نور مسیح، که نجات¬دهنده همه است و جایی که گناه به وفور حضور داشت، فیض را با وفور بیشتر، حاضر ساخت.

74. منظور از سقوط فرشتگان چیست؟
منظور از این عبارت این است که شیطان و شیاطین دیگر که کتاب مقدس و سنت کلیسا از آنان سخن می¬گویند، زمانی که توسط خدا، فرشتگانی نیکو آفریده شده بودند، به اختیار خود و به گونه¬ای برگشت¬ناپذیر، به شیاطین (ارواح پلید) تبدیل شدند، خدا و ملکوت او را رد کردند و با این عمل، جهنم را به وجود آودند. آنان سعی بر آن دارند که انسان را در این سرکشی نسبت به خدا، مشترک گردانند، اما خدا پیروزی خود علیه شر را در مسیح، ثابت می-کند.

75. گناه اولیه انسان در چه بود؟
به وسوسه شیطان انسان اجازه داد اعتماد او به روابطی که با آفریدگار خود داشت، در قلبش خاموش شود. با سرپیچی از خدا، اختیار نمود ″همانند خدا″ گردد، بدون خدا، و نه مطابق خواست خدا (رک. پیدایش   3/5). بدین ترتیب، آدم و حوا بی¬درنگ فیض تقدس و عدالت اولیه را هم برای خود و هم برای ذریتشان از دست دادند.

76. منظور از گناه اولیه انسان چیست؟
گناه اولیه، که همه انسان¬ها با آن متولد می¬شوند، شرایط عدم تقدس و عدالت اولیه است که همه انسان¬ها در آن زاده می¬شوند. گناهی است که به ما ″منتقل″ شده است، نه گناهی که آن را ″مرتکب″ گشته¬ایم؛ یک شرایط زادی برای همه نوع بشر است، این گناه با سرشت انسانی به ذریت آدم منتقل می¬گردد، ″نه از راه تقلید، بلکه از راه سرایت″. این انتقال، رازی است که دسترسی کامل به آن از دست ما خارج است.

77. عواقب دیگر گناه اولیه کدامند؟
به دلیل گناه اولیه، سرشت انسانی هرچند تماماً فاسد نگشت، لیکن در قوت¬های طبیعی خود تضعیف گشته، به سلطه نادانی، رنج، و قدرت مرگ درآمده است و به سمت گناه، متمایل گشت. این گرایش، نفس¬پرستی نام دارد.

78. خدا پس از گناه اولیه چه کرد؟
پس از گناه اولیه، جهان از گناهان پر شد ولی خدا انسان را به قدرت مرگ رها نکرد. برعکس، به گونه¬ای اسرارآمیز در ″نخستین انجیل″ (ر.ک پیدایش 3/15) اعلام کرد که شر را شکست داده، انسان از سقوطش بلند کرده خواهد شد. این نخستین وعده مسیح نجات¬دهنده است. به همین خاطر سقوط را حتی خطای پر سعادت نیز خطاب کرده¬اند زیرا ″چنین منجی بزرگی را برای ما به ارمغان آورد″ (آیین شب فصح).

بازگشت به بالا

فصل دوم
من ایمان دارم به عیسای مسیح، پسر یگانه خدا

79. مژده نوین برای انسان کدام است؟
مژده عیسی مسیح،″پسر خدای زنده″ (متی 16/16)، که مرد و رستاخیز کرد. در زمان پادشاه هیرودیس و امپراتور آگوست قیصر، خدا وعده¬ای که به ابراهیم و ذریت وی داده بود به تحقق رساند و خدا″پسر خود را فرستاد، زاده‌ شده‌ از يك‌ زن‌، زاده‌ شده‌ در قيد شريعت‌، تا آناني‌ را كه‌ در قيد شريعت‌ بودند بازخريد نمايد و ما به‌ فرزند خواندگي‌ نائل‌ شويم‌″ (غلاطیان 4/4-5).

80. این مژده چگونه بشارت یافت؟
از همان ابتدا، شاگردان با اشتیاق زیاد خواستند عیسی مسیح را بشارت دهند تا همه انسان¬ها را در راه ایمان به او، هدایت کنند. امروزه نیز، شناخت عاشقانه مسیح، مسبب بشارت و تعلیم مسیحیت است، یعنی آشکار کردن کل تدبیر الهی در شخص عیسی، و متحد گرداندن بشریت با او.

و به خداوند ما عیسای مسیح، پسر یگانه خدا

81. نام ″عیسی″ چه مفهومی دارد؟
نام ″عیسی″ هنگام بشارت فرشته به مریم به او عطا شد و مفهوم آن این است:″ خدا نجات می-بخشد″. این نام بیانگر شخصیت و رسالت عیسی است ″چرا كه‌ او قوم‌ خود را از گناهانشان‌ نجات‌ خواهد داد″ (متی 1/21). پطرس با صراحت می¬گوید:″ در زير آسمان‌ نام‌ ديگري‌ به‌ انسان¬ها داده‌ نشده‌ كه‌ توسط‌ آن‌ نجات‌ يابيم‌″ (اعمال رسولان 4/12).

82. چرا عیسی را ″مسیح″ می¬خوانند؟
کریستوس در زبان یونانی، مسیح در زبان عبری، به معنی ″مسح شده″ است. عیسی بدین دلیل مسیح است که از بهر رسالت نجات¬بخش خود، از جانب خدا تقدیس، و توسط روح¬القدس مسح شد. او مسیح موعود است که اسرائیل انتظار او را می¬کشد و توسط پدر، در دنیا فرستاده شد. عیسی لقب مسیح را پذیرفت ولی معنای آن را روشن کرد: ″نازل شده از آسمان″ (یوحنا 3/13)، مصلوب و رستاخیز کرده، او خادم رنجور است که ″جان‌ خود را در راه‌ بسياري‌ فدا می¬سازد″ (متی 20/28). نام مسیحی ما از نام مسیح، آمده است.

83. چرا می¬گوییم عیسی ″ پسر یگانه خداست″؟
زیرا به گونه¬ای بی¬همتا و کامل، چنین است. به هنگام تعمید عیسی و به هنگام تجلی او، آوای پدر، او را ″پسر محبوب″ خود خطاب می¬کند. عیسی خود را به عنوان پسر که ″پدر را می-شناسد″ معرفی می¬کند (متی 11/27) و رابطه بی¬همتا و ازلی خود با خدا، پدرش، را با صراحت اعلام می¬کند. او ″پسر یگانه خداست″ (1یوحنا 4/9)، دومین شخص تثلیث اقدس. وی در مرکزیت بشارت رسولی جای دارد: رسولان ″جلالش‌ را ديدند،‌ جلالي‌ كه‌ از پدر دارد، به‌ عنوان‌ پسر يگانه″ (ر.ک یوحنا 1/14).‌

84. منظور از لقب ″خداوند″ چیست؟
در کتاب مقدس، این لقب در اکثر مواقع معرف مقام سلطنتی خداست. عیسی این لقب را به خود نسبت می¬دهد و سلطنت الهی¬اش را با تسلط خود بر طبیعت، دیوها، گناه و مرگ و به طور خاص، با رستاخیزش آشکار می¬کند. نخستین کارکردهای ایمان مسیحی اقرار می¬دارند که قدرت، تکریم و جلالی که ازآن خدای پدر است، ازآن عیسی نیز هست زیرا خدا ″ نامي‌ را كه‌ مافوق‌ همه‌ نام¬هاست‌ به‌ او بخشيد″ (فیلیپیان 2/9). او خداوند جهان و تاریخ است، تنها کسی که انسان باید آزادی شخصی خود را کاملاً مطیع او سازد.

بازگشت به بالا

عیسی مسیح به قدرت روح¬القدس
از مریم عذرا تن گرفت

85. چرا پسر خدا انسان شد؟
پسر خدا بدین جهت به فیض روح¬القدس در رحم مریم باکره جسم گرفت: برای ما انسان¬ها و برای نجات ما یعنی برای آنکه ما گنهکاران را با خدا آشتی دهد، محبت بی¬کران او را به ما بشناساند، الگوی تقدس ما گردد و ″ در سرشت‌ الهي‌ سهيم‌ گرداند″ (ر.ک 2پطرس 1/4).

86. منظور از ″جسم¬گیری″ چیست؟
در زبان کلیسا، ″جسم¬گیری″ راز شگفت اتحاد سرشت الهی با سرشت انسانی در یگانه شخص الهی کلمه خداست. پسر خدا از بهر نجات ما ″جسم گرفت″ (یوحنا 1/14)، و حقیقتاً انسان شد. ایمان به جسم¬گیری، مشخصه ایمان مسیحی است.

87. عیسی مسیح چگونه هم خدای راستین است و هم انسان راستین؟
عیسی مسیح به گونه¬ای جداناپذیر خدای راستین و انسان راستین در وحدت شخص الهی خود است. او، پسر خداست، که زاده شده و آفریده نشده است، هم ذات با پدر، که حقیقتاً انسان شد، برادر ما گشت، و در عین حال، خدا ماند، و خداوند ما.

88. شورای کالسدوئان در سال 451 در این مورد چه می¬آموزد؟
شورای کالسدوئان می¬آموزد که باید″ یک پسر یگانه و یکتا، خداوند ما عیسی مسیح را اقرار نمود، دارای کمال الهی و کمال انسانی، همان خدای راستین و انسان راستین، دارای یک روان منطقی و یک جسم، هم ذات با پدر از لحاظ الوهیت، شبیه ما در همه چیز مگر گناه (عبرانیان 4/15)، مولود ازلی پدر از لحاظ الوهیت، که در این روزهای آخر، برای ما و نجات ما، از مریم باکره، مادر خدا، همچون انسان، متولد شد.″

89. کلیسا راز جسم¬گیری را چگونه بیان می¬دارد؟
کلیسا بیان می¬دارد که عیسی مسیح خدای راستین و انسان راستین است، دارای دو سرشت، یکی الهی و دیگری انسانی، متمایز از هم، لیکن متحد به هم در شخص کلمه خدا. با این حال، در انسانیت عیسی، همه چیز – اعجاز، رنج و مرگ – باید به شخص الهی او نسبت داده شود که از راه سرشت انسانی که آن را به خود گرفت، عمل می¬کند.

″ای پسر یگانه و کلمه خدا، به رغم جاودانگی¬ات، از بهر نجات ما از مادر مقدس خدا، مریم همواره باکره، جسم گرفتی... ای تویی که در تثلیث اقدس، یگانه¬ای، هم جلال با پدر و روح-القدس، ما را نجات ده!″ (آیین قربانی مقدس بیزانتین از قدیس یوحنا کریزوستوم)

90. آیا پسر خدای انسان شده صاحب روان با شناخت انسانی بود؟
پسر خدا جسمی دارای روان انسانی و منطقی به خود گرفت. با درک انسانی خود، عیسی بسیاری از چیزها را با تجربه آموخت. ولی در همین بُعد انسانی، پسر خدا دارای شناختی عمیق، مستقیم و بی¬واسطه از خدا، پدر خود داشت. از افکار پنهان انسان¬ها نیز مطلع بود و از تدابیر ازلی که به منظور آشکار کردن آنها آمد، کاملاً اطلاع داشت.

91. چگونه می¬شود که دو اراده کلمه جسم¬گرفته، همواره با هم توافق داشته باشند؟
عیسی یک اراده الهی و یک اراده انسانی دارد. در زندگی این دنیا، پسر خدا از لحاظ انسانی، آنچه را از لحاظ الهی با پدر و روح¬القدس برای نجات ما تصمیم گرفته بود، اراده نمود. بدون مقاومت یا مقابله، اراده انسانی مسیح از پی اراده الهی حرکت می¬کند، و والاتر از آن، مطیع آن است.

92. آیا مسیح یک جسم انسانی واقعی داشت؟
مسیح یک جسم انسانی واقعی به خود گرفت، که خدای ناپیدا از طریق آن، خود را نمایان گشت. به همین دلیل، مسیح را می¬توان به واسطه شمایل مقدس ترسیم نمود و مورد تکریم قرار داد.

93. قلب عیسی نماد چیست؟
عیسی ما را با قلبی انسانی محبت نمود. قلب پاره شده او از بهر نجات ما، نماد محبت بی¬کران او برای پدر خود و همه انسان¬هاست.

بازگشت به بالا

94. منظور از ″ به قدرت روح¬القدس...″ چیست؟
بدین معناست که مریم باکره در رحم خود پسر ازلی را به قوت روح¬القدس و بدون وساطت انسان، شکل داد. فرشته اینچنین به او بشارت داد: ″ روح‌القدس‌ بر تو خواهد آمد″ (لوقا 1/35).

95. ″ از مریم باکره متولد شد″. چرا مریم حقیقتاً مادر خداست؟
مریم حقیقتاً مادر خداست زیرا مادر عیسی است (ر.ک یوحنا 2/1؛ 19/25). کسی که به قوت روح¬القدس و حقیقتاً پسر او گشت، پسر ازلی خداست، خود او، خداست.

96. منظور از ″بارآورده شده بدون گناه″ چیست؟
از ازل و به رایگان، خدا مریم را برگزید تا مادر پسر او گردد. برای تحقق بخشیدن به این رسالت، از همان ابتدا، بدون گناه بارآورده شد. بدین معنا که به فیض خدا، و به منظور سزاواری¬های عیسی مسیح، مریم از همان لحظه بارآورده شدنش، از گناه اولیه محفوظ نگاه داشته شد.

97. مریم چگونه با نقشه الهی نجات همکاری می¬کند؟
به فیض خدا، مریم در تمام طول عمر خود، از هرگونه گناه شخصی محفوظ ماند. او سرشار از نعمت است (لوقا 1/28)، و تقدس تام. هنگامی که فرشته به او اعلام نمود که پسر باريتعالي‌ (لوقا 1/32) را متولد خواهد نمود، به اطاعت ایمان (رومیان 1/5)، پذیرش خود را آزادانه بیان داشت. مریم خود را تمامً به شخص و عمل پسرش عیسی تسلیم نمود، و اراده الهی نجات را با تمام وجود و روان خود، پذیرا گشت.

98. منظور از تولد عیسی در بکارت چیست؟
معنی آن است که عیسی در رحم مریم باکره، به تنها قوت روح¬القدس و بدون دخالت انسان، شکل گرفت. او پسر پدر آسمانی از لحاظ سرشت الهی، و پسر مریم از لحاظ سرشت انسانی است، اما حقیقتاً در هر دو سرشت خود، پسر خداست، زیرا در وجود خود، یک شخص واحد است، و آن شخص، الهی است.

99. چرا می¬گوییم مریم ″همواره باکره″ است؟
بدین خاطر که ″در شکل دادن پسرش، باکره ماند، در ولادت او، باکره ماند، در حمل او، باکره ماند، در تغذیه دادن او در رحمش، مادر باکره ماند، و همواره، باکره ماند″ (آگوستین قدیس). درجاهایی که اناجیل از ″برادران و خواهران عیسی″ صحبت می¬کنند، منظور نزدیکان عیسی هستند، چنانکه این اصطلاح در کتاب مقدس، رایج است.

100. چرا ُبعد روحانی مادری مریم، جهانشمول است؟
مریم تنها یک پسر دارد، عیسی، ولی در او، بعد روحانی مادری او، به همه انسان¬ها، که از بهر نجات آنان آمد، گسترش می¬یابد. در اطاعت، کنار آدم نوین، که عیسی مسیح است، مریم باکره حوای نوین است، مادر حقیقی زندگان، که با محبت مادرانه خود در ولادت و رشد روحانی آنان نقش دارد. مریم باکره و مادر، تصویر کلیسا، وکامل¬ترین نماد تحقق آن است.

101. چرا تمام زندگی مسیح یک راز است؟
تمام زندگی مسیح یک واقعه آشکار شدن است. آنچه در زندگی زمینی مسیح قابل رؤیت است به سوی راز غیر قابل رؤیت او هدایت می¬کند، به خصوص راز فرزندی الهی او: آنکه مرا دیده است، پدر را دیده است (یوحنا 14/9). از طرف دیگر، هرچند نجات کاملاً توسط صلیب و رستاخیز به تحقق رسید، تمام زندگی مسیح راز نجات است زیرا تمام کارهایی که عیسی انجام داد، گفت و رنج کشید، از بهر نجات انسان سقوط کرده و بازگرداندن او به مقام فرزندخواندگی خداست.

102. چه چیزهایی رازهای مسیح را آماده کردند؟
پیش از همه، برای قرن¬های طولانی، امید دراز مدتی وجود داشت که در مراسم عبادی فصل ورود، یادآور آن می¬شویم. خدا، غیر از انتظار مبهمی که در قلب بی ایمانان به وجود آورد، آمدن پسرش را توسط عهد عتیق، تا یوحنای تعمید دهنده، که آخرین و بزرگ¬ترین انبیاء است، آماده کرد.

103. انجیل در مورد رازهای تولد وکودکی عیسی چه می¬آموزد؟
در عید میلاد، جلال بهشت در ضعف یک نوزاد آشکار می¬گردد. ختنه شدن عیسی نمایانگر وابستگی او به قوم یهود و نمادی است از تعمید آینده ما. ظهور مسیح، مسیح- پادشاه اسرائیل را به همه اقوام آشکار می¬سازد. در تقدیم عیسی در معبد، در شخص¬های شمعون و حنا، کل انتظار اسرائیل به ملاقات نجات¬دهنده¬اش می¬آید. فرار به مصر و قتل مقدسان معصوم اعلام¬گر آن است که تمام زندگی مسیح در رنج و جفا سپری خواهد شد. بازگشت از مصر یادبودی است از خروج، که عیسی را موسی نوین معرفی می¬کند: او نجات¬دهنده حقیقی و نهایی است.

بازگشت به بالا

104. زندگی عیسی در خفای ناصره چه چیزی به ما می¬آموزد؟
در طول مدت زندگی در خفای ناصره، عیسی در سکوت یک زندگی عادی به سر برد. و از این طریق به ما اجازه می¬دهد تا در تقدس یک زندگی روزمره در دعا، سادگی، کار، محبت خانوادگی، در اتحاد با او باقی بمانیم. تسلیم وی به مریم و یوسف، ″پدرخوانده″ او، تصویری است از اطاعت فرزندی وی نسبت به خدای پدر. مریم و یوسف، با ایمان خود، راز عیسی را می¬پذیرند، هرچند همیشه آن را کاملاً درک نمی¬کنند.

105. چرا عیسی ″تعميد توبه‌ جهت‌ آمرزش‌ گناهان″ (لوقا 3/3) را از یحیا تعمید دهنده دریافت نمود؟‌
برای شروع زندگی رسالتی خود و پا گذاشتن به تعمید مرگ خود قبل از زمان موعود آن، عیسی، به رغم مصونیتش از گناه، قبول می¬کند تا از شمار گناهکاران به حساب آید، او که بره خداست، که گناه جهان را برمی¬دارد (یوحنا 1/29). خدای پدر او را پسر محبوب (متی 3/17) خود خطاب می¬کند و روح¬القدس بر وی نازل می¬شود. تعمید عیسی، نمادی است از تعمیدی که پس از او، به آن دعوت شده¬ایم.

106. وسوسه¬های عیسی در بیابان چه جیزی را به ما آشکار می¬کند؟
وسوسه¬های عیسی در بیابان خلاصه¬ای هستند از وسوسه¬های آدم در بهشت و وسوسه¬های اسرائیل در بیابان. شیطان، عیسی را در زمینه اطاعت به رسالتی که از جانب پدر دریافت داشته است، وسوسه می¬کند. مسیح، آدم نوین، مقاومت می¬کند و پیروزی او، پیروزی رنج و عذاب وی در حد اعلی اطاعت حاصل از محبت فرزندی او را پیشگویی می¬کند. کلیسا به خصوص در ایام عبادی فصل چله روزه و توبه، به این راز می¬پیوندد.

107. چه کسی به ملکوت خدا، که عیسی آن را بشارت داد و به کمال رساند، دعوت شده است؟
عیسی همه انسان¬ها را به ملکوت خدا فرا می¬خواند. حتی بزرگ¬ترین گنهکاران نیز به بازگشت به خدا و پذیرش رحمت بیکران پدر دعوت شده¬اند. از هم¬اکنون، در زمین نیز، ملکوت آسمان ازآن کسانی است که آن را با قلبی خاکسار می¬پذیرند. این رازها به آنان آشکار می¬شود.

108. چرا مسیح ملکوت را با آیات و اعجاز آشکار می¬کند؟
کلام عیسی با آیات و اعجاز همراه است تا شهادت دهند که ملکوت آسمان در او که مسیح است، حضور دارد. گرچه برخی از افراد را شفا می¬دهد، اما برای این نیامده است که همه دردهای این دنیا را از بین ببرد بلکه در وحله اول، برای رهایی انسان¬ها از اسارت گناه. نبرد با شیاطین اعلام¬گر آن است که صلیب او بر رئیس این جهان (یوحنا 12/31) پیروز خواهد شد.

109. مسیح چه قدرتی به رسولان در ملکوت خدا عطا می¬کند؟
عیسی دوازده شاگرد را برمی¬گزیند، تا شاهدان رستاخیز او باشند. آنان را در رسالت و اقتدار خود در تعلیم، بخشش گناهان، بنای کلیسا و هدایت آن، سهیم می¬گرداند. من¬جمله، کلیدهای ملکوت آسمان (متی 16/19) به پطرس سپرده می¬شوند، مقام اول به او عطا می¬شود، و مسؤلیت حفظ تمامیت ایمان و استوار گرداندن برادرانش به او محول می¬گردد.

110. تجلی خداوند چه مفهومی دارد؟
در تجلی خداوند، بیش از همه تثلیث اقدس نمایان می¬گردد:″ خدای پدر با کلام خود، خدای پسر در انسانیت خود، روح¬القدس در یک مه نورانی″ (توماس آکوئیناس قدیس). هنگامی که عیسی با موسی و عیلی از رحلت خود (لوقا 9/31) سخن می¬گوید، نشان می¬دهد که جلال وی از صلیب می¬گذرد، و از پیش، رستاخیز و بازگشت خود در جلال را پیشگویی می¬کند، بازگشتی که بدن‌ ذلت‌ ما را همشكل‌ بدن‌ جلال‌ خود خواهد ساخت‌ (فیلیپیان 3/19).

بر فراز کوه تجلی یافتی و شاگردانت، در حد توان خود، جلالت را به چشم دیدند، ای مسیح خداوند! تا با مشاهده مصلوب شدن تو، درک نمایند که رنج و عذاب تو مطابق اراده تو بوده است و به جهان اعلام دارند که تو حقیقتاً انعکاسی هستی از خدای پدر (آیین کلیسایی در سنت بیزانتین).

111. ورود اعلام¬گر مسیح¬ به اورشلیم چگونه صورت گرفت؟
در وقت موعود، عیسی تصمیم می¬گیرد به اورشلیم برود تا در آنجا رنج بکشد، بمیرد و رستاخیز کند. به عنوان مسیح-پادشاه که فرارسیدن ملکوتش را اعلام می¬دارد، سوار بر یک گوره خر وارد شهر می¬شود. بچه¬ها به استقبال او می¬آیند و فریاد خوش¬آمد آنان را در سرود قدوس مراسم قربانی¬مقدس تکرار می¬کنیم: مبارک باد آنکه به نام خداوند می¬آید. هوشیعانا (ما را نجات ده) (متی 21/9). آیین عبادی کلیسا، هفته مقدس را با برگزاری یادبود ورود به اورشلیم آغاز می¬کند.

بازگشت به بالا

عیسی مسیح در زمان پنطیوس پیلاطس
رنج کشید، مصلوب شد، مرد و مدفون گشت.″

112. راز فصح عیسی از چه اهمیتی برخوردار است؟
راز فصح عیسی که شامل رنج و عذاب، مرگ، رستاخیز و جلال یافتن اوست، در مرکزیت ایمان مسیحی قرار دارد. زیرا تدبیر نجات خدا یک بار برای همیشه با مرگ نجات¬بخش پسرش عیسی مسیح به تحقق پیوست.

113. عیسی را به چه اتهامی محکوم کردند؟
برخی از مشایخ اسرائیل عیسی را به جرم آنکه علیه شریعت، معبد مقدس اورشلیم و به خصوص به جرم آنکه با معرفی خود به عنوان پسر خدا، علیه ایمان به خدای یکتا عمل می¬کند، محکوم کردند. به همین دلیل او را به پیلاطس تسلیم کردند تا حکم مرگ وی را صادر کند.

114. عیسی چه عکس¬العملی در مقابل شریعت اسرائیل نشان داد؟
عیسی شریعتی را که خدا در فرازکوه سینا به موسی عطا کرده بود باطل نکرد بلکه با تفسیر نهایی شریعت، آن را به کمال رساند. او قانون¬گذار الهی است که شریعت را تماماً به جا می-آورد. در ضمن، با مرگ کفاره¬دهنده¬اش، به عنوان خادم امین، تنها قربانی¬ای که قادر است تقصیرهای عهد اول را بازخرید کند (ر.ک عبرانیان 9/15) تقدیم می¬دارد.

115. عیسی چه عکس¬العملی در مقابل معبد اورشلیم نشان داد؟
عیسی به جرم خشونت علیه معبد مقدس محکوم شد. در حالی که به عنوان خانه پدرش (یوحنا 2/16) آن را مورد احترام قرار داد. بخش مهمی از تعالیم وی در مورد معبد است. ولی نابودی آن را، در رابطه با مرگ خود نیز، پیشگویی کرد. و خود را مسکن نهایی خدا در میان انسان¬ها معرفی نمود.

116. آیا عیسی بر خلاف ایمان اسرائیل به خدای یکتا و نجات¬دهنده تعلیم داد؟
عیسی هرگز بر خلاف ایمان به خدای یکتا سخن نگفت، حتی زمانی که بزرگ¬ترین عمل الهی را از خود نشان داد: بخشش گناهان. این عمل، نشانه تحقق همه وعده¬های اعلام¬گر مسیح موعود بود که او را با خدا، همسان می¬کرد. درخواست عیسی از بهر ایمان آوردن به او در یک دگرگونی درونی (بازگشت به خدا) می¬تواند درد عمیق عدم درک سانهدرین را قابل درک¬تر گرداند، و سانهدرین به این نتیجه رسید که وی به خاطر این کفر، مستحق مرگ است.

117. چه کسی مقصر مرگ عیسی است؟
رنج و عذاب و مرگ عیسی نمی¬تواند به طور دسته¬جمعی به همه یهودیانی که در آن زمان زندگی می¬کردند یا پس از او، در مکان و زمان خاصی زندگی کردند، نسبت داده شود. هر گناه شخصی، یعنی جمله انسان¬ها، حقیقتاً سبب و عامل رنج¬های نجات¬دهنده ما است. کسانی بیش از همه مقصر هستند که، به خصوص اگر مسیحی باشند، به کرات در گناه می¬افتند و به سمت رذالت متمایل هستند.

118. چرا مرگ عیسی جزوی است از نقشه الهی؟
برای آنکه همه انسان¬ها را که به دلیل گناه، محکوم به مرگ بودند، با خود آشتی دهد، خدا با محبت تمام اراده نمود پسرش را بفرستد تا خود را از بهر گنهکاران، تسلیم مرگ کند. مرگ مسیح که در عهد عتیق و به خصوص در قربانی خادم رنجور پیشگویی شده بود، ″بر حسب کتاب مقدس″ اتفاق افتاد.

119. مسیح چگونه خود را به پدر تقدیم کرد؟
تمام زندگی مسیح از بهر تحقق تدبیر نجات، آزادانه به خدای پدر تقدیم شد. او جان‌ خود را به عنوان‌ فديه‌ براي‌ بسياري‌ عطا كرد (مرقس 10/45). از این راه، کل بشریت را با خدا آشتی می¬دهد. رنج و مرگ او نمایانگر آن هستند که انسانیت وی وسیله آزاد و کامل محبت الهی واقع شد که خواستار نجات همه انسان¬هاست.

120. تقدیم عیسی در شام آخر چگونه بیان شد؟
در شام آخر، شب قبل از رنج و عذاب وی، عیسی به همراه رسولان خود تقدیم آزادانه و مختار خود را از پیش، در یک نما، به تحقق می¬رساند: این خون من است، که ریخته می¬شود... (متی 26/28). لذا قربانی¬مقدس را همزمان به عنوان یادبود قربانی خود (ر.ک 1 قرنتیان 11/25) و رسولان را به عنوان کشیشان عهد جدید، تأسیس نمود.

121. در هنگام احتضار (مسیح) در باغ جیتسمانی چه اتفاقی افتاد؟
به رغم وحشتی که مرگ، در انسانیت تماماً مقدس کسی که ″ منشأ حیات″ است ایجاد نمود، اراده انسانی پسر خدا با اراده پدر متحد گشت: عیسی قبول می¬کند تا از بهر نجات ما، گناهان ما را در جسم خود متحمل شود و به این منظور، تا به مرگ مطیع گردد (فیلیپیان 2/8).

122. اثرات قربانی مسیح بر صلیب کدامند؟
عیسی جان خود را آزادانه به عنوان قربانی کفاره، یعنی به عنوان فدیه گناهانمان، از راه اطاعت مطلق محبت خود تا به مرگ، تقدیم کرد. این محبت تا به آخر (یوحنا 13/1) پسر خدا، همه بشریت را با خدای پدر آشتی می¬دهد. قربانی فصح مسیح همه انسان¬ها را به¬گونه¬ای واحد، کامل و نهایی نجات می¬دهد و وحدت با خدا را برای آنان امکان¬پذیر می¬گرداند.

123. چرا مسیح شاگردان را به حمل صلیبشان فرا می¬خواند؟
عیسی از شاگردان می¬خواهد صلیبشان را حمل کنند و از پی او آیند تا آنانی را که اول از همه، بهره¬مند قربانی نجات¬بخش او خواهند بود، در این قربانی سهیم گرداند.

124. هنگامی که عیسی مدفون شد، جسمش چگونه بود؟
عیسی حقیقتاً مرد و حقیقتاً مدفون شد. ولی قوت الهی جسمش را از فساد محفوظ نگاه داشت.

بازگشت به بالا

عیسی مسیح به هاویه رفت
و روز سوم رستاخیز نمود

125. منظور از ″هاویه″ که عیسی بدانجا داخل شد، چیست؟
″هاویه″ - که با جهنم، جایگاه لعنت خدا رابطه¬ای ندارد - جایگاه همه کسانی بود که، عادل یا گنهکار، پیش از آمدن مسیح مرده بودند. عیسی با روان انسانی متحد به شخص الهی خود به ملاقات عادلان رفت که در هاویه، انتظار نجات¬دهنده¬شان را می¬کشیدند تا بالاخره بتوانند به رؤیت خدا نائل آیند. پس از آنکه با مرگ خود، بر مرگ و شیطان که بر مرگ حاکم است (عبرانیان 2/14) پیروز گشت، عادلان را که در انتظار نجات¬دهنده بودند، آزاد ساخت، و دروازه¬های بهشت را به روی آنان گشود.

126. رستاخیز عیسی چه جایگاهی در ایمان ما دارد؟
رستاخیز، والاترین حقیقت ایمان ما به مسیح است. به همراه صلیب، بخش اساسی راز فصح را تشکیل می¬دهد.

127. چه ″آیاتی″ بر رستاخیز عیسی شهادت می¬دهند؟
غیر از آیت اساسی قبر خالی، زنان نیزکه، قبل از همه، او را ملاقات کردند و این واقعه را به رسولان اعلام داشتند، بر رستاخیز مسیح شهادت دادند. پس از آن، عیسی به‌ كيفا (پطرس) ظاهر شد و سپس‌ به‌ آن‌ دوازده‌ تن. پس‌ از آن‌ به‌ بيش‌ از پانصد تن‌ از برادران‌ يكجا ظاهر شد (1 قرنتیان 15/5-6) و نیز به افرادی دیگر. رستاخیز، ثمر تخیل رسولان نیست زیرا رستاخیز از نظر آنان نیز غیر ممکن می¬آمد. کما اینکه عیسی ایشان را به خاطر کمبود ایمان سرزنش کرد.

128. چرا رستاخیز در عین حال واقعه¬ایست ماوراء طبیعی؟
رستاخیز یک واقعه تاریخی است که می¬توان آن را مشاهده کرد و آیات و شهاداتی آن را تأیید می¬کنند. لیکن از آنجا که انسانیت مسیح به جلال خداست وارد شد، از وقایع تاریخی فراتر است و یک راز ایمانی است. به همین دلیل است که مسیح رستاخیز کرده خود را به جهان نمایان نمی¬سازد بلکه تنها به شاگردان خود، و آنان را شاهدان خود در میان قوم می-گرداند.

129. جسم رستاخیز کرده عیسی چگونه است؟
رستاخیز مسیح بازگشت به زندگی فانی نیست. جسم رستاخیز کرده وی همان جسمی است که مصلوب شد و نشانه¬های رنج و عذاب او در آن نمایان است، لیکن از این پس با مشخصات یک جسم جلال¬یافته در زندگی الهی سهیم می¬گردد. به همین دلیل عیسی با آزادی تام می¬تواند به شاگردانش ظاهر شود، هر کجا که بخواهد و به صورت¬های مختلف.

130. چرا عمل رستاخیز عمل تثلیث اقدس است؟
رستاخیز مسیح، عملی است ماوراء دنیا، از جانب خدا. هر سه شخص تثلیث اقدس با هم و مطابق با طرز عمل خاص خود، عمل می¬کنند. پدر قدرت خود را آشکار می¬سازد، پسر جان خود را که آزادانه تقدیم کرد، بازمی¬گیرد (یوحنا 10/17) و جسم و روانش را به هم پیوند می¬دهد، و روح¬القدس آن را احیاء کرده، جلال می¬بخشد.

131. مفهوم و اثرات رستاخیز در عمل نجات کدامند؟
رستاخیز، نقطه اعلی جسم¬گیری است، که الوهیت مسیح و هرآنچه انجام و تعلیم داد، تأیید می-کند. به همه وعده¬هایی که خدا به ما داده است، تحقق می¬بخشد. در ضمن، شخص رستاخیز کرده، با غلبه بر گناه و مرگ، منشأ عادل شمرده شدن و رستاخیز کردن ما می¬گردد. از هم اکنون، فیض فرزندخواندگی را، که مشارکتی است حقیقی در زندگی پسر یگانه، که در آخر زمان، جسم ما را برخواهد خیزاند، به ما عطا می¬کند.

بازگشت به بالا

عیسی به آسمان صعود کرد
و به دست راست پدر قادر مطلق نشسته است

132. صعود مسیح به آسمان چه مفهومی دارد؟
مسیح به مدت چهل روز با مشخصات یک انسانیت عادی که جلالش را می¬پوشاند، بر شاگردان ظاهر شد، و پس از این مدت، به آسمان صعود کرد و به دست راست پدر نشست. از این پس، خداوندی است که با انسانیت خود، در جلال ازلی پسر خدا سلطنت می¬کند و بی¬وقفه از بهر ما نزد پدر شفاعت می¬کند. او روح قدوسش را صادر می¬کند و این امید را به ما عطا می¬کند که روزی، در مکانی که جایی برای ما فراهم کرده است، به او ملحق شویم.

زندگان و مردگان را داوری خواهد کرد

133. خداوند، عیسی، امروزه چگونه سلطنت می¬راند؟
مسیح پر جلال، که خداوند جهان و تاریخ، و رئیس کلیسای خود است، به گونه¬ای اسرارآمیز در جهان می¬ماند، و ملکوت او از هم اکنون، به شکل ″بذر″ و آغاز خود، در کلیسا حضور دارد. روزی، در جلال بازخواهد گشت، ولی زمان آن را نمی¬دانیم. به همین دلیل در دعا، در انتظار او هستیم: بیا، ای خداوند! (مکاشفه 22/20).

134. بازگشت خداوند در جلال چگونه انجام خواهد گرفت؟
پس از آخرین حادثه جهانی این عالم فانی، بازگشت پرجلال مسیح با شکوه پیروزمندانه و نهایی خدا، در بازگشت مسیح و داوری آخر زمان همراه خواهد بود. و ملکوت خدا اینگونه به تحقق خواهد رسید.

135. مسیح چگونه زندگان و مردگان را داوری خواهد کرد؟
مسیح با قدرتی که آن را به عنوان نجات¬دهنده عالم کسب نمود، داوری خواهد کرد. افکار پنهان قلوب و رفتار هرکس نسبت به خدا و دیگران، آشکار خواهند گشت. جمله انسان¬ها یا به زندگی ابدی نائل خواهد آمد یا تا به ابد، مطابق اعمال خود، ملعون خواهد گشت. بدین سان، کمال مسیح (افسسیان4/13) که در آن، خدا کل در کل، و در همه خواهد بود (1 قرنتیان 15/28)، به تحقق خواهد پیوست.

بازگشت به بالا

فصل سوم
من ایمان دارم به روح¬القدس

136. منظور کلیسا از این عبارت:″ من ایمان درارم به روح¬القدس″ چیست؟
ایمان به روح¬القدس، اقرار ایمان به سومین شخص تثلیث اقدس است، که از پدر و پسر صادر می¬شود و او را با پدر و پسر، یک پرستش و یک جلال است. خدا روح‌ پسر خود را به‌ قلوب‌ ما فرستاده‌ است‌ (غلاطیان 4/6) تا حیات نوین فرزندان خدا را دریافت داریم.

137. چرا رسالت¬های پسر و روح¬القدس از هم جداناپذیرند؟
در تثلیث اقدس تقسیم¬ نشدنی، پسر و روح¬القدس متمایزند، ولی جداناپذیر. زیرا از ابتدای زمان تا پایان آن، وقتی پدر، پسر را صادر می¬کند، روح قدوسش را نیز صادر می¬کند، که ما را توسط ایمان، با پسر متحد می¬سازد تا بتوانیم به عنوان فرزندخواندگان خدا، او را پدر خطاب کنیم (رومیان 8/15). روح، ناپیداست، لیکن او را توسط اعمالش می¬شناسیم: با آشکار ساختن کلمه خدا، و عمل در کلیسا.

138. اسامی روح¬القدس کدامند؟
″روح¬القدس″ اسم خاص سومین شخص تثلیث اقدس است. مسیح او را روح تسلی دهنده و مدافع، و روح حقیقت نیز خطاب می¬کند. عهد جدید او را روح مسیح، روح خداوند، روح خدا، روح جلال، و روح وعده نیز ندا می¬زند.

139. نمادهای روح¬القدس کدامند؟
این نمادها متعددند. آب حیات که از قلب پاره شده مسیح فوران می¬کند و تعمیددیدگان را سیراب می¬کند؛ تدهین روغن، که نماد راز مقدس استواری است؛ آتش که هرچه را که با آن تماس دارد، دگرگون می¬سازد؛ مه تاریک یا روشن که جلال الهی از وراء آن نمایان می¬گردد؛ دست¬گذاری که روح¬القدس توسط آن عطا می¬شود؛ کبوتر که بر مسیح نازل شد و هنگام تعمیدش بر سر وی باقی ماند.

140. ″از طریق پیامبران سخن گفته است″ چه مفهومی دارد؟
در اینجا، واژه پیامبران اشاره¬ایست به آنانی که از جانب روح¬القدس الهام یافتند تا به نام خدا سخن گویند. روح¬القدس پیشگویی¬های عهد عتیق را در مسیح، کاملاً به تحقق می-رساند و راز مسیح، در عهد جدید آشکار می¬شود.

141. روح¬القدس چگونه در یوحنای تعمید دهنده عمل کرد؟
روح¬القدس، یوحنای تعمید دهنده که آخرین پیامبر عهد عتیق است را از خود پر می¬کند و او، تحت عمل روح خدا، فرستاده می¬شود تا براي‌ خداوند قومي‌مستعد فراهم‌ سازد (لوقا1/17) و آمدن مسیح، پسر خدا، کسی که شاهد نزول روح¬القدس و ساکن ماندن او بر وی بود را، بشارت دهد.

142. عمل روح¬القدس در مریم کدام است؟
روح¬القدس همه انتظارات آمدن مسیح و آماده شدن این ورود در عهد عتیق را در مریم به تحقق می¬رساند. او را به گونه¬ای بی¬همتا از فیض سرشار می¬کند و بکارت وی را پرثمر می¬سازد تا پسر خدا را در جسم، شکل بخشد. او را مادر ″مسیح کامل″ می¬گرداند، یعنی مسیح، سر؛ و کلیسا، تن او. در روز پنطیکاست، هنگامی که روح¬القدس ″آخرین زمان¬ها″ را با آشکار ساختن کلیسا می¬گشاید، مریم در میان دوازده شاگرد حضور دارد.

143. چه رابطه¬ای میان روح¬القدس و عیسی مسیح در رسالت جهانی او وجود دارد؟
از لحظه جسم¬گیری، پسر خدا در جسم خود، توسط تدهین روح¬القدس، به عنوان مسیح تقدیس گشت. وی روح خدا را در تعالیم خود آشکار می¬سازد، و وعده¬ای که به قدیمیان داده شده بود، به تحقق می¬رساند؛ و با دمیدن بر شاگردان پس از رستاخیز خود، او را به کلیسای نوبنیاد عطا می¬کند.

144. در زمان پنطیکاست چه اتفاقی رخ داد؟
پنجاه روز پس از رستاخیز، در روز پنطیکاست، عیسی مسیح جلال¬یافته، روح¬القدس را به وفور افاضه نمود و او را به عنوان شخص الهی معرفی کرد، به گونه¬ای که تثلیث اقدس کاملاً آشکار شد. رسالت مسیح و روح¬القدس، رسالت کلیسا می¬گردد، که برای بشارت و اعلام همه جانبه راز تثلیث واحد، فرستاده شده است.

″ما نور حقیقی را دیدیم، روح ملکوت را دریافت داشتیم، ایمان راستین را یافتیم: تثلیث اقدس و نامرئی را می¬پرستیم، زیرا اوست که ما را نجات داد″ (آیین بیزانتین برای روز پنطیکاست).

145. عمل روح¬القدس در کلیسا کدام است؟
روح¬القدس، کلیسا را بنا می¬سازد، به آن حیات می¬بخشد و آن را تقدیس می¬کند. به عنوان روح محبت، شباهت الهی از دست رفته به دلیل گناه را به تعمیددیدگان بازمی¬گرداند و به آنان عطا می¬کند تا در مسیح، از همان زندگی تثلیث اقدس زیست کنند. آنان را می¬فرستد تا شاهدان حقیقت مسیح باشند و در اعمال خود مستقر می¬گرداند تا همه ثمره روح (غلاطیان 5/22) را به بار آورند.

146. مسیح و روح قدوس او چگونه در قلب ایمان¬داران عمل می¬کنند؟
توسط رازهای تقدیس¬کننده، مسیح روح خود و فیض خدا را که ثمرات حیات نوین مطابق روح را به بار می¬آورد، به اعضاء تن خود منتقل می¬سازد. در ضمن، روح¬القدس استاد دعا است.

بازگشت به بالا

″من ایمن دارم به کلیسا
که مقدس است″
جایگاه کلیسا در نقشه الهی

147. مفهوم واژه ″کلیسا″ چیست؟
این واژه، معرف قومی است که خدا آن را از اقصاء زمین فرامی¬خواند و دورهم گرد می-آورد تا جماعت آنانی که توسط ایمان و تعمید، فرزندان خدا، اعضاء مسیح و معبد روح-القدس می¬گردند، تشکیل دهد.

148. در کتاب مقدس، چه اسامی و تصاویر دیگری از کلیسا داریم؟
در کتاب مقدس، تصاویر متعددی می¬یابیم که اشکال مختلف راز کلیسا را نمایان می¬سازند. عهد عتیق، به تصاویری ارجحیت می¬دهد که با قوم خدا در رابطه باشند، و عهد جدید، به تصاویری که مسیح را به عنوان سر این قوم، که تن اوست، ترسیم می¬نمایند. این تصاویر برگرفته شده¬اند از زندگی شبانی  (آغول، گله، گوسفند)، زندگی روستایی (مزرعه، درخت زیتون، تاکستان)، محل سکونت (مسکن، سنگ، معبد)، خانواده (عروس، مادر، خانواده).

149. آغاز و خاتمه کلیسا کدامند؟
کلیسا آغاز و خاتمه خود را در نقشه ازلی خدا می¬یابد. در عهد عتیق، با انتخاب اسرائیل، که نماد گردهم¬آیی آینده همه امت¬هاست، آماده شد. کلیسا بر کلام و اعمال عیسی مسیح بنا شد، و به خصوص از راه مرگ نجات¬بخش و رستاخیز وی به تحقق رسید. بعدها، با افاضه روح¬القدس در روز پنطیکاست، خود را به عنوان راز نجات آشکار نمود. خاتمه آن در پایان زمان¬ها، در جماعت ملکوتی همه بازخریدشدگان خواهد بود.

150. رسالت کلیسا کدام است؟
رسالت کلیسا، اعلام و برپایی ملکوت خدا در میان جمیع امت¬ها به دنبال عیسی مسیح است. کلیسا، بر زمین، بذر و آغاز این ملکوت نجات را تشکیل می¬دهد.

151. چرا می¬گوییم کلیسا یک راز است؟
کلیسا یک راز است زیرا در واقعیت پیدای خود، نمایانگر و انجام¬دهنده یک واقعیت روحانی و الهی است که تنها با چشم ایمان قابل رؤیت است.

152. منظور از اینکه کلیسا راز فیض¬بخش و جهانشمول نجات است چیست؟
مفهوم این است که نماد و وسیله آشتی و اتحاد تمام بشریت با خدا، و وحدت کل بشریت است.

بازگشت به بالا

کلیسا: قوم خدا، تن مسیح، معبد روح¬القدس

153. چرا می¬گوییم کلیسا قوم خداست؟
کلیسا قوم خداست زیرا خدا را چنین پسند آمد که انسان¬ها را نه فرد فرد، بلکه به عنوان یک قوم واحد، تقدیس نماید و نجات بخشد، که در وحدت پدر، پسر و روح¬القدس، گردهم آمده¬اند.

154. مشخصات قوم خدا کدامند؟
سرچشمه این قوم، که توسط ایمان به مسیح و تعمید، عضوی از آن می¬گردیم، خدای پدر است؛ سردسته آن، عیسی مسیح است؛ وضعیت آن، مقام و منزلت و آزادی فرزندان خداست؛ شریعت آن، فرمان نوین محبت است؛ رسالت آن، نمک زمین و نور جهان بودن است؛ هدف آن، ملکوت خداست، که از هم اکنون در زمین آغاز شده است.

155. چرا می¬گوییم قوم خدا در در رسالت مسیح: رسالت کاهنی، پیامبری و سلطنتی سهیم است؟
قوم خدا در رسالت کاهنی مسیح سهیم است زیرا تعمیددیدگان توسط روح¬القدس وقف و تقدیس شده¬اند تا قربانی¬های روحانی تقدیم دارند. در رسالت پیامبری مسیح سهیم است زیرا، به فیض عطیه خدادادی ایمان، به گونه¬ای جداناپذیر به ایمان می¬پیوندد، در درک عمیق آن فرو می¬رود و به آن شهادت می¬دهد. با خدمت، در رسالت سلطنتی مسیح سهیم است و از عیسی مسیح که پادشاه عالم است و خود را خادم همه، به خصوص فقرا و رنج-دیدگان گردانید، سرمشق می¬گیرد.

156. چرا می¬گوییم کلیسا تن مسیح است؟
به کمک روح¬القدس، مسیح مرده و رستاخیز کرده، ایماندارانش را به گونه¬ای خاص به اتحاد با خود درمی¬آورد. لذا، آنانی که به مسیح ایمان دارند، به دلیل آنکه به خصوص از راه قربانی¬مقدس، در اتحاد نزدیک با او هستند، در بین همدیگر از راه محبت در اتحاد هستند و یک تن واحد تشکیل می¬دهند، که کلیساست، و وحدت و یگانگی آن، در تنوع اعضاء و فعالیت¬هایشان حاصل می¬گردد.

157. سر این تن کیست؟
مسیح سر تن‌ يعني‌ (سر)كليسا مي¬باشد (کولسیان 1/18). کلیسا از راه او، به همراه او و در پیوند با او، زندگی می¬کند. مسیح و کلیسا، ″مسیح کامل″ را تشکیل می¬دهند (آگوستین قدیس). ″سر و اعضاء، در واقع، یک شخص عرفانی واحد″ است (توماس آکوئیناس قدیس).

158. چرا می¬گوییم کلیسا عروس مسیح است؟
زیرا مسیح خود را داماد معرفی کرد (مرقس 2/19) که کلیسا را محبت نمود، و خود را از راه پیمانی جاودانی به آن پیوند داد. خود را از بهر آن داد تا آن را به خون خود طاهر سازد وآن را مقدس گرداند (افسسیان 5/26) و مادر بارور همه فرزندان خدا سازد. واژه ″تن″، وحدت میان ″سر″ و اعضاء را نمایان می¬سازد، و واژه ″عروس″، تفاوت موجود میان آنها در یک رابطه شخصی را مشخص¬تر می¬گرداند.

159. چرا می¬گوییم کلیسا معبد روح¬القدس است؟
زیرا روح¬القدس در تن، که کلیساست، ساکن است: هم در سر آن، و هم در اعضاء آن. در ضمن، کلیسا را از راه کلام خدا، رازهای تقدیس¬کننده، خصلت¬های نیک و کاریسم-ها، در محبت بنا می¬سازد.

″آنچه روح ما، یعنی روان ما برای اعضاء بدن ماست، روح¬القدس همان است برای اعضاء مسیح: بدن مسیح، که کلیساست″ (آگوستین قدیس).

160. منظور از استعدادها یا فیض¬های خاص - کاریسم¬هاا- چیست؟
کاریسم¬ها، عطایای خاص روح¬القدس هستند که از بهر منفعت انسان¬ها، نیازهای عالم و به خصوص برای بنای کلیسا، به افراد عطا می¬کند. تشخیص آنها به عهده مقامات عالی کلیسا سپرده شده است.

بازگشت به بالا

کلیسا یکتا، مقدس، همگانی و رسولی است

161. چرا می¬گوییم کلیسا یکتاست؟
کلیسا یکتاست، زیرا سرچشمه و منشأ، و الگوی آن، وحدت خدای واحد در سه شخص متمایز است؛ مؤسس و سر آن، عیسی مسیح است که همه اقوام را در وحدت یک تن گردهم می¬آورد؛ روان و روح آن، روح¬القدس است که همه ایمانداران را در اتحاد با مسیح به هم متحد می¬سازد. کلیسا، ایمانی واحد دارد: یک زندگی واحد، مبنی بر رازهای تقدیس¬کننده، جانشینی رسولی واحد، امیدی مشترک و محبتی واحد.

162. یگانه کلیسای مسیح کجاست؟
به عنوان جماعتی متشکل و نظام¬داده شده در دنیا، کلیسای مسیح، کلیسای کاتولیک است، که به توسط جانشینی پطرس و اسقفانی که در پیوند با او هستند، هدایت می¬شود. تنها از راه اوست که می¬توان به کمال راه¬های نجات دست یافت زیرا خداوند همه نیکی¬های عهد جدید را به جماعت رسولان سپرد که سر آن، پطرس است.

163. چگونه باید نسبت به مسیحیان غیر کاتولیک نگاه کرد؟
در کلیساها و جماعت¬های کلیسایی که خود را از اتحاد کامل با کلیسای کاتولیک جدا ساخته¬اند، موارد تقدیس¬کننده و حقیقی متعددی یافت می¬شوند. همه این موارد نیک از مسیح می¬آیند و به سمت وحدت کاتولیک می¬گرایند. اعضاء این کلیساها و جماعت¬ها توسط تعمید به مسیح تعلق دارند؛ لذا آنان را برادران خود می¬دانیم.

164. چگونه باید در راه وحدت مسیحیان گام برداشت؟
آرزوی برقراری وحدت میان مسیحیان، عطیه¬ایست از جانب مسیح و دعوتی از جانب روح¬القدس. کل کلیسا به آن فراخوانده شده است، و این آرزو از راه دگرگونی درونی، دعا و شناخت برادرانه و متقابل و گفتگوی الهیاتی به تحقق می¬رسد.

165. چرا می¬گوییم کلیسا مقدس است؟
کلیسا مقدس است زیرا خدای بسیار قدوس، مؤسس آن است. مسیح خود را از بهر آن داد تا آن را تقدیس و تقدیس¬کننده گرداند. روح¬القدس، آن را از راه محبت حیات می¬بخشد. کمال راه¬های نجات در آن جای دارند. تقدس، دعوت روحانی یکایک اعضاء آن، و هدف همه فعالیت¬های آن است. در کلیسا، مریم باکره و قدیسین بی¬شماری حضور دارند که الگو و شفاعت¬کنندگان آن هستند. تقدس کلیسا، سرچشمه تقدس فرزندان آن است که در زمین، همه خود را گنهکار می¬دانند و همواره به توبه و تزکیه نیازمندند.

166. چرا می¬گوییم کلیسا کاتولیک – همگانی- است؟
کلیسا کاتولیک – یعنی همگانی است زیرا مسیح در آن حضور دارد. ″هرکجا عیسی مسیح حضور دارد، کلیسای کاتولیک آنجاست″ (قدیس ایگناسیوس انطاکیه). کلیسا اعلام¬گر تمامیت و کمال ایمان است. کمال راه¬های نجات را دربردارد و آنها را تقسیم می¬کند. در همه زمان¬ها، از بهر رسالت بشارتی، نزد همه امت¬ها – از هر فرهنگ که باشند- فرستاده می¬شود.

167. آیا یک کلیسای محلی می¬تواند همگانی (کاتولیک) باشد؟
هر کلیسای محلی (یعنی وابسته به یک منطقه اسقفی) متشکل از جماعت مسیحیان که با اسقف خود، که از راه جانشینی رسولی دست¬گذاری شده باشد و با کلیسای رم ″که بر محبت نظارت دارد″ (قدیس ایگناسیوس انطاکیه) در اتحاد ایمان و رازهای تقدیس¬کننده هستند، کاتولیک است.

168. چه کسانی عضو کلیسای کاتولیک هستند؟
همه انسان¬ها، به اشکال مختلف، به وحدت کاتولیک قوم خدا تعلق دارند یا به آن وابسته¬اند. کسی که روح مسیح را دریافت داشته است و توسط کارکرد ایمان، رازهای تقدیس¬کننده، اقتدار و هدایت کلیسا، و اتحاد کامل در پیوند با کلیساست، کاملاً به کلیسای کاتولیک تعلق دارد. تعمیددیدگانی که این وحدت کاتولیک را به طور کامل به تحقق نمی¬رسانند، به نحوی با آن در اتحاد هستند، ولی اتحادی نسبی.

169. کلیسای کاتولیک چه روابطی با قوم یهود برقرار می¬سازد؟
کلیسای کاتولیک با قوم یهود در رابطه است زیرا خدا این قوم را قیل از همه اقوام دیگر برگزید تا کلامش را دریافت دارد. آنان‌ كه‌ اسرائيلي‌ مي¬باشند، پسر خواندگي‌ و جلال‌ و عهدها و قانون‌ و عبادت‌ و وعده‌ها ازآن‌ ايشان‌ است‌، و پاتریارخ¬ها ازآن‌ ايشانند و مسيح‌ بر حسب‌ جسم‌ از ايشان‌ است‌ (رومیان 9/4-5). بر خلاف دیگر مذاهب غیر مسیحی، ایمان یهودی، پاسخی است به راز مکاشفه خدا در عهد عتیق

170. چه رابطه¬ای میان کلیسای کاتولیک و مذاهب غیر مسیحی وجود دارد؟
این رابطه قبل از هرچیز، پیوندی است که از مبدأ و هدف نهایی مشترک نسل بشر به وجود می¬آید. کلیسای کاتولیک بیان می¬دارد که آنچه در مذاهب دیگر، نیک و درست است، از جانب خداست، و پرتویی است از حقیقت که می¬تواند برای پذیرش انجیل، آماده سازد و در کلیسای مسیح، به وحدت بشریت کمک کند.

171. منظور از ″ خارج از کلیسا، نجات وجود ندارد″ چیست؟
مفهوم این است که نجات، از جانب مسیح، سر (کلیسا) و به توسط کلیسا، که تن آن است، می¬آید. بنابراین کسانی که به رغم آگاهی از اینکه کلیسای بنا شده بر مسیح برای نجات لازم است، حاضر نیستند به آن بپیوندند یا در آن باقی بمانند، نمی¬توانند نجات یابند. از طرف دیگر، کسانی که بدون آنکه مقصر باشند، از انجیل مسیح و از کلیسای او آگاهی ندارند، ولی صادقانه در جستجوی خدا هستند و به فیض خدا، سعی بر آن دارند تا مطابق اراده او – که آن را توسط وجدانشان بازمی¬شناسنند - عمل کنند، می¬توانند به فیض مسیح و کلیسای او، به نجات دست یابند.

172. چرا کلیسا موظف است انجیل را به تمام جهان بشارت داد؟
زیرا مسیح به آن امر فرمود: برويد و همه‌ امت¬ها را شاگرد سازيد و آنان‌ را به‌ نام‌ پدر و پسر و روح‌القدس‌ تعميد دهيد (متی 28/19). این فرمان بشارتی خداوند سرچشمه خود را در محبت ازلی خدا می¬یابد که پسر و روح قدوس خود را فرستاد زیرا مي¬خواهد همه‌ انسان¬ها نجات‌ پيدا كنند و به‌ شناخت‌ حقيقت‌ دست‌ يابند (1تیموتائوس 2/4).

173. چرا کلیسا، بشارتی است؟
به هدایت روح¬القدس، کلیسا در طول تاریخ رسالت بشارتی خود مسیح را دنبال می¬کند. لذا مسیحیان موظف هستند مژده انجیل را که توسط مسیح آورده شد، از همان راه مسیح، به همه اعلام دارند، و همانند او، در شهادت، آماده قربانی جانی خود باشند.

174. چرا کلیسا رسولی است؟
کلیسا به دلیل مبدأ خود، رسولی است، زیرا بر بنياد رسولان‌ بنا شده (افسسیان 2/20)؛ به دلیل تعالیمش، که تعالیم رسولان است؛ به دلیل ساختارش، زیرا تا بازگشت مسیح، توسط رسولان و جانشینان آنان، اسقفانی که با جانشین پطرس در اتحاد هستند، بنا، تقدیس و هدایت می¬شود. ‌

175. رسالت رسولان چه بوده است؟
واژه رسول به معنای فرستاده شده است. عیسی، فرستاده شده از جانب پدر، از میان شاگردانش دوازده نفر انتخاب نمود و آنان را رسولان خود ساخت، تا شاهدان رستاخیز وی و تأسیس کلیسای او باشند. آنان را امر فرمود تا رسالتش را دنبال کنند و به آنان گفت: همانگونه‌ كه‌ پدر مرا فرستاد، من‌ نيز شما را مي‌فرستم‌(یوحنا 20/21) و به آنان وعده داد تا پایان زمان¬ها با ایشان بماند.

176. منظور از جانشینی رسولی چیست؟
جانشینی رسولی، انتقال رسالت و اقتدار رسولان به جانشینانشان – اسقفان – از راه راز تقدیس¬کننده کهانت است. از راه این انتقال، کلیسا در ضمن آنکه رسالت خود را با گسترش ملکوت مسیح بر زمین انجام می¬دهد، با مبدأ و آغاز خود، در اتحاد ایمان و حیات باقی می¬ماند.

بازگشت به بالا

ایمان¬داران: در رأس آنان، ایمانداران ″عادی″، زندگی وقف شده

177. ایمان¬داران کیستند؟
ایمانداران کسانی هستند که، در پیوندشان با مسیح از راه تعمید، اعضاء قوم خدا گشته¬اند. آنان مطابق با شرایط خود، در رسالت کاهنی، پیامبری و سلطنتی مسیح سهیم می¬گردند و به این فراخوانده شده¬اند که رسالتی که خدا بر عهده کلیسا نهاده است، انجام دهند. به دلیل مقام و منزلت فرزندی خدا، یک برابری حقیقی بین آنان برقرار است.

178. قوم خدا از چه کسانی تشکیل شده است؟
در کلیسا، بنا بر برانگیختگی الهی، نمایندگان مقدس خدا حضور دارند، که راز مقدس کهانت را دریافت داشته¬اند و مقامات کلیسا را تشکیل می¬دهند. مابقی، ایمانداران لائیک (عادی) هستند. از میان این دو دسته، ایماندارانی هستند که خود را به¬گونه¬ای خاص، با ادای نذر به رهنمودهای انجیل: فقر، پاکدامنی و اطاعت، به خدا وقف می¬کنند.

179. چرا مسیح در مقامات کلیسا، سلسله مراتب قائل شد؟
مسیح سلسله مراتب مقامات کلیسا را به منظور شبانی امت خدا به نام او، در نظر گرفت و به همین دلیل هم این اقتدار را به آن عطا کرد. این درجه¬بندی تشکیل شده از: اسقفان، کشیشان، شماسان. توسط راز تقدیس¬کننده کهانت، اسقفان و کشیشان، در رسالت خود، به نام و در شخص عیسی- سر کلیسا، عمل می¬کنند. شماسان ، قوم خدا را در خدمت شماسی: اعلام کلام خدا، مراسم آیینی و محبت، خدمت می¬کنند.

180. بُعد جماعتی رسالت کلیسایی چگونه انجام می¬پذیرد؟
به سرمشق دوازده شاگرد که همگی با هم از جانب مسیح انتخاب و فرستاده شدند، وحدت اعضاء سلسله مراتب مقامات کلیسایی در خدمت اتحاد همه ایمانداران است. جمله اسقفان، رسالت شبانی خود را به عنوان عضوی از جماعت اسقفان، در اتحاد با پاپ اعظم انجام می-دهد، زیرا به همراه وی موظف است از بهر منفعت کلیسای جهانی تلاش نماید. کشیشان رسالت شبانی خود را در دامنه کشیشی وابسته به یک کلیسای محلی خاص، در اتحاد با اسقف و زیر نظر وی، انجام می¬دهد.

181. چرا رسالت شبانی کلیسا از بُعد شخصی نیز برخوردار است؟
رسالت شبانی کلیسا از بُعد شخصی نیز برخوردار است زیرا، به فیض راز تقدیس¬کننده کهانت، هرکدام از شبانان در مقابل مسیح، که او را شخصاً فراخواند و رسالتی به او عطا نمود، مسؤل است.

182. رسالت پاپ کدام است؟
پاپ اعظم، اسقف رم و جانشین پطرس رسول، سرچشمه جاودان و قابل رؤیت، و بنا و اساس وحدت کلیساست. وی نماینده مسیح، سرِ جماعت اسقفان، و شبان کل کلیساست، و بنا بر برانگیختگی الهی، بر آن اقتدار کامل، اعلی، مستقیم و جهانی دارد.

183. وظیفه جماعت اسقفان چیست؟
جماعت اسقفان نیز، در اتحاد با پاپ اعظم - ولی هرگز بدون او- از اقتدار اعلی و کامل بر کلیسا برخوردار است.

بازگشت به بالا

184. اسقفان چگونه مسؤلیت آموزشی خود را به انجام می¬رسانند؟
در اتحاد با پاپ اعظم، اسقفان موظف هستند انجیل را با امانت و اقتدار به همه بشارت دهند. آنان شاهدان راستین ایمان رسولی هستند، و به اقتدار مسیح ملبس گشته¬اند. به فیض بُعد خدادادی ایمان، قوم خدا، به رهبری مقامات کلیسایی در هر زمان، به گونه¬ای عمیق و فناناپذیر، به ایمان می¬پیوندد.

185. خطاناپذیری کلیسا به چه شرایطی اختصاص دارد؟
خطاناپذیری کلیسا به شرایطی اختصاص دارد که پاپ اعظم، به فیض اقتدار اعلی شبان کلیسا، یا مجمع اسقفان در اتحاد با پاپ اعظم، به خصوص زمانی که در یک شورای مابین کلیسایی دورهم گرد آمده¬اند، توسط حکمی نهایی، یکی از احکام ایمانی یا اخلاقی را قطعی اعلم می¬دارند؛ یا زمانی که پاپ اعظم و اسقفان در رسالت شبانی عادی خود، به اتفاق آراء، حکمی را نهایی اعلام می¬دارند. جمله ایماندارن موظف است در اطاعت ایمان، به چنین تعلیمی بپیوندد.

186. اسقفان چگونه رسالت شبانی تقدیس¬کننده¬شان را به انجام می¬رسانند؟
اسقفان با عطای فیض مسیح توسط رسالت شبانی بشارت کلام و عطای رازهای تقدیس-کننده، به خصوص قربانی¬مقدس، و نیز از راه دعا، با سرمشق بودن و انجام کار خود، کلیسا را مقدس می¬گردانند.

187. اسقفان چگونه رسالت شبانی حکومتی خود را به انجام می¬رسانند؟
به عنوان عضوی از مجمع اسقفان، جمله اسقفان، به گونه¬ای جمعی، بار خیر اندیشی همه کلیساهای خاص و کل کلیسا را در اتحاد با دیگر اسقفان متحد به پاپ اعطم، حمل می-کند. اسقفی که کلیسای خاصی به عهده وی گذاشته شده است، با اقتدار قدرت خاص، عادی و مستقیم که به او عطا شده، و آن را به نام مسیح، شبان نیکو، دریافت داشته، در اتحاد با کل کلیسا و به رهبری جانشین پطرس، بر آن حکومت می¬کند.

188. دعوت درونی ایمان¬داران ″عادی″ کدام است؟
دعوت درونی خاص ایمانداران عادی، جستجوی ملکوت خدا با روشن ساختن و به دوش گرفتن حقایق مادی این دنیا مطابق اراده خداست. به این ترتیب، به دعوت تقدس و بشارت، که وجه مشترک همه تعمیددیدگان است، پاسخ می¬دهند.

189. ایمان¬داران ″عادی″ چگونه در رسالت کاهنی مسیح سهیم می¬گردند؟
آنان با تقدیم قربانی روحانی به خدا از راه عیسی مسیح (1 پطرس 2/5) به خصوص در قربانی¬مقدس، با تقدیم زندگی خود، به همراه اعمال، دعاها و فعالیت¬های بشارتی¬شان، زندگی خانوادگی و فعالیت روزانه، تحمل صبورانه مشقت¬های روزانه، و نیز زمان¬های تفریح و استراحت جسمی و روحانی خود، در این نقش سهیم می¬گردند. به این ترتیب، ایمانداران عادی که از بهر مسیح وارد عمل می¬شوند و توسط روح¬القدس، وقف شده¬اند، تمام جهان را نیز به خدا تقدیم می¬دارند.

190. چگونه در رسالت پیامبری وی سهیم می¬گردند؟
آنان با پذیرش هرچه عمیق¬تر کلام مسیح در ایمان و بشارت آن به جهان از راه شهادت زندگی خود، و از راه کلام و تعالیم انجیل¬شناسی و مسیحی نیز، در این فعالیت سهیم می-گردند. یک چنین فعالیت انجیل¬شناسی به دلیل آنکه در شرایط عادی زندگی دنیا انجام می-گیرد، بسیار ثمربخش است.

191. چگونه در رسالت سلطنتی وی سهیم می¬گردند؟
ایمانداران عادی با دریافت قدرت غلبه بر گناه در وجود خود و در دنیا از راه خودگذشتگی و تقدس شخصی، در فعالیت سلطنتی وی سهیم می¬گردند. آنان از راه¬های مختلف به جامعه ایمانداران خدمت می¬کنند و فعالیت¬های دنیوی انسان و تأسیسات اجتماعی را ارزش اخلاقی می¬بخشند.

192. منظور از زندگی وقف¬شده چیست؟
یک وضعیت زندگی بازشناخته شده در کلیساست. پاسخی است آزاد به دعوتی خاص از جانب مسیح، که در آن، افراد وقف¬شده، خود را تماماً به خدا تقدیم می¬کنند و تحت تأثیر روح¬القدس، به سمت کمال محبت گام برمی¬دارند. مشخصه این وقف، پاسخ به رهنمودهای انجیلی است.

193. زندگی وقف¬شده چه ارزشی برای کلیسا دارد؟
زندگی وقف شده از راه تقدیم کامل خود به مسیح و برادران خویش، در رسالت کلیسا سهیم می¬گردد و شاهدی است بر امید به ملکوت آسمان¬ها.

بازگشت به بالا

من ایمان دارم به شراکت قدیسین

194. منظور از شراکت قدیسین چیست؟
این اصطلاح قبل از هرچیز نشانه¬ایست از شراکت دسته¬جمعی همه اعضاء کلیسا در حقیقت¬های مقدس: ایمان، رازهای تقدیس¬کننده به خصوص قربانی¬مقدس، کاریسم¬ها و دیگر عطایای روحانی. سرچشمه این اتحاد، محبت است که جوياي‌ منفعت خود نمي¬باشد (1 قرنتیان 13/5)، بلکه ایمانداران را تشویق می¬کند تا همه‌ چيز را در اشتراك‌ داشته باشند (اعمال 4/32)، حتی اموال مادی، از بهر خدمت به فقیرترین آنان.

195. شراکت قدیسین دیگر چه معنایی دارد؟
همچنین به معنای وحدت موجود میان قدیسین است، یعنی کسانی که، به فیض خدا، به مسیح مرده و رستاخیز کرده متحد گشته¬اند. برخی از آنان بر زمین زائرند، برخی دیگر این دنیا را به درود گفته¬اند و تزکیه خود را به یاری دعاهایمان به پایان می¬رسانند، و برخی از هم اکنون از جلال خدا بهره می¬برند و از بهر ما شفاعت می¬کنند. همه آنان خانواده واحدی در مسیح تشکیل می¬دهند: کلیسا: از بهر ستایش و جلال تثلیث اقدس.

مریم، مادر مسیح، مادر کلیسا

196. چرا می¬گوییم مریم مقدس مادر کلیساست؟
مریم مقدس، از لحاظ فیض، مادر کلیساست، زیرا عیسی، پسر خدا، که سر تن خود، که کلیساست، از او زاده شده است. هنگام مرگ خود بر صلیب، عیسی وی را تحت عنوان مادر به شاگرد خود عطا نمود و گفت: اینک مادر تو (یوحنا 19/27).

197. مریم باکره چگونه به کلیسا کمک می¬کند؟
پس از صعود پسرش به آسمان، مریم باکره با دعاهای خود، به آغاز کلیسا کمک نمود و پس از بر شدن وی به آسمان، کماکان از بهر فرزندانش شفاعت می¬کند، برای همه الگوییست از ایمان و محبت، و به دلیل وفور سزاواری¬های مسیح، در راه نجات آنان مثمر ثمر واقع می¬شود. ایمانداران، به او به عنوان شمایل و مژده¬ای از رستاخیز آینده خود، می-نگرند و او را تحت عنوان مدافع، یاری¬دهنده، یاری، و شفاعت¬کننده ندا می¬زنند.

198. چه آیینی شایسته مریم مقدس است؟
یک آیین عبادی خاص، که کاملاً از آیین پرستش که تنها شایسته تلیث اقدس است، مجزاست. این آیین تکریم ویژه، به گونه¬ای خاص، در مراسم عبادی مادر خدا، و در دعاهای مریمی همچون تسبیح، که خلاصه¬ای هستند از کل انجیل، بیان می¬شود.

199. چرا می¬گوییم مریم مقدس تصویر ″پایان زمان″ کلیساست؟
با نگاه به مریم، که تماماً مقدس و از هم اکنون، در جسم و روان خود جلال¬داده شده است، کلیسا آنچه را که خود، در زمین، به آن دعوت شده است، و روزی در ملکوت آسمان خواهد بود، در او نظاره می¬کند.

بازگشت به بالا

من ایمان دارم به بخشایش گناهان

200. گناهان چگونه بخشیده می¬شوند؟
نخستین و اساسی¬ترین راز مقدس برای بخشش گناهان، تعمید است. برای گناهانی که پس از تعمید مرتکب آنها می¬شویم، مسیح راز مقدس اعتراف و توبه را تأسیس نمود که توسط آن، فرد تعمید یافته با خدا وکلیسا آشتی داده می¬شود.

201. چرا کلیسا قدرت داردگناهان را ببخشاید؟
کلیسا رسالت یافت و این قدرت را حاصل نمود که گناهان را ببخشاید زیرا خود عیسی این عطایا را به او سپرد: روح‌القدس‌ را دريافت‌ داريد، آناني‌ كه‌ گناهانشان‌ را مي‌بخشایيد، بخشوده‌ مي‌شود و آناني‌ كه‌ گناهانشان‌ را بازمي‌داريد، بازداشته‌ مي‌شود (یوحنا 20/22-23).

من ایمان دارم به رستاخیز جسم

202. منظور از جسم چیست؟ اهمیت آن کدام است؟
واژه جسم معرف وضعیت ضعف و فناپذیری انسان است. ″جسم، لولای نجات است″ (ترتولیئن). ما به خدا ایمان داریم، که آفریدگار جسم است، به ″کلمه″ خدا ایمان داریم که برای نجات جسم، جسم گرفت، به رستاخیز جسم (تن) ایمان داریم، که مرحله نهایی خلقت و نجات جسم است.

203. منظور از ″رستاخیز جسم″ چیست؟
مفهوم این است که وضعیت نهایی انسان، فقط روان روحانی - جدای از جسم- نیست، بلکه جسم فناپذیر ما نیز روزی به حیات بازخوانده خواهد شد.

204. چه رابطه¬ای بین رستاخیز مسیح و رستاخیز ما وجود دارد؟
همان¬طور که مسیح حقیقتاً از میان مردگان رستاخیز نمود و برای همیشه زنده است، به همان سان همه ما را نیز در روز آخر، با جسمی فناناپذیر، برخواهد خیزاند: آنانكه‌ اعمال‌ نيكو كرده‌اند براي‌ قيامت‌ حيات‌ و آنانكه‌ مرتكب‌ بدي‌ شده‌اند، براي‌ قيامت‌ داوري‌ (یوحنا 5/29).

205. به هنگام مرگ، چه اتفاقی برای جسم و روان ما خواهد افتاد؟
در هنگام مرگ، روان و جسم از هم جدا می¬شوند، جسم فاسد می¬گردد در حالی که روان، که فناناپذیر است، به داوری خدا می¬رود و در انتظار آن می¬ماند که به جسم تغییر یافته پس از بازگشت خداوند، بپیوندد. درک چگونگی رستاخیز از استعدادهای تصور و درک ما خارج است.

206. مردن در عیسی مسیح چه مفهومی دارد؟
مفهوم آن، مردن در فیض خداست، یعنی دور از گناه مهلک. کسی که به عیسی ایمان دارد و از او سرمشق می¬گیرد می¬تواند از این راه، مرگش را به یک عمل اطاعت و محبت نسبت به پدر تبدیل کند: اين‌ كلامي‌ قابل‌ اعتماد است‌: اگر به‌ همراه‌ او مرده‌ايم، به‌ همراه‌ او نيز خواهيم‌ زيست (2 تیموتائوس 2/11).

بازگشت به بالا

من ایمان دارم به زندگی ابدی

207. منظور از زندگی ابدی چیست؟
زندگی ابدی حیاتی است که بلافاصله پس از مرگ آغاز می¬شود. این زندگی خاتمه ندارد. پیش از آن، تک تک افراد توسط عیسی، داور زندگان و مردگان، داوری خواهند شد و این حکم در روز قیامت به اجرا گذاشته خواهد شد.

208. منظور از داوری شخصی چیست؟
داوری جزای اعمالیست که هر شخص، بلافاصله پس از مرگ، به ازاء ایمان و اعمال خود، در روان فناناپذیر خود، از جانب خدا دریافت می¬دارد. ثمره آن، دسترسی به سعادت ابدی بهشت، بی¬درنگ یا پس از تزکیه لازم، یا محکومیت ابدی به جهنم است (ملعونیت).

209. منظور از ″بهشت″ چیست؟
منظور از ″بهشت″ وضعیت سعادت اعلی و جاودانی است. کسانی که در فیض خدا می¬میرند و به هیچ تزکیه دیگری نیازمند نیستند، در جوار عیسی و مریم، فرشتگان و قدیسین، گردهم می¬آیند. آنان کلیسای ملکوتی را تشکیل می¬دهند و در آن، خدا را رو در رو می-بینند (1 قرنتیان 13/12)؛ با تثلیث اقدس در اتحاد محبت زیست می¬کنند و از بهر ما شفاعت می¬نمایند.

″زندگی ذاتی یک حقیقت است: و آن پدر است که، به واسطه پسر و روح¬القدس، نعمت¬های بهشت را بدون استثناء، به همه عطا می¬کند. به خاطر رحمت او، ما انسان¬ها نیز وعده فناناپذیر زندگی ابدی را دریافت داشتیم (قدیس سیریل اورشلیمی).

210. دوزخ چیست؟
دوزخ، وضعیت کسانی است که در دوستی با خدا از دنیا می¬روند ولی، به رغم آنکه نجات ابدی آنان حتمی است، برای ورود به سعادت ابدی، هنوز به تزکیه نیازمندند.

211. چگونه می¬توانیم در تزکیه روان¬های دوزخی نقش داشته باشیم؟
به فیض اتحاد مقدسین، ایماندارانی که هنوز در این دنیا زائرند، می¬توانند روان¬های دوزخی را با تقدیم دعا از بهر درگذشتگان و به خصوص تقدیم قربانی¬مقدس، و نیز از راه صدقه، دریافت فیض بخشش بار گناهان از بهر ایشان، و از راه توبه و ریاضت، یاری بخشند.

212. جهنم چیست؟
لعنت ابدی خدا بر کسانی است که، به اختیار خود، در وضعیت گناه مهلک از دنیا می¬روند. بزرگ¬ترین درد جهنم، جدایی ابدی از خدا به¬طور بازگشت¬ناپذیر است. انسان، زندگی و سعادتی که به منظور آنها آفریده شده است و خواهان آنهاست، از خدا دارد. مسیح این واقعیت را اینگونه بیان می¬دارد: از من‌ دور شويد، اي‌ نفرين‌ شدگان‌، در آتش‌ ابدي‌ (متی 25/41).

213. چگونه می¬توان همزمان وجود جهنم و مهر بی¬کران خدا را باور داشت؟
گرچه اراده خدا آن است که همه به توبه نائل آیند (2 پطرس 3/9)، لیکن انسان را آزاد و مسؤل آفرید و به انتخاب¬های او احترام می¬گذارد. لذا، خود انسان است که، اگر تا لحظه مرگ، در گناه مهلک پافشاری کند، با رد محبت پر رحمت خدا، با اختیار کامل، خود را از اتحاد با خدا طرد می¬کند.

214. داوری نهایی چیست؟
داوری نهایی (قیامت)، اجرای حکم زندگی سعادت ابدی یا محکومیت ابدی است که خداوند عیسی، در زمان بازگشت خود به عنوان داور زندگان و مردگان، عادلان و گنهکاران (اعمال 24/15) که همه در مقابل او حضور خواهند یافت، ادا خواهد نمود. در پایان این داوری، جسم رستاخیز کرده در جزایی که روان، در داوری شخصی دریافت داشته بود، سهیم خواهد¬گشت.

215. این داوری کی صورت خواهد گرفت؟
این داوری در آخر زمان صورت خواهد گرفت، و تنها خدا ساعت و روز آن را می¬داند.

216. منظور از امید به آسمان¬های نوین و زمین نوین چیست؟
پس از داوری نهایی، خود جهان، رها یافته از اسارت فساد، با گشایش آسمان¬های نوین و زمین نوین (2 پطرس 3/13)، در جلال مسیح سهیم خواهد گشت. بدین ترتیب، کمال ملکوت خدا به وقوع خواهد پیوست، یعنی تحقق نهایی تدبیر نجات خدا : اینکه همه‌ چيز را خواه‌ آنچه‌ در آسمان‌ است‌ و خواه‌ آنچه‌ بر زمين‌ است‌ در مسيح‌ گرد آورد (افسسیان 1/10). در آن هنگام، خدا کل در کل، و در همه خواهد بود (1قرنتیان 15/28).

بازگشت به بالا

آمین

217. واژه آمین، در خاتمه کارکرد ایمان، چه مفهومی دارد؟
واژه یهودی آمین که به آخرین نوشته کتاب مقدس خاتمه می¬بخشد و در پایان برخی از دعاهای عهد جدید و دعاهای عبادی کلیسا نیز ادا می¬شود، بیانگر ″آری″ پر اعتماد و کامل ما به احکام ایمان است که آنان را اقرار می¬کنیم، و بیانگر تسلیم پر اعتماد ما به کسی است که ″آمین″ نهایی است، (مکاشفه 3/14)، یعنی مسیح خداوند.

در تصویری که در اینجا ترسیم شده است، عیسی به رسولان که سر میز نشسته¬اند نزدیک می¬شود، و یکی پس از دیگری، قربانی¬مقدس را به ایشان می¬دهد. این نوع تصاویر نمادی هستند از ارادت خاص کلیسا به قربانی مقدس در طول قرن¬ها.
در آغاز قرن چهارم، طی یکی از وحشیانه¬ترین تهاجمات علیه مسیحیان که در زمان دیوکلسیئن در سال 304 پس از میلاد انجام گرفت، اِمِریتوس شهید می¬گفت:″ بدون خداوند قادر نیستیم″. او را به جرم شرکت در قربانی¬مقدس به همراه جماعت ایماندارانش محکوم کرده¬اند: وی این اتهام را نفی نمی¬کند ولی می¬گوید:″ بدون قربانی¬مقدس قادر نیستیم زنده بمانیم″. و یکی از شهیدان دیگر افزود:″ آری، در مراسم شرکت کردم و شام آخر خداوند را به همراه برادرانم برگزار کردم، زیرا مسیحی هستم″ (برگرفته از اسناد رنج و عذاب شهیدان آبیتینا، 11/7،16). به جرم وفاداری¬شان به قربانی¬مقدس، 49 تن از ایمانداران افریقای شمالی به شهادت رسیدند. برای ساتورنن و همراهان شهیدش در آبیتینا، عیسای قربانی¬مقدس، حیات راستین بود. آنان ترجیح دادند بمیرند تا اینکه از قربانی¬مقدس، نان حیات ابدی، محروم گردند.
قدیس توماس آکوئیناس عادت داشت در میان روز به کلیسا برود و در آنجا، سرشار از امید و روح تسلیم، پیشانی¬اش را بر در تبرناکل می¬گذاشت و در یک گفتگوی صمیمانه با عیسی حاضر در قربانی¬مقدس فرو می¬رفت. این الهیدان بزرگ قرون وسطی، به خاطر تنظیم کل مراسم قربانی¬مقدس به مناسبت جشن تن مقدس عیسی نیز مشهور است که ارادت خاص خود به قربانی¬مقدس را در آن به نحو اعلی بیان داشته است.
سرود ستایش¬ها خلاصه¬ایست از دیده روحانی کاتولیک در مورد قربانی¬مقدس:
در حالی که روانه مرگ می¬شد، و توسط آن خائن، به دست دشمنانش تسلیم می¬شد،
خود را به عنوان خوراک حیات به شاگردانش تقدیم کرد.
زیر نمایی دوگانه، تن و خونش را بدیشان داد
تا با این دو مواد، انسان را تماماً سیر سازد.
با ولادتش، خود را به عنوان همراه تقدیم کرد
و با نشستن سر یک سفره، خود را خوراک ایشان نمود،
و با مرگش، خود را به عنوان اجر، تقدیم کرد.
توماس آکوئیناس قربانی¬مقدس را″والاترین درجه و کمال زندگی روحانی″ می¬نامید. وی در واقع بیان¬گر ایمان کلیساست که به قربانی¬مقدس به عنوان حضور زنده عیسی در میان ما و تغذیه الزامی زندگی روحانی، ایمان دارد. قربانی¬مقدس همچون سرنخی است که از زمان شام آخر، همه قرن¬های تاریخ کلیسا را تا امروز، به هم متصل می¬سازد. عبارت تبدیل نان و شراب: این تن من است و این جام خون من است، همیشه و همه جا تکرار شدند، حتی در اردوگاه¬های مرگ، و در هزاران هزار زندان¬هایی که هم¬اکنون نیز وجود دارند. کلیسا زندگی، اتحاد و رسالتش را بر مبنای همین قربانی¬مقدس بنا می¬سازد.

_________
جوس وان وازن¬هوون، عیسی در تناول قربانی¬مقدس به رسولان، نمایشگاه ملی مارش، اوربینو

بازگشت به بالا

بخش دوم

برگزاری راز مسیحی

قسمت اول

تدبیر رازهای تقدیس¬کننده

قربانی صلیب سرچشمه تدبیر رازهای تقدیس¬کننده کلیساست. در این تصویر، مریم، که نماد کلیساست، خون و آب را که نمادهای رازهای تقدیس¬کننده کلیساست و از پهلوی شکافته¬شده عیسی خارج می¬شوند، در دست چپ خود دریافت می¬دارد:
چون‌ نزد عيسي‌ آمدند و ديدند كه‌ مرده‌ است،‌ ساق¬هايش‌ را نشكستند، بلكه‌ يكي‌ از سربازان‌ پهلويش‌ را با نيزه‌ شكافت‌ و بي¬درنگ‌ خون‌ و آب‌ خارج‌ شد (یوحنا 19/33-34).
به تفسیر آگوستین قدیس: ″ خداوند ما عیسی مسیح، با رنج خود، آنچه را با ولادت خود از ما گرفته بود، برای ما تقدیم کرد، و او که تا به ابد کشیش اعظم گشت، چنین اراده کرد که این قربانی را که ملاحظه می¬کنید تقدیم نماییم، یعنی تن و خون او را. زیرا جسمش توسط نیزه پاره شد، و آب و خون از آن جاری شد، که به واسطه آنها، گناهانمان بازخریده شد. با به خاطر آوردن این فیض، با عطای مجدد سلامتی به شما، (زیرا خداست که اینها را در شما به عمل می¬رساند)، خود را آماده کنید تا با لرزش و اشتیاق به قربانگاه نزدیک شوید. در نان، همان جسمی را ببینید که بر صلیب بسته¬اید، و در جام، همان خونی که از پهلویش جاری شد. قربانی¬های قدیمی قوم خدا، در اشکال متعددشان، نمادی بودند از این قربانی بی¬همتا. مسیح، به جهت مصونیت روان طاهرش، هم بره است، و هم بز، به جهت جسم خود که آن را شبیه گناه نمود. هرآنچه در قربانی¬های عهد عتیق به اشکال متعدد و مختلف به عنوان نماد آمده است، تنها به این قربانی اشاره می¬کنند، که در عهد جدید آشکار شد.
پس بگیرید و تن مسیح را بخورید، زیرا در تن مسیح، اعضاء مسیح گشته¬اید؛ بگیرید و خون مسیح را بیاشامید. برای آنکه از یکدیگر جدا نشوید، آنچه شما را به هم پیوند می¬دهد بخورید؛ برای آنکه خود را ناچیز نه انگارید، این قیمت خود را بنوشید. همان¬طور که، زمانی که او را می¬خورید و می¬آشامید، به شما تبدیل می¬شود، شما نیز در تن مسیح دگرگون می¬شوید، به شرط آنکه در زندگی خود، در اطاعت و تقوی زیست کنید. زیرا، آنگاه که زمان رنج و عذابش نزدیک شد، در حالی که عید فصح را با شاگردانش برگزار می¬نمود، نان را گرفت، آن را برکت داد و گفت: این تن من است، که از بهر شما تسلیم می¬گردد. به همچنین، پس از برکت جام، آن را به شاگردانش داد و گفت: این خون من است، خون پیمان جدید، که از بهر تعداد کثیری، برای بخشایش گناهان، ریخته خواهد شد. این را تا کنون خوانده¬اید و در انجیل شنیده¬اید، ولی نمی-دانستید که این قربانی¬مقدس، خود پسر (خدا) ست؛ اما اکنون، با قلبی طاهر گشته در وجدانی بدون لکه، و با جسمی که در آبی پاک طاهر گشته است، به وی نزدیک شوید و منور خواهید گشت، و چهره¬هایتان خجل نخواهند شد″ (سخنرانی 228 ب).

________________
کلیسای ″ مادر (خدای) نجات¬دهنده″، موزائیک دیوار مصور به راز جسم¬گیری، واتیکان

بازگشت به بالا

218. منظور از آیین عبادی چیست؟
آیین عبادی، برگزاری راز مسیح است، به ویژه در راز فصح وی. در آیین عبادی، به واسطه رسالت کاهنی عیسی مسیح، تقدس انسان¬ها از راه نمادها، نمایان می¬گردد و به تحقق می¬رسد. تن عرفانی مسیح، یعنی سر و اعضاء، مراسم عبادی اجتماعی را که شایسته خداست، بجا می-آورد.

219. آیین عبادی چه جایگاهی در زندگی کلیسا دارد؟
آیین عبادی، والاترین عمل مقدس است و نقطه اوجی را تشکیل می¬دهد که تمام فعالیت کلیسا به آن می¬گراید، و در ضمن سرچشمه¬ایست که قوت حیاتش را از آن می¬گیرد. از راه آیین عبادی، مسیح در کلیسای خود، به همراه آن و توسط آن، عمل بازخرید ما را دنبال می¬کند.

220. تدبیر رازهای تقدیس¬کننده در چیست؟
تدبیر این رازها، انتقال ثمرات نجات مسیح از راه برگزاری رازهای تقدیس¬کننده کلیساست، و در درجه اول، برگزاری راز قربانی¬مقدس تا زمانی که بازآید (1 قرنتیان 11/26).

قسمت اول
راز فصح در زندگی کلیسا

آیین عبادی، عمل تثلیث اقدس

221. خدای پدر چگونه سرچشمه و هدف آیین عبادی است؟
در آیین عبادی، خدای پدر، ما را از برکت¬های خویش در پسر جسم¬گرفته¬اش که از برای ما مرد و رستاخیز کرد، پر می¬سازد، و روح¬القدس را در قلب¬مان افاضه می¬نماید. در عین حال، کلیسا خدای پدر را با پرستش، ستایش، دعای سپاسگزاری، متبارک می¬خواند و خواستار عطیه پسر و روح¬القدس است.

222. عمل مسیح در آیین عبادی کدام است؟
در آیین عبادی، مسیح در درجه اول راز فصح خود را بیان می¬دارد و آن را به تحقق می¬رساند. با عطای روح¬القدس به رسولان، به آنان و جانشینانشان، این قدرت را نیز عطا نمود که عمل نجات را از راه برگزاری قربانی مقدس انجام دهند، زیرا خود اوست که در آن، عمل می¬کند تا فیضش را به ایمانداران همه زمان¬ها و در همه جهان، عطا کند.

223. در آیین عبادی، روح¬القدس چگونه نسبت به کلیسا عمل می¬کند؟
در آیین عبادی، نزدیک¬ترین همکاری بین روح¬القدس و کلیسا به تحقق می¬رسد. روح¬القدس کلیسا را برای ملاقات خداوندش آماده می¬کند. مسیح را در ایمان جماعت ایمانداران زنده می-کند و او را به آنان آشکار می¬سازد. راز مسیح را حاضر می¬گرداند و به آن فعلیت می¬بخشد؛ کلیسا را به زندگی و رسالت مسیح متحد می¬سازد، و عطیه اتحاد را در آن بارور می¬گرداند.

بازگشت به بالا

راز فصح در رازهای تقدیس¬کننده کلیسا

224. رازهای تقدیس¬کننده: برای چه؟ تعداد آنها چقدر است؟
رازهای تقدیس¬کننده نمادهایی هستند قابل لمس و مؤثر که از فیض ناشی می¬شوند، و توسط مسیح تأسیس شده، به کلیسا سپرده شده¬اند، و زندگی الهی از طریق آنها به ما عطا می¬شود. تعداد آنها هفت راز است: تعمید، استواری، قربانی¬مقدس، اعتراف، تدهین بیماران، کهانت و ازدواج.

225. چه رابطه¬ای بین مسیح و رازهای تقدیس¬کننده وجود دارد؟
رازهای زندگی مسیح پایه و اساس چیزی است که هم¬اکنون مسیح از طریق نمایندگان کلیسا، عطا می¬کند.

″ آنچه در نجات¬دهنده ما قابل رؤیت بود، به رازهای تقدیس¬کننده انتقال یافت″ (قدیس لئون کبیر)

226. چه رابطه¬ای بین رازهای تقدیس¬کننده و کلیسا وجود دارد؟
مسیح، رازهای تقدیس¬کننده را به دست کلیسا سپرد. آنها به دو معنا ″ازآن″ کلیسا هستند: آنها ″از جانب″ کلیسا هستند زیرا عمل کلیسا هستند، که خود راز تقدیس¬کننده عمل مسیح است؛ ″برای″ کلیسا هستند، به این معنا که کلیسا را بنا می¬سازند.

227. مشخصه راز تقدیس¬کننده چیست؟
مُهری است روحانی که به واسطه راز تعمید، راز استواری و راز کهانت عطا می¬شوند. وعده و وثیقه پشتیبانی الهی است. به قدرت این مهر، شخص مسیحی به تشابه مسیح درمی¬آید، و از راه-های مختلف در کهانت وی سهیم می¬گردد. وی مطابق با شرایط و نقش¬های گوناگون، به کلیسا تعلق پیدا می¬کند. لذا دعوت روحانی وی، عبادت خدا و خدمت کلیساست. از آنجا که این مهر فنا ناپذیر است، رازهای تقدیس¬کننده¬ای که آن را عطا می¬کنند فقط یکبار در زندگی عطا می-شوند.

228. چه رابطه¬ای بین رازهای تقدیس¬کننده و ایمان وجود دارد؟
رازهای تقدیس¬کننده نه تنها ثمره ایمان هستند بلکه، با کلام و آیین¬های خاص برگزاری راز، ایمان را تغذیه می¬کنند، قوت می¬بخشند و بیانگر آن هستند. با برگزاری رازهای تقدیس¬کننده، کلیسا ایمان رسولی را اقرار می¬دارد. این مثل قدیمی از همین جا می¬آید:″ کلیسا آنطور که ایمان دارد، دعا می¬کند″.¬

229. چرا رازهای تقدیس¬کننده مؤثر هستند؟
رازهای تقدیس¬کننده به خودی خود مؤثرند، (یعنی کافیست عمل رازتقدیس¬کننده عملی شود). زیرا مسیح است که در آنها عمل می¬کند و فیضی را که بیانگر آن هستند، عطا می¬کند، بدون آنکه تقدس شخصی نماینده کلیسا در آن نقشی داشته باشد. اما ثمرات این راز به چگونگی دریافت آنها توسط شخص دریافت¬کننده نیز بستگی دارند.

230. چرا رازهای تقدیس¬کننده برای نجات لازمند؟
حتی اگر همه رازهای تقدیس¬کننده به همه ایمانداران عطا نمی¬شوند، رازهای تقدیس¬کننده برای ایمانداران به مسیح لازم هستند زیرا فیض¬های حاصل از رازهای تقدیس¬کننده را عطا می-کنند: بخشش گناهان، روح فرزندخواندگی، تشابه به مسیح خداوند و تعلق به کلیسا. روح¬القدس، کسانی که این راز¬ها را دریافت می¬دارند، شف می¬بخشد و دگرگون می¬سازد.

231. فیض راز تقدیس¬کننده چیست؟
فیض حاصل از راز تقدیس¬کننده، فیض روح¬القدس است که توسط مسیح عطا می¬شود و مطابق با هریک از رازهاست. این فیض، ایماندار را در راه تقدس یاری می¬بخشد، کلیسا را نیز یاری می¬بخشد تا در راه محبت و شهادت ایمانی، رشد کند.

232. چه رابطه¬ای بین رازهای تقدیس¬کننده و زندگی ابدی وجود دارد؟
در رازهای تقدیس¬کننده، کلیسا از هم اکنون چیزی از زندگی ابدی را دریافت می¬دارد در انتظار آن‌ اميد مبارك‌ و ظهور جلال‌ خداي‌ بزرگ‌ و نجات‌ دهندة‌ ما عيساي‌ مسيح‌ (تیطس 2/13).

بازگشت به بالا 

فصل دوم
برگزاری راز فصح توسط رازهای تقدیس¬کننده
برگزاری مراسم عبادی در کلیسا

چه کسی برگزار می¬کند؟

233. در آیین عبادی، چه کسی فاعل است؟
در آیین عبادی، کل مسیح است که عمل می¬کند، سر و تن آن. وی به عنوان کاهن اعظم عمل می¬کند، با تن خود، که کلیسای آسمان و زمین است.

234. چه کسانی مراسم آیین ملکوتی را برگزار می¬کنند؟
مراسم آیین ملکوتی توسط فرشتگان، قدیسین عهد عتیق و عهد جدید برگزار می¬گردد، به ویژه مادر خدا، رسولان، شهیدان و جمعيتي‌ عظيم‌ كه‌ قابل شمارش نیست، از هرملت‌ و قبليه‌ و قوم‌ و زبان (مکاشفه7/9).‌ هنگامی که راز نجات را در رازهای تقدیس¬کننده برگزار می¬کنیم، در این آیین ملکوتی سهیم می¬گردیم.

235. کلیسای زمینی، آیین عبادی را چگونه برگزار می¬کند؟
کلیسای زمینی، آیین عبادی را به عنوان قومی کاهن برگزار می¬کند، که در آن، هرکس مطابق با نقش خاص خود عمل می¬کند، در وحدت با روح¬القدس. تعمیدیافتگان خود را به عنوان قربانی روحانی تقدیم می¬دارند، کسانی که راز کهانت را دریافت داشته¬اند، مراسم را مطابق با رتبه¬ای که در کهانت دریافت داشته¬اند و برای خدمت همه اعضاء کلیسا برگزار می¬کنند: اسقفان و کشیشان در شخص عیسی، سر کلیسا، عمل می¬کنند.

چگونه باید برگزار کرد؟

236. مراسم آیین عبادی چگونه برگزار می¬شوند؟
مراسم آیین عبادی از نمادها و نشانه¬هایی تشکیل شده است که مفهوم آنها، که در آفرینش و در رسم و رسومات انسانی ریشه دارند، در وقایع عهد عتیق روشن¬تر می¬گردد و در شخص مسیح و اعمال او به کمال می¬رسند.

237. نمادهای رازهای تقدیس¬کننده از کجا می¬آیند؟
برخی از آنها از آفرینش می¬آیند (نور، آب، آتش، نان، شراب، روغن)؛ برخی دیگر از زندگی اجتماعی (شستن، مسح کردن، تقسیم نان)؛ برخی دیگر از تاریخ نجات در عهد عتیق (آیین¬های عید فصح، قربانی¬ها، دستگزاری، تقدیس¬ها). این نشانه¬ها، که برخی امر داده شده¬اند و لذا، تغییرناپذیرند، از زمانی که مسیح آنها را به خود گرفت، حامل عمل نجات و تقدس هستند.

238. چه رابطه¬ای بین رسم برگزاری، و عبارات آیین¬های عبادی وجود دارد؟
در آیین¬های عبادی، رسوم برگزاری و عبارت پیوند نزدیکی با هم دارند. هرچند رسوم برگزاری خود نشانه¬ای هستند و به خودی خود، نوعی کلام محسوب می¬شوند، لازم است عبارات آیینی در کنار آنها بیان شوند و آنها را احیاء نمایند. عبارات و رسوم برگزاری آیین-های عبادی هم به عنوان نشانه و هم به عنوان تعلیم، از هم جداناپذیرند زیرا آنچه را بیان می-دارند، به تحقق می¬رسانند.

239. مشخصات لازم برای سرودها و موسیقی در آیین¬های عبادی کدام است؟
سرود و موسیقی در رابطه نزدیک با مراسم آیین عبادی هستند. لذا لازم است مشخصات زیر را رعایت کنند: تطابق متن¬ها با دکترین کاتولیک که در اکثر مواقع از متون کتاب مقدس و چشمه¬های آیین عبادی برگرفته شده¬اند؛ زیبایی که بیانگر دعا باشد؛ ارزش سبک موسیقی، شرکت جماعت ایمانداران؛ غنای فرهنگی قوم خدا؛ مشخصه مقدس و رسمی مراسم. ″کسی که آواز می¬خواند دوبار دعا می¬کند″ (آگوستین قدیس).

240. شمایل مقدس چه نقشی بر عهده دارند؟
تصویر مسیح، والاترین شمایل آیین عبادی است، شمایل¬های مریم مقدس و قدیسین نشانه¬ای هستند از مسیح که در آنان جلال داده شده است؛ بشارتی هستند از خود پیام انجیل که کتاب مقدس آن را از راه کلام، اعلام می¬کند؛ وکمکی هستند برای بیدار ساختن و تغذیه نمودن ایمان ایمانداران.

بازگشت به بالا 

کی باید برگزار کرد؟

241. مرکزیت زمان عبادی کی است؟
مرکزیت زمان عبادی روز یکشنبه است، که پایه و اساس، و مرکز تمام سال عبادی است که، هر سال، در عید فصح که بزرگ¬ترین همه جشن¬هاست، به اوج خود می¬رسد.

242. سال عبادی چه نقشی ایفا می¬کند؟
طی سال عبادی، کلیسا تمام راز مسیح را برگزار می¬کند، از راز جسم¬گیری گرفته تا بازگشت پرجلال مسیح. برخی روزها، کلیسا با محبت خاصی مریم مقدس، مادر خدا را تکریم می¬دارد و از قدیسین نیز یاد می¬کند، که برای مسیح زندگی کردند، به همراه او رنج کشیدند و اکنون در جلال وی هستند.

243. منظور از آیین عبادی ساعت¬های روز چیست؟
آیین عبادی ساعت¬های روز، دعایی است علنی و عادی در کلیسا؛ دعای مسیح است با تن او. از این راه، راز مسیح، که آن را در قربانی¬مقدس برگزار می¬کنیم، لحظه به لحظه، به هر روز چهره¬ای نوین می¬بخشد. قسمت عمده آن را مزامیر و دیگر متن¬های کتاب مقدس تشکیل می-دهند، و همچنین قرائت¬هایی از اباهای کلیسا و استادان روحانی.

کجا باید برگزار کرد؟

244. آیا کلیسا به مکان خاصی برای برگزاری نیازمند است؟
عبادت در روح و راستی (یوحنا 4/24) که در عهد جدید به آن اشاره شد، به هیچ مکان خاصی وابسته نیست، زیرا مسیح معبد راستین خداست که به واسطه او، مسیحیان و تمام کلیسا تحت عمل روح¬القدس، معبدهایی برای خدای زنده می¬گردند. لیکن، قوم خدا، در وضعیت خاکی خود، نیازمند مکان¬هایی است که جماعت بتواند برای برگزاری مراسم عبادی در آنها گردهم آید.

245. مکان¬های مقدس چه هستند؟
خانه¬های خدا هستند، نمادهایی از حضور زنده کلیسا در مکانی خاص، و نمادی نیز از خانه ملکوتی. مکان¬هایی هستند به جهت دعا، که کلیسا در آنجا در درجه اول، راز قربانی¬مقدس را برگزار می¬کند و عیسی را در آن مکان می¬پرستد، زیرا حقیقتاً در تبرناکل(خیمه ملاقات) حضور دارد.

246. در مکان¬های مقدس، مهم¬ترین جاها کدامند؟
قربانگاه، تبرناکل، جایی که روغن مقدس و دیگر روغن¬های برکت داده شده نگهداری می-شوند، کرسی اسقف یا کشیش کلیسا، محل قرائت کلام خدا، ظرف تعمید، اطاق اعتراف.

بازگشت به بالا

اشکال متفاوت مراسم عبادی و وحدت راز

247. چرا در کلیسا، راز واحد مسیح مطابق با رسم¬های عبادی متفاوتی برگزار می¬شود؟
زیرا غنای تفحص¬ناپذیر راز مسیح نمی¬تواند تنها در یک رسم عبادی بیان شود. از همان ابتدا، این غنا در اقوام مختلف و فرهنگ¬های متفاوت، طرز بیان¬های مختلفی به خود گرفت که تعدد و مکمل هم بودن شگفت¬انگیز این رسومات، چشم¬گیر است.

248. چه مشخصه¬ای به وحدت این تعدد اعتبار می¬بخشد؟
وفاداری به سنت رسولی، یعنی وحدت در ایمان و رازهای تقدیس¬کننده¬ای که از جانب رسولان دریافت شده¬اند. این وحدت در جانشینی رسولی بیان می¬گردد که وثیقه آن نیز می¬باشد. کلیسا، کاتولیک (همگانی) است، لذا می¬تواند در وحدت خود، همه غناهای راستین فرهنگ-های مختلف را پذیرا گردد.

249. آیا همه چیز در آیین عبادی غیر قابل تغییر است؟
در آیین عبادی، به ویژه مراسم برگزاری رازهای تقدیس¬کننده، برخی موارد تغییرناپذیرند زیرا توسط خود خدا تأسیس شده¬اند و کلیسا حافظ امین آنهاست. اما برخی موارد قابل تغییر هستند، و کلیسا قدرت و حتی گاه، وظیفه دارد که آنها را به فرهنگ¬های مختلف اقوام وفق دهد.

قسمت دوم

هفت راز تقدیس¬کننده

کلیسا

رازهای تقدیس¬کننده هفتگانه کلیسا
تعمید
استواری
قربانی¬مقدس
توبه و اعتراف
تدهین بیماران
کهانت
ازدواج

رازهای تقدیس¬کننده کلیسا ثمره قربانی نجات¬بخش عیسی بر روی صلیب است. این تصویر سه قسمتی، نمایان¬گرکلیسایی است که رازهای تقدیس¬کننده در آن برگزار می¬شوند. در مرکز تصویر، صلیب نقش اساسی را ایفا می¬کند. در پای مسیح مصلوب، مریم متأمل ترسیم شده است که یوحنا او را دلداری می¬دهد، و زنان زاهد نیز ترسیم شده¬اند. در پشت منظره، یک کشیش راز قربانی¬مقدس را برگزار می¬کند و نان را پس از تبدیل آن به تن مسیح، بالا می¬برد و در معرض پرستش می-گذارد تا نشان دهد قربانی صلیب در برگزاری راز قربانی¬مقدس، زیر نمای نان و شراب مجدداً عملی می¬گردد. در قسمت چپ تابلو، یک کلیسای جنبی نمایان داده شده است و رازهای تعمید و استواری، که توسط اسقف عطا می¬گردند؛ راز توبه نیز نشان داده شده¬ است. در قسمت راست تابلو، رتبه¬های راز کهانت، که توسط اسقف عطا می¬شود؛ و رازهای ازدواج و تدهین بیماران ترسیم شده¬اند.

_______________

روجیئر وان در وایدن، تابلوی سه قسمتی از رازهای تقدیس¬کننده هفتگانه، موزه کونینکلیژک ووق شون کونستن، آنور.
250. ¬ رازهای تقدیس¬کننده چگونه تقسیم¬بندی شده¬اند؟
رازهای تقدیس¬کننده نخستین گام¬ها درتعالیم مسیحی (تعمید، استواری و قربانی¬مقدس)، رازهای شفابخش (توبه و تدهین بیماران) رازهایی که در خدمت اتحاد و بشارت هستند (کهانت و ازدواج). این رازها به لحظات مهمی از زندگی مسیحی تعلق دارند. همه آنها به راز قربانی¬مقدس برمی¬گردند که ″ هدف خاص آنها″ را تشکیل می¬دهد (توماس آکوئیناس قدیس).

بازگشت به بالا

فصل اول
رازهای تقدیس¬کننده نخستین گام¬ها در تعالیم مسیحی

251. نخستین گام¬ها در تعالیم مسیحی چگونه عملی می¬گردند؟
از راه رازهای تقدیس¬کننده¬ای که پایه¬های زندگی مسیحی را بنا می¬سازند. ایمانداران در تعمید تولد نوین می¬یابند، با راز استواری استحکام می¬یابند و توسط قربانی¬مقدس تغذیه می¬شوند.

راز تقدیس¬کننده تعمید

252. نام¬های مختلف نخستین راز تقدیس¬کننده تعالیم مسیحی کدامند؟
این راز را قبل از همه، به خاطر بخش اساسی این مراسم، تعمید می¬نامند. تعمید دادن به معنای در آب ″فرو بردن″ است. شخصی که تعمید می¬گیرد، در مرگ مسیح فرو برده می¬شود و به همراه او به عنوان یک مخلوق نوین (2 قرنتیان 5/17) رستاخیز می¬کند. آن را غسل‌ تولد نوين‌ و تازگي‌ روح‌ القدس (تیطس 3/5) و راز ″روشنایی″ یا ″نورانیت″ نیز می¬نامند زیرا شخص تعمید یافته فرزند نور می¬گردد (افسسیان 5/8).

253. نمادهای مختلف تعمید در عهد عتیق کدامند؟
در عهد عتیق، نمادهای مختلفی از تعمید می¬یابیم: آب، که چشمه حیات و مرگ است؛ کشتی نوح، که به واسطه آب نجات می¬دهد؛ عبور از دریای سرخ، که اسرائیل را از اسارت بردگی-شان در مصر نجات داد؛ عبور از رود اردن، که اسرائیل را وارد سرزمین موعود می¬سازد و تصویری است از زندگی ابدی.

254. چه کسی این نمادها را به کمالشان می¬رساند؟
عیسی مسیح، که در آغاز زندگی اجتماعی خود، توسط یوحنای تعمیددهنده در رود اردن تعمید می¬گیرد. بر روی صلیب، از پهلوی پاره شده وی خون و آب جاری شد، که نمادهای تعمید و قربانی¬مقدس هستند. پس از رستاخیزش، این رسالت را به رسولان سپرد: برويد و همه‌ امت¬ها را شاگرد سازيد و آنان‌ را به‌ نام‌ پدر و پسر و روح‌القدس‌ تعميد دهيد (متی 28/19).

255. کلیسا از چه زمان و چه کسانی را تعمید می¬دهد ؟
از روز پنطیکاست، کلیسا تعمید را به کسانی که به عیسی مسیح ایمان دارند عطا می¬کند.

256. آیین اساسی تعمید کدام است ؟
آیین اساسی این راز تقدیس¬کننده، فرو بردن شخص در آب یا ریختن آب بر سر اوست، با ادای این عبارت آیینی: به نام پدر، و پسر، و روح¬القدس.

257. چه کسی می¬تواند تعمید بگیرد؟
هر شخصی که هنوز تعمید نگرفته باشد می¬تواند این راز را دریافت دارد.

258. چرا کلیسا کودکان نوزاد را تعمید می¬دهد؟
زیرا کودکان با گناه اولیه متولد می¬شوند و نیازمند آن هستند که از سلطه شیطان رهایی یابند و در ملکوت آزادی فرزندان خدا وارد شوند.

259. چه توقعی از یک شخص تعمید یافته می¬رود؟
از هر تعمیدیافته¬ای تقاضا می¬شود کارکرد ایمان را اقرار دارد: این کارکرد یا مستقیماً توسط شخص بالغ ادا می¬شود، یا توسط والدین و کلیسا در مورد یک کودک نوزاد. پدرخوانده و مادرخوانده، و تمام جماعت ایمانداران نیز در آمادگی دریافت تعمید و در رشد و نمو ایمان و فیض تعمید، مسؤلیت دارند.

260. چه کسی می¬تواند تعمید دهد؟
نمایندگان عادی تعمید اسقف و کشیشان هستند؛ در کلیسای لاتین، شماس نیز تعمید می¬دهد. در صورت لزوم، هرکسی می¬تواند تعمید دهد، به شرط آنکه نیت آن را داشته باشد که عمل کلیسا را انجام دهد. شخصی که تعمید می¬دهد آب را بر سر شخص درخواست¬کننده می¬ریزد و عبارت تعمیدی تثلیث اقدس را ذکر می¬کند: ″ تو را تعمید می¬دهم به نام پدر، و پسر، و روح-القدس ″.

261. آیا تعمید برای نجات لازم است؟
تعمید برای کسانی که انجیل بدیشان بشارت داده شد و امکان درخواست این راز را دارند، لازم است.

262. آیا می¬توان بدون تعمید نجات یافت؟
از آنجا که مسیح برای نجات همه انسان¬ها مرد، کسانی که به خاطر ایمان مرده¬اند (تعمید خون)، نوآموزان در ایمان مسیحی و کسانی که تحت فیض خدا بدون شناخت مسیح و کلیسا، صادقانه طالب خدا هستند و تلاش می¬کنند تا اراده او را بجای آورند (تعمید آرزو)، می¬توانند بدون تعمید نجات یابند. برای کودکان نوزاد که بدون تعمید از دنیا می¬روند، کلیسا آنان را در مراسم عبادی خود، به رحمت خدا می¬سپارد.

263. اثرات تعمید کدام است؟
تعمید، کفاره گناه اولیه، همه گناهان شخصی و کیفر گناهان می¬گردد. توسط فیض تقدیس-کننده، یعنی فیض عادل¬کننده¬ای که ما را به مسیح و کلیسا متعلق می¬گرداند، ما را در زندگی الهی تثلیث اقدس سهیم می¬سازد. ما را در کهانت مسیح سهیم می¬گرداند، و پایه و اساس مشارکت با همه مسیحیان را تشکیل می¬دهد. فضایل الهیاتی و عطایای روح¬القدس را عطا می-کند. شخص تعمیددیده برای همیشه به مسیح تعلق دارد: زیرا ُمهر فناناپذیر مسیح (مشخصه راز تقدیس کننده) بر او حک شده است.

264. نام مسیحی که به هنگام تعمید عطا می¬شود، چه مفهومی دارد؟
هر نامی حائز اهمیت است زیرا خدا تک تک ما را به اسم می¬شناسد، یعنی به خاطر شخصیت منحصر به فردمان. هنگام تعمید، شخص مسیحی نام خاصی از جانب کلیسا دریافت می¬دارد، که بهتر است نام قدیسی باشد که برای شخص تعمید یافته، سرمشق تقدس، و حامی و شفاعت¬کننده وی نزد خدا ¬گردد.

بازگشت به بالا

راز تقدیس¬کننده استواری

265. راز استواری چه جایگاهی در تدبیر نجات ایفا می¬کند؟
در عهد عتیق، پیامبران عطیه روح¬ قدوس خداوند را به مسیح موعود و همه قومی که در انتظار مسیح بود، اعلام داشتند. تمام زندگی و رسالت مسیح در اتحاد کامل با روح¬القدس سپری می-شود. رسولان آن را در روز پنطیکاست دریافت می¬دارند و اعجاز خدا را اعلام می¬دارند (اعمال 2/11). از راه دستگزاری، خودِ عطیه روح¬القدس را به تعمیدیافتگان جدید انتقال می¬دهند. طی قرن¬ها، کلیسا همواره توسط روح خدا زیست و آن را به فرزندانش انتقال داد.

266. چرا این راز را راز تدهین یا استواری می¬نامند؟
آن را راز تدهین می¬نامند (آیین مسح) زیرا آیین اساسی آن، تدهین با روغن مقدس است. آن را راز استواری می¬نامند زیرا تعمید را تأیید می¬کند و فیض تعمید را قوت می¬بخشد.

267. آیین اساسی راز استواری چیست؟
آیین اساسی راز استواری تدهین با روغن مقدس است (روغن معطر که توسط اسقف برکت داده می¬شود). این راز با دستگزاری توسط نماینده این راز عطا می¬شود که در حین دستگزاری، عبارت آیینی خاص این راز را ادا می¬کند. در کشورهای غرب، این تدهین بر پیشانی تعمیدیافتگان انجام می¬گیرد و عبارت آیینی چنین است:″ نشان روح¬القدس، عطیه خدا را بپذیر″. در کلیساهای شرق با آیین بیزانتن، تدهین بر قسمت¬های دیگری از بدن نیز انجام می-گیرد و عبارت چنین است:″ تو را به عطیه روح¬القدس نشان می¬زنم″.

268. اثر راز استواری کدام است؟
اثر راز استواری، افاضه خاص روح¬القدس است، همان¬طور که در روز پنطیکاست. این افاضه، مشخصه فناناپذیری در روان حک می¬کند و فیض حاصل از تعمید را افزایش می¬دهد. روح فرزندخواندگی الهی را عمیق¬تر می¬گرداند. پیوند با مسیح و کلیسایش را محکم¬تر می¬سازد. عطایای هفتگانه روح¬القدس را در روان تقویت می¬بخشد و قوت خاصی برای شهادت ایمان مسیحی عطا می¬کند.

269. چه کسی می¬تواند این راز تقدیس¬کننده را دریافت داد؟
هر شخص تعمیدیافته¬ می¬تواند و باید آن را دریافت دارد، آن هم تنها یکبار. برای آنکه این راز موثر واقع شود، فرد تعمید یافته باید در وضعیت فیض الهی (آشتی با خدا) به سر برد.

270. چه کسی این راز را برگزار می¬کند؟
قبل از همه، نماینده آن اسقف است. بدین سان، پیوند شخص استواریافته با کلیسا و بُعد رسالتی آن آشکار می¬شود. هرگاه کشیش نماینده این راز باشد، - همان¬طور که در کلیساهای شرق مرسوم است و گاه در شرایط خاص، در کشورهای اروپایی نیز چنین است – پیوند با اسقف و کلیسا، از طریق کشیش -که همکار اسقف است- و توسط روغن مقدس، که از جانب اسقف برکت داده شده، نمایان می¬گردد.

بازگشت به بالا

راز تقدیس¬کننده قربانی¬مقدس

271. قربانی¬مقدس چیست؟
قربانی¬مقدس، خود قربانی تن و خون خداوند، عیسی است که این راز را بدین خاطر تأسیس نمود که در طی قرن¬ها و تا زمان بازگشت وی، قربانی صلیب ادامه یابد، بدین ترتیب، یادبود مرگ و رستاخیزش را به کلیسا سپرد. قربانی¬مقدس نماد وحدت، پیوند محبت، و ضیافت فصح است که در آن مسیح دریافت می¬شود و روان از فیض سرشار می¬گردد و وثیقه زندگی ابدی طی آن عطا می¬شود.

272. مسیح در چه زمان این راز را تأسیس نمود؟
این راز را روز پنج¬شنبه مقدس در شبي‌ كه‌ او را تسليم‌ كردند(1قرنتیان 11/23)، و در حالی که شام آخر را با شاگردانش برگزار می¬کرد، تأسیس نمود.

273. آن را چگونه تأسیس نمود؟
پس از آنکه شاگردانش را در بالاخانه گردهم آورد، عیسی نان را در دستان خود گرفت، آن را پاره کرد و بدیشان داد و گفت:″ بگیرید، و همه از آن بخورید: این تن من است که از بهر شما تسلیم می¬گردد″. سپس جام شراب را در دستانش گرفت و بدیشان گفت:″ بگیرید و همه از آن بنوشید، این جام خون من است، خون پیمان جدید و جاودانی که برای شما و انبوهی از مردم برای بخشایش گناهان ریخته می¬شود.″ این را به یاد من بجای آورید.″

274. قربانی¬مقدس چه جایگاهی در زندگی کلیسا دارد؟
سرچشمه و نقطه اعلی زندگی مسیحی است. در قربانی¬مقدس، عمل تقدیس¬کننده خدا بر ما و آیین پرستشی که به او تقدیم می¬داریم، به اوج خود می¬رسند. قربانی¬مقدس شامل همه برکت¬های معنوی کلیساست: یعنی خود مسیح، فصح ما. اتحاد موجود در زندگی الهی، و وحدت قوم خدا در قربانی¬مقدس بیان می¬شوند و به تحقق می¬پیوندند. در مراسم قربانی¬مقدس، از هم اکنون به آیین ملکوتی می¬پیوندیم و زندگی ابدی را از هم اکنون، آغاز می¬کنیم.

275. چه نام¬های دیگری به این راز عطا شده است؟
غنای تفحص¬ناپذیر این راز تقدیس¬کننده در تعدد نام¬های مختلفش آشکار می¬شود که هریک بیانگر یکی از مشخصات خاص آن است. مرسوم¬ترین این نام¬ها عبارتند از: راز سپاسگزاری، آیین مقدس، شام خداوند، تقسیم نان، مراسم قربانی¬مقدس، یادبود رنج و عذاب، مرگ و رستاخیز خداوند، قربانی¬مقدس، آیین مقدس و الهی، رازهای مقدس، قربانی¬مقدس قربانگاه، مشارکت (تناول قربانی مقدس).

276. قربانی¬مقدس چه جایگاهی در نقشه الهی نجات دارد؟
در عهد عتیق، قربانی¬مقدس بیشتر در نماد شام فصح نمایان می¬گردد که هر سال توسط یهودیان با نان¬های بدون مخمر و به یادبود از فرار رهایی¬بخش ایشان از مصر برگزار می¬شد. عیسی آن را در تعالیمش اعلام نمود و طی برگزاری شام آخر و شام فصح با رسولانش، آن را تأسیس نمود. در وفاداری به فرمان خداوند: این را به یاد من بجای آورید (1قرنتیان 11/24)، کلیسا قربانی-مقدس را همیشه برگزار نمود، به خصوص روز یکشنبه، که روز رستاخیز عیسی است.

277. مراسم قربانی¬مقدس چگونه برگزار می¬شود؟
در دو بخش مهم برگزار می¬شود که یک آیین پرستش واحد را تشکیل می¬دهند: آیین کلام خدا، که شامل اعلام کلام خدا و شنیدن آن است، و آیین قربانی¬مقدس که شامل تقدیم نان و شراب، دعای مخصوص تبدیل آنها به تن و خون مسیح، و تناول قربانی¬مقدس است.

278. چه کسی مراسم قربانی¬مقدس را برگزار می¬کند؟
کشیش (یا اسقفی) که کهانت آنان معتبر باشد و در شخص مسیح، که سر کلیساست، و به نام کلیسا عمل کنند.

بازگشت به بالا

279. مواد اساسی و لازم برای قربانی¬مقدس کدامند؟
نان گندم و شراب انگور.

280. چرا می¬توان گفت قربانی¬مقدس یادبود قربانی مسیح است؟
قربانی¬مقدس بدین جهت یادبود است که قربانی¬ای که مسیح آن را یکبار برای همیشه بر صلیب و بهر همه آدمیان به پدر خود تقدیم داشت، حاضر می¬گرداند و به آن جامه عمل می¬پوشاند. مشخصه قربانی بودن این راز در عبارات تأسیس آن آشکار می¬شود: این تن من است، که از بهر شما تسلیم می¬شود و این جام پیمان جدید است در خون من، که برای شما ریخته می¬شود (لوقا 22/19-20). قربانی صلیب و قربانی¬مقدس یک قربانی واحد است. کسی که قربانی می-شود و کسی که قربانی را تقدیم می¬دارد، همان است. تنها نحوه تقدیم متفاوت است. قربانی بر صلیب، خونی است و در قربانی¬مقدس، خونی نیست.

281. کلیسا چگونه در راز قربانی¬مقدس شرکت می¬کند؟
در مراسم قربانی¬مقدس، قربانی مسیح، قربانی اعضاء تن او نیز می¬گردد. زندگی ایمانداران، ستایش¬های آنان، فعالیتشان، دعایشان، کارشان، همه به مسیح متحد می¬گردند. به عنوان یک قربانی، قربانی¬مقدس از بهر همه ایماندارن نیز تقدیم می¬گردد، چه زندگان و چه درگذشتگان، به عنوان کفاره گناهان همه انسان¬ها، و برای دریافت برکات معنوی و مادی از جانب خدا. در ضمن، کلیسای ملکوتی نیز در تقدیمی مسیح حضور دارد.

282. عیسی چگونه در قربانی¬مقدس حضور دارد؟
عیسی مسیح در قربانی¬مقدس به¬گونه¬ای منحصر به فرد و بی¬همتا حضور دارد. زیرا به راستی، به طور واقعی و ذاتی در قربانی¬مقدس حضور دارد: با تن و خون، روان، و الوهیت خود. لذا در قربانی¬مقدس، به گونه یک راز تقدیس¬کننده، یعنی زیر نمای نان و شراب، کل مسیح: خدا و انسان، حضور دارد.

283. منظور از تبدیل نان و شراب چیست؟
منظور از تبدیل نان و شراب، تبدیل کل ماده (ذات) نان به ذات تن مسیح، و تبدیل کل ماده (ذات) شراب به ذات خون اوست. این تبدیل به هنگام دعای خاص قربانی¬مقدس، به قدرت مؤثر کلام مسیح و عمل روح¬القدس انجام می¬پذیرد. اما ظواهر قابل لمس نان و شراب، یعنی ″مواد قربانی¬مقدس″، بدون تغییر باقی می¬مانند.

284. آیا تقسیم نان، مسیح را تقسیم می¬کند؟
تقسیم نان، مسیح را تقسیم نمی¬کند. وی تماماً و بدون کم و کاست در هرکدام از مواد قربانی-مقدس و در ذره ذره آنها، حضور دارد.

285. حضور عیسی در قربانی¬مقدس تا کی ادامه دارد؟
تا زمانی که مواد قربانی¬مقدس باقی می¬مانند.

286. چه نوع آیین عبادی شایسته راز قربانی¬مقدس است؟
آیین پرستشی که تنها برازنده خداست: چه هنگام بالا بردن قربانی¬مقدس و در هنگام برگزاری مراسم قربانی¬مقدس، و چه خارج از مراسم. کلیسا نان¬های تبدیل شده به قربانی¬مقدس را با مراقبت کامل حفظ می¬کند: آن را به بیماران و کسانی که امکان حضور در مراسم قربانی-مقدس ندارند، می¬برد. قربانی¬مقدس را با شکوه و رسمیت، در معرض پرستش ایمانداران می-گذارد، با آواز و دعا، از پی آن راه¬پیمایی تشکیل می¬دهد، و دعوت می¬کند تا به کرات، به ملاقات و پرستش قربانی¬مقدس که در تبرناکل نگهداری می¬شود برویم.

287. چرا قربانی¬مقدس را ضیافت فصح می¬خوانند؟
قربانی¬مقدس، ضیافت فصح است زیرا مسیح، با به کمال رساندن فصح خود به گونه¬ای تقدیس-کننده، تن و خون خود را به عنوان خوراک و آشامیدنی تقدیم می¬دارد. ما را به خود، و در بین خود، از راه قربانی¬اش، به هم متحد می¬سازد.

288. قربانگاه چه مفهومی دارد؟
قربانگاه، نماد خود مسیح است، که به عنوان قربانی مذبوح (قربانگاه- قربانی صلیب) و به عنوان خوراک ملکوتی که خود را به ما تقدیم می¬دارد (قربانگاه – میز قربانی مقدس)، حاضر است.

289. در چه هنگام کلیسا حضور در مراسم قربانی¬مقدس را واجب می¬شمارد؟
کلیسا ایمانداران را امر می¬کند هر یکشنبه و در جشن¬های الزامی کلیسا، در مراسم قربانی¬مقدس شرکت کنند، و توصیه می¬کند تا روزهای دیگر نیز در آن حضور یابند.

290. در چه زمان باید قربانی¬مقدس را تناول کرد؟
کلیسا توصیه می¬کند ایماندارانی که در مراسم قربانی¬مقدس شرکت می¬کنند، با حفظ شرایط لازم، قربانی¬مقدس را تناول کنند، و این تناول را حداقل در روز فصح مسیح، واجب می¬کند.

291. چه شرایطی برای تناول قربانی¬مقدس اجباری است؟
برای تناول قربانی¬مقدس باید کاملاً با کلیسای کاتولیک در اتحاد بود و از فیض آشتی با خدا نیز برخوردار بود – یعنی باید وجداناً، مرتکب گناه مهلک نشده باشیم. کسی که وجدانش او را از ارتکاب گناه بزرگی آگاه می¬سازد باید قبل از نزدیک شدن به قربانی¬مقدس، نزد کشیش اعتراف کند. در ضمن مهم است تمرکز درونی و دعایی داشته باشیم، و روزه را، طبق قوانین کلیسایی، رعایت نموده باشیم و اعمال و رفتارمان (چه در حرکات، چه در لباس)، با وقار و متانت، و احترام لازم نسبت به مسیح باشد.

292. ثمرات تناول قربانی¬مقدس کدام است؟
تناول قربانی¬مقدس، اتحاد ما به مسیح و کلیسایش را عمیق¬تر می¬سازد. زندگی فیض الهی را که در تعمید و راز استواری عطا شده، محفوظ می¬دارد و احیاء می¬گرداند، و محبت نسبت به همنوعان را افزایش می¬بخشد. با استحکام بخشیدن به محبتمان، گناهان شایان جزا را از بین می-برد و ما را از ارتکاب گناه مهلک در آینده، باز می¬دارد.

293. در چه زمان می¬توان قربانی¬مقدس را به مسیحیان غیر کاتولیک داد؟
نمایندگان کلیسای کاتولیک جایز هستند قربانی¬مقدس را به اعضاء کلیساهای شرق که در اتحاد کامل با کلیسای کاتولیک نیستند ولی خود، آزادانه خواهان شرکت در قربانی¬مقدس هستند، و از شرایط لازم برخوردار هستند، عطا کنند.
در مورد اعضاء جماعت¬های کلیسایی دیگر، نمایندگان کلیسای کاتولیک جایزند قربانی¬مقدس را به ایماندارانی که به دلیل مهم، آزادانه خواستار آن باشند و شرایط لازم برای دریافت آن را دارند و به ایمان کاتولیک نسبت به قربانی¬مقدس ایمان دارند، عطا کنند.

294. چرا قربانی¬مقدس ″ وثیقه جلال آینده″ است؟
از آنجا که قربانی¬مقدس همه فیض¬ها و برکت¬های آسمانی را عطا می¬کند، ما را برای زیارت این دنیا قوی می¬سازد و ما را آرزومند حیات ابدی می¬گرداند، از هم اکنون به مسیح که در دست راست پدر نشسته است، به کلیسای ملکوتی، به مریم مقدس و همه قدیسین متحد می¬سازد.

در قربانی¬مقدس، ″نانی واحد تقسیم می¬کنیم، که داروی جاودانگی است: دارویی برای نمردن، بلکه برای زندگی با عیسای مسیح، تا به ابد″ (قدیس ایگناسیوس انطاکیه).

 بازگشت به بالا

فصل دوم
رازهای تقدیس¬کننده شفابخش

295. چرا مسیح رازهای تقدیس¬کننده اعتراف و تدهین بیماران را تأسیس نمود؟
مسیح، پزشک روان و جسم، آنها را بدین منظور تأسیس نمود که حیات نوینی که از راه نخستین رازهای تقدیس¬کننده به ما عطا نموده است، می¬تواند ضعیف گردد و حتی توسط گناه، از بین برود. لذا مسیح اراده نمود کلیسا عمل شفابخش و نجات او را توسط دو راز تقدیس¬کننده شفابخش، ادامه دهد.

راز تقدیس¬کننده توبه و اعتراف

296. این راز چگونه نامگذاری شده است؟
این راز را راز توبه، آشتی، بخشایش، اعتراف و بازگشت می¬خوانند.

297. چرا یک راز آشتی پس از تعمید وجود دارد؟
زیرا حیات نوین در فیض که در تعمید دریافت شد، ضعف سرشت انسانی و گرایش آن به گناه (نفس¬پرستی) را از بین نبرده است، به این خاطر، مسیح این راز تقدیس¬کننده را برای بازگشت و دگرگونی قلبی ایماندارانی که توسط گناه از او دور شده¬اند، تأسیس نمود.

298. این راز چه زمانی تأسیس شد؟
مسیح این راز را زمانی تأسیس نمود که در شب رستاخیزش به شاگردانش ظاهر شد و بدیشان گفت: روح‌القدس‌ را دريافت‌ داريد، آناني‌ كه‌ گناهانشان‌ را مي‌بخشایيد، بخشوده‌ مي‌شود و آناني‌ كه‌ گناهانشان‌ را بازمي‌داريد، بازداشته‌ مي‌شود. (یوحنا 20/22-23).

299. آیا تعمیددیدگان نیاز به دگرگونی درونی دارند؟
دعوت مسیح به بازگشت و دگرگونی قلبی، بی¬وقفه در زندگی تعمیدیافتگان می¬پیچد. بازگشت به خدا، نبردی است دائمی در سرتاسر کلیسا که خود، مقدس است، ولی در خود، از افراد گناهکار تشکیل شده است.

300. منظور از توبه درونی چیست؟
گرایش قلب شکسته (مزمور 51/19) برای پاسخ به محبت سرشار از رحمت خدا است که به تشویق فیض الهی انجام می¬پذیرد. توبه، با ندامت و اندوه و احساس تنفر نسبت به گناهان انجام شده؛ تصمیم راسخ برای پرهیز از گناه در آینده؛ و اعتماد به یاری خدا همراه است، و در امید به رحمت الهی تغذیه می¬گردد.

301. اشکال مختلف توبه در زندگی مسیحی کدامند؟
توبه در اشکال متعددی بیان می¬شود، به خصوص روزه، دعا و صدقه. این اشکال توبه و اشکال دیگر می¬توانند در زندگی روزمره شخص مسیحی پیاده شوند، به ویژه در زمان فصل چله توبه و روزهای جمعه (چهارشنبه)، که روز توبه است.

302. بخش¬های اساسی راز توبه و اعتراف کدامند؟
دو بخش اساسی دارد: اعمالی که انسان که تحت هدایت روح¬القدس، توبه کرده است، انجام می¬دهد؛ و بخشش گناهان از جانب کشیش که به نام مسیح، می¬بخشد و چگونگی جبران گناه (کیفر) را معین می¬کند.

303. اعمال شخص توبه¬کار کدامند؟
آنچه لازم است:
آزمایش وجدان دقیق، ندامت (پشیمانی): ندامت زمانی کامل است که مشوق آن، محبت به خدا باشد، و زمانی ناقص است که بر دلایل دیگری بنا شده باشد، و شامل تصمیم راسخ برای پرهیز از گناه در آینده است؛ اعتراف، که عبارت است از اقرارگناهان نزد کشیش؛ جبران گناه (کیفر)، یعنی انجام اعمال توبه که کشیش آنها را بر توبه¬کار واجب می¬دارد تا جبرانی باشد بر صدمه حاصل از گناه.

304. چه گناهانی را باید اعتراف کرد؟
باید همه گناهان مهم را که تا کنون اعتراف نشده¬اند و آنها را به خاطر داریم، پس از آزمایش وجدان دقیق، اعتراف کنیم. اعتراف گناهان مهم تنها راه عادی برای دریافت بخشایش گناهان است.

305. کی باید گناهان مهم را اعتراف کرد؟
هر ایمانداری که به سن بلوغ رسیده باشد موظف است گناهان مهم را حداقل سالی یکبار و در هر حال، قبل از تناول قربانی¬مقدس، اعتراف کند.

306. چرا گناهان شایان جزا را نیز باید اعتراف کرد؟
گرچه اعتراف گناهان شایان¬جزا به معنای دقیق کلمه الزامی نیست، کلیسا شدیداً اعتراف آنها را توصیه می¬کند زیرا به تعلیم و تربیت صداقت روان، مبارزه با گرایش¬های بد، اجازه علاج توسط مسیح و پیشرفت در زندگی روحانی، کمک می¬کند.

307. نماینده راز توبه و اعتراف کیست؟
مسیح رسالت اعتراف و آشتی را به رسولان، اسقفان – که جانشینان آنان هستند – و به کشیشان، که همکارانشان هستند، سپرده است تا از این راه ابزار رحمت و عدالت خدا گردند. قدرت بخشش گناهان را به نام پدر، و پسر و روح¬القدس انجام می¬دهند.

308. بخشش برخی از گناهان را تنها چه کسی می¬تواند از طرف خدا عطا کند ؟
بخشایش برخی از گناهان بسیار مهم (همچون گناهانی که طرد از جماعت کلیسایی را به دنبال دارند) تنها به واتیکان یا اسقف منظقه¬ای یا کشیشانی که به نمایندگی آنان انتخاب شده¬اند، واگذار می¬گردد، اما در صورت خطر مرگ گنهکار، همه کشیشان از قدرت بخشش همه گناهان و بخشش طرد از جماعت کلیسایی، برخوردارند.

309. آیا کشیش می¬تواند رازهایی را که در اعتراف می¬شنود فاش کند ؟
این رسالت به حدی حساس و پرشکوه، و منزلت انسانی به حدی والاست که هر کشیشی که اعتراف گناهان را می¬شنود، بدون استثنا و به جزای مواجهت با مجازاتی سنگین در صورت عدم رعایت رازدار بودن آن، مستلزم به حفظ سکوت راز مقدس است، بدین معنا که باید در مورد گناهانی که در اعتراف به شناخت آنها رسیده است، سکوت و رازکامل اختیار کند.

310. اثرات این راز کدامند؟
اثرات راز اعتراف عبارتند از: آشتی با خدا و بنابراین، بخشش گناهان؛ آشتی با کلیسا؛ بازگشت به وضعیت فیض در صورت از دست دادن آن؛ بخشش کیفر ابدی گناه که جزای گناهان مهلک است و بخشش حداقل قسمتی از بار گناه که باید در طول زمان، متحمل شود و ثمره گناه است؛ صلح و آرامش وجدان و تسلی روحی؛ افزایش توانایی¬های روحی برای نبرد مسیحی.

311. آیا می¬توان تحت شرایطی خاص، این راز تقدیس¬کننده را به صورت یک اعتراف و بخشش دسته¬جمعی برگزار نمود؟
در شرایط بسیار حساس و خطرناک (همچون خطر مرگ فوری) می¬توان به برگزاری دسته-جمعی راز آشتی با اعتراف گروهی و بخشایش دسته¬جمعی پرداخت، به شرط آنکه مراسم مطابق با قوانین کلیسایی برگزار گردد و هرکس تصمیم راسخ داشته باشد گناهان مهم خود را شخصاً، در زمان ممکن، اعتراف کند.

312. منظور از بخشش کیفرگناه چیست؟
بخشش کیفر گناه نزد خدا، بخشش کیفر زمانی حاصل از ارتکاب گناهی است که بخشیده شده باشد. ایماندار می¬تواند تحت شرایطی، به رسالت کلیسا که به عنوان عطاکننده نجات، خزانه سزاواری¬های مسیح و قدیسین را عطا می¬کند، این بخشش را برای خود یا شخص درگذشته¬ای دریافت دارد.

بازگشت به بالا

راز تقدیس¬کننده تدهین بیماران

313. نگاه عهد عتیق به بیماری چیست ؟
در عهد عتیق، انسان در هنگام بیماری، محودیت¬های خود را تجربه نمود و متوجه شد که در عین حال، بیماری به گونه¬ای اسرارآمیز، با گناه در رابطه است. پیامبران به این حقیقت نزدیک شدند که بیماری می¬تواند از ارزشی نجات¬بخش برای گناهان شخصی و گناهان دیگران نیز برخوردار باشد. بدین خاطر، بیماری زیر نگاه خدا سپری می¬شد، و انسان شفایش را از خدا می-طلبید.

314. ترحم عیسی نسبت به بیماران چه مفهومی دارد؟
ترحم عیسی نسبت به بیماران و شفاهای متعددی که انجام داد آیتی است روشن از اینکه ملکوت خدا، و بنابراین پیروزی برگناه، رنج و مرگ، به همراه وی بر زمین رسیده است. از راه رنج و عذاب و مرگ خود، عیسی مفهوم تازه¬ای به رنج می¬بخشد که، در صورت اتحاد با رنج وی، می¬تواند راه طهارت و نجات برای ما و دیگران گردد.

315. کلیسا چه عکس¬العملی نسبت به بیماران نشان می¬دهد؟
کلیسا از جانب خداوند مأمور شد تا بیماران را شفا بخشد. لذا سعی دارد از راه رسیدگی به آنان، و همچنین از راه دعا و شفاعت، ایشان را همراهی کند. بیش از همه، راز تقدیس¬کننده¬ خاصی در اختیار دارد که خود مسیح بهر آنان تأسیس نمود و یعقوب رسول به آن شهادت داده است: هر گاه‌ يكي‌ از شما بيمار است‌ مشايخ‌ كليسا را بطلبد و آنان‌ بر او دعا نموده‌، او را به‌ نام‌ خداوند به‌ روغن‌ مسح‌ نمايند (یعقوب 5/14-15).

316. چه کسی می¬تواند راز تدهین بیماران را دریافت دارد؟
هر ایمانداری که به دلیل بیماری یا سن خود، در معرض مرگ قرار دارد می¬تواند این راز را دریافت دارد. همان ایماندار می¬تواند این راز را چندین بار دریافت دارد: یا در صورتی که بیماری وخیم¬تر گردد، یا در صورت ابتلا به یک بیماری مهم دیگر. تا جای ممکن، برگزاری این مراسم باید پس از اعتراف شخصی بیمار انجام گیرد.

317. چه کسی این راز مقدس را عطا می¬کند؟
تنها توسط کشیشان (اسقفان یا کشیشان) عطا می¬شود.

318. این راز چگونه برگزار می¬شود؟
برگزاری این راز تقدیس¬کننده اساساً در تدهین روغن خلاصه می¬شود، که تا جای ممکن توسط اسقف برکت داده شده است: این تدهین بر پیشانی و دستان بیمار (در آیین لاتین) یا بر قسمت¬های دیگر تن بیمار (در آیین¬های دیگر) انجام می¬گیرد. این مراسم با دعای کشیش همراه است که فیض خاص این راز تقدیس¬کننده را درخواست می¬کند.

319. اثرات این راز کدامند؟
این راز تقدیس¬کننده فیض خاصی عطا می¬کند که شخص بیمار را به گونه عمیق¬تری به رنج و عذاب مسیح متحد می¬کند، هم بهر خیر شخصی او، هم بهر خیر کل کلیسا. او را تسلی می¬بخشد، آرامش، و قوت عطا می¬کند و در صورت عدم امکان اعتراف توسط بیمار، گناهانش را می-بخشاید. گاه، به اراده خدا، شفا و بازیافتن سلامت جسمی را نیز به دنبال دارد. در هر حال، تدهین بیماران، شخص بیمار را برای گذر به سوی خانه پدر (آسمانی) آماده می¬سازد.

320. منظور از ″توشه راه″ چیست؟
توشه راه، قربانی¬مقدس است که توسط کسانی که این زندگی خاکی را به زودی ترک خواهند گفت و گذر آنان به سوی زندگی ابدی نزدیک است، تناول می¬شود. این تناول قبل از گذر از این جهان نزد خدای پدر، یعنی تناول تن و خون مسیح که مرد و رستاخیز کرد، بذر حیات ابدی و قدرت رستاخیز می¬گردد.

 بازگشت به بالا

فصل سوم
رازهای تقدیس¬کننده در خدمت اتحاد و بشارت

321. رازهایی که در خدمت اتحاد و بشارت هستند، کدامند؟
دو راز تقدیس کننده کهانت و ازدواج، برای انجام رسالتی خاص در کلیسا و برای خدمت در بنای قوم خدا، فیض خاصی عطا می¬کنند. این دو راز به ویژه به اتحاد کلیسایی و نجات همنوع کمک می¬کنند.

راز تقدیس¬کننده کهانت

322. راز تقدیس¬کننده کهانت چیست؟
رازیست که توسط آن، رسالتی که از جانب مسیح به رسولان عطا شد، در کلیسا و تا پایان زمان، ادامه پیدا می¬کند.

323. چرا آن را راز ″رتبه″ نیز می¬نامند؟
رتبه نمایانگر یک ارگانیسم کلیسایی است که توسط تقدیس خاصی (رتبه کهانت) بدان می-پیوندند. توسط یک عطیه خاص روح¬القدس، این تقدیس اجازه می¬دهد یک قدرت مقدس به نام و اقتدار مسیح از بهر خدمت قوم خدا، عطا گردد.

324. راز کهانت چه جایگاهی در نقشه الهی نجات دارد؟
در عهد عتیق، نمادهایی از این راز یافت می¬شوند: خدمت لاویان، کهانت هارون و تأسیس هفتاد مشایخ (رک. اعداد 11/25). این نمادها در عیسی مسیح به تحقق می¬رسند که با قربانی صلیب، تنها واسطه‌ بين‌ خدا و انسان¬ها می¬گردد (1 تیموتائوس 2/5)، او که کاهن اعظم به رتبه ملکیصدق می¬باشد (عبرانیان 5/10). کهانت منحصر به فرد مسیح در کهانت شبانی حضور می-یابد.

″ مسیح تنها کاهن راستین است، دیگران تنها نمایندگان او هستند″ (توماس آکوئیناس قدیس).

325. رتبه¬های راز کهانت کدامند؟
این راز شامل سه رتبه است که برای تشکیل ساختار ارگانیکی کلیسا تعویض¬ناپذیرند: رتبه اسقفی، کشیشی، شماسی.

326. اثر رتبه اسقفی چیست؟‌
رتبه اسقفی، کمال راز کهانت را عطا می¬کند. به توسط آن، اسقف جانشین قانونی رسولان می-گردد، به جماعت اسقفان پیوند داده می¬شود و او را به همراه پاپ و دیگر اسقفان، در نگرانی بهر همه کلیساها، مشترک می¬سازد. رسالت تعلیم، تقدیس، و حکومت را به او عطا می¬کند.

327. اسقف در کلیسای خاصی که به عهده وی گذاشته می¬شود چه نقشی دارد ؟
اسقف، که کلیسای خاصی به عهده وی گذاشته می¬شود، سرچشمه قابل رؤیت و پایه و بنای وحدت کلیسایی است که نسبت به آن، به نمایندگی از مسیح، خدمت شبانی را به یاری کشیشان و شماسانش به انجام می¬رساند.

328. اثر رتبه کشیشی چیست؟
تدهین روح¬القدس، کشیش را به یک مشخصه روحانی فناناپذیر مهر می¬زند: او را به تشابه مسیح کاهن درمی¬آورد و این قدرت را به او عطا می¬کند که به نام مسیح، که سرکلیساست، عمل کند. کشیش با رتبه اسقفی همکاری می¬کند، و از برای این تقدیس شده است که انجیل را بشارت دهد، مراسم کلیسایی را برگزار نماید، به ویژه مراسم قربانی¬مقدس را که قوت لازم برای رسالتش را از آن دریافت می¬دارد، و یرای اینکه شبان ایمانداران باشد.

329. کشیش رسالت شبانی خود را چگونه انجام می¬دهد؟
گرچه رسالت او جهانی است، آن را در یک کلیسای خاص، و در پیوند برادرانه و کهانتی با کشیشان دیگر انجام می¬دهد. این کشیشان ب همراه یکدیگر ″جماعت کشیشان″ را تشکیل می¬دهند که در اتحاد با اسقف و در اطاعت از او، مسؤلیت آن کلیسای خاص را بر عهده دارند.

330. اثر رتبه شماسی چیست؟
شماس به تشابه مسیح، خادم همه است و به منظور خدمت کلیسا به این سمت دستگزاری می-شود. این خدمت را زیر نظر اسقف، در دامنه رسالت بشارتی، مراسم آیینی، خدمت شبانی و محبت انجام می¬دهد.

331. راز کهانت چگونه برگزار می¬شود؟
برای هریک از این سه رتبه، راز کهانت با دستگزاری بر سر شخص مذکور توسط اسقف انجام می¬پذیرد که دعای تقدیس¬کننده رسمی را بر وی قرائت می¬کند. توسط این دعا، اسقف از خدا تقاضا می¬کند تا روح¬القدس و عطایایش به گونه¬ای خاص و به جهت این رسالت، بر شخصی که به این راز تقدیس می¬شود، افاضه گردد.

332. چه کسی می¬تواند راز کهانت را عطا کند؟
اسقفانی که به طور معتبر در این رتبه تقدیس¬گشته¬اند، به عنوان جانشینان رسولان، هر سه رتبه راز کهانت را عطا می¬کنند.

333. چه کسی می¬تواند راز کهانت را دریافت دارد؟
تنها کسی می¬تواند راز کهانت را به طور معتبر دریافت دارد که تعمید یافته و از جنس مذکر باشد. این انتخاب از جانب خود خداوند است. هیچ¬کس نمی¬تواند توقع آن را داشته باشدکه این راز را دریافت دارد، بلکه اقتدار کلیساست که استعداد و قابلیت متقاضی را بررسی می¬کند.

334. آیا تجرد برای دریافت راز تقدیس¬کننده کهانت واجب است؟
تجرد همواره برای رتبه اسقفی واجب است. برای رتبه کشیشی، کلیسای لاتین در حالت عادی مردان ایمانداری را برمی¬انگیزد که در تجرد زندگی می¬کنند و می¬خواهند آن را به خاطر ملکوت آسمان¬ (متی 19/12) حفظ نمایند. در کلیساهای شرق، ازدواج پس از دریافت راز کهانت جایز نیست؛ لیکن مردان متأهل نیز می¬توانند پس از ازدواج، به رتبه شماس دائم نائل آیند.

335. اثرات راز کهانت کدامند؟
این راز، افاضه¬ای خاص از روح¬القدس عطا می¬کند که شخص دریافت¬دارنده را در هر سه رسالت کاهن، پیامبر و پادشاه، به مراتب خاص این راز، به تشابه مسیح در می¬آورد. رازکهانت یک مشخصه روحانی فناناپذیر عطا می¬کند، به همین خاطر نمی¬تواند فقط برای مدت محدودی عطا شود.

336. کهانت رسالتی به اقتدار چه کسی انجام می¬گیرد؟
در انجام رسالت شبانی مقدسشان، کشیشان نه به اقتدار خود یا حتی به وکالت یا نمایندگی جماعت، بلکه در شخص مسیح، سر کلیسا، و به نام کلیسا سخن می¬گویند و عمل می¬نمایند. به همین خاطر کهانت رسالتی کاملاً – و نه فقط از بُعد یک تفاوت رتبه یا درجه- از کهانت عمومی ایمانداران، متمایز است، و مسیح آن را برای خدمت خاصی تأسیس نمود.

بازگشت به بالا

راز تقدیس¬کننده ازدواج

337. نقشه الهی نسبت به مرد و زن کدام است؟
خدا که محبت است و انسان را از روی محبت آفرید، او را به محبت فراخواند. با آفرینش مرد و زن، آنان را در ازدواج، به وحدت زندگی صمیمانه و عاشقانه بین هم دعوت نمود. بنابراين‌ ايشان‌ ديگر دو تن‌ نيستند، بلكه‌ يك‌ تن‌ مي‌باشند (متی 19/6). با برکت دادنشان خدا بدیشان گفت: بارور و كثير شويد (پیدایش 1/28).

338. خدا در تأسیس راز ازدواج چه نقشه¬ای را دنبال می¬کند؟
پیوند زناشویی مرد وزن، که بر پایه و اساس قوانین آفریدگار بنا شده است، به طور ذاتی به اشتراک و نیکویی هریک از دو همسر، به تولد فرزندان و تعلیم و تربیت ایشان می¬انجامد. مطابق با هدف اولیه خدا، پیوند زناشویی جداناپذیر است، همان¬طور که عیسی مسیح با صراحت بیان داشت: آنچه‌ را كه‌ خدا پيوند داده‌ است‌، انسان‌ جدا نسازد (مرقس 10/9).

339. گناه چگونه ازدواج را به خطر می¬اندازد؟
گناه اولیه، اتحادی که خدا بین مرد و زن ایجاد نموده بود نیر از بین برد، لذا پیوند زناشویی در بسیاری از مواقع در خطر عدم تفاهم و بی¬وفایی قرار می¬گیرد. لیکن، خدا در رحمت بی¬کران خویش، این فیض را به همسران عطا می¬کند که زندگی مشترکشان را مطابق با نقشه الهی اولیه خود به تحقق برسانند.

340. تعالیم عهد عتیق در مورد ازدواج چیست؟
خدا به ویژه توسط تعالیم گام به گام شریعت و انبیاء، قوم خود را یاری می¬بخشد تا کم کم، یگانگی و جداناپذیری ازدواج در وجدان¬ها شکل گیرد. پیمان زواجی خدا با اسرائیل نمادی است از پیمان جدید و آن را آماده می¬کند، همان پیمانی که توسط پسر خدا، عیسی مسیح، با کلیسا، عروس او، به تحقق می¬رسد.

341. مسیح چه چیز نوینی به ازدواج می¬افزاید؟
عیسی مسیح نه تنها نظم اولیه را که مطابق اراده خدا بود مجدداً برقرار نمود، بلکه این فیض را عطا می¬کند که ازدواج در مقام و منزلت نوین این راز تقدیس¬کننده زندگی شود، که نمادی است از محبت زناشویی او برای کلیسا: اي‌ شوهران، زنان‌ خود را دوست‌ بداريد، همانگونه‌ كه‌ مسيح‌ كليسا را دوست‌ داشته‌ است (افسسیان 5/25).

342. آیا ازدواج برای همه واجب است؟
ازدواج برای همه واجب نیست. به طور خاص، خدا برخی از مردان و زنان را دعوت می¬کند تا در راه بکارت و تجرد به خاطر ملکوت آسمان، از پی مسیح روند. آنان از نیکویی و منفعت والای ازدواج می¬گذرند تا به خداوند برسند و تلاش می¬کنند تا مورد پسند وی واقع شوند. بدین ترتیب، آیتی می¬گردند از تقدم مطلق محبت مسیح و انتظار پر اشتیاق بازگشت پرجلال وی.

343. راز ازدواج چگونه برگزار می¬شود؟
ازآنجا که ازدواج، همسران را در یک وضعیت علنی زندگی کلیسایی قرار می¬دهد، برگزاری مراسم آیینی آن علنی است، و در حضور کشیش (یا نماینده جایز از طرف کلیسا) و شاهدان دیگر انجام می¬گیرد.

344. منظور از رضایت زناشویی چیست؟
رضایت زناشویی اراده مصمم مرد و زن برای تقدیم متقابل و برای همیشه به یکدیگر است، با این هدف که یک پیمان محبت امین و پربار را زندگی نمایند. ازآنجا که همین رضایت، ماده ازدواج را تشکیل می¬دهد، الزامی است و چیزی نمی¬تواند جانشین آن شود. برای آنکه ازدواج معتبر باشد، این رضایت باید اهداف ازدواج واقعی را دنبال کند؛ و باید یک کارکرد انسانی باشد:آگاه و آزاد، به دور از هر تهاجم و اجبار.

345. هنگامی که همسر یا شوهر کاتولیک نباشد، چه چیز الزامی است؟
برای آنکه ازدواج¬های مختلط (بین یک کاتولیک و یک تعمید دیده غیر کاتولیک) معتبر باشند، اجازه مقامات کلیسایی الزامی است. ازدواج بین¬المذاهب (بین یک کاتولیک و یک شخص تعمید ندیده) برای آنکه معتبر باشند، نیازمند یک معافیت هستند. در همه حال، الزام آن است که همسران، اهداف و مشخصات اساسی ازدواج را رد نکنند، و شخص کاتولیک مسؤلیت¬های حفظ ایمان خود، و تعمید و تعلیم و تربیت کاتولیک فرزندان را بپذیرد، و همسرش از این مسؤلیت¬ها، آگاهی داشته باشد.

346. اثرات راز ازدواج کدامند؟
راز ازدواج، یک پیوند دائمی و منحصر به فرد بین همسران برقرار می¬کند. خود خداست که رضایت زناشویی را تأیید می¬کند. به همین جهت ازدواجی که بین دو شخص تعمید یافته به مرحله اجرا رسیده باشد، هیچ¬گاه نمی¬تواند لغو شود. از طرف دیگر، این راز تقدیس¬کننده، فیض لازم را به زن و شوهر عطا می¬کند تا بتوانند در زندگی زناشویی به تقدس برسند، و بتوانند تولد فرزندان را با مسؤلیت¬پذیری بپذیرند و آنان را پرورش دهند.

347. چه گناهانی به طور خاص، علیه راز تقدیس¬کننده ازدواج هستند؟
زنا؛ چند همسری (زیرا با منزلت انسانی یکسان مرد و زن، و با یگانگی و منحصر به فرد بودن محبت زناشویی مخالف است)؛ ممانعت از باروری (زیرا زندگی زناشویی را از عطیه فرزندان محروم می¬سازد)؛ طلاق (که با جداناپذیری ازدواج متناقض است).

348. کلیسا تحت چه شرایطی جدایی جسمی زن و شوهر را جایز می¬داند؟
کلیسا جدایی جسمی همسران را در صورتی می¬پذیرد که زندگی مشترک زیر یک سقف به دلایل مهم، تقریباً غیر ممکن گردد، ولی در عین حال، خواهان آشتی آنان است. تا زمانی که همسر دیگر زنده است، هیچ¬یک از همسران اجازه آن را ندارند که در پیوند دیگری وارد شوند، مگر آنکه ازدواجشان از جانب مقامات کلیسا، بدون وجود خارجی تشخیص داده شود.

349. نظر کلیسا در مورد طلاق¬گرفتگانی که مجدداً ازدواج می¬کنند چیست؟
کلیسا در وفاداری خود به خداوند، پیوند زناشویی مجدد طلاق¬گرفتگان را یک پیوند ازدواج بازنمی¬شناسد: هر كس‌ زن‌ خود را رها سازد و با زن‌ ديگري‌ ازدواج‌ كند، نسبت‌ به‌ وي‌ مرتكب‌ زنا شده‌ است‌ و اگر زن‌ شوهر خود را رها ساخته،‌ با مرد ديگري‌ ازدواج‌ نمايد، مرتكب‌ زنا شده‌ است‌ (مرقس 10/11-12). کلیسا با دلسوزی خاصی به آنان نگاه می¬کند، ایشان را به یک زندگی در ایمان، دعا، انجام اعمال شفقت¬آمیز و پرورش مسیحی فرزندانشان فرا می¬خواند. لیکن تا زمانی که در این وضعیت باقی می¬مانند (که علناً با قانون خدا مخالف است) نمی¬توانند بخشش گناهان را دریافت دارند و قربانی¬مقدس را تناول نمایند، یا برخی از مسؤلیت¬ها را در کلیسا به عهده بگیرند.

350. چرا خانواده مسیحی را کلیسای خانوادگی نیز می¬نامند؟
زیرا خانواده، در کلیسا، بُعد ″خانواده خدا″ را آشکار و نمایان می¬سازد یعنی اشتراک، و زندگی خانوادگی. هریک از اعضاء آن، بنا به نقش خاص خود، کهانت تعمیدی را به انجام می-رساند و موجب می¬شود خانواده جماعتی از فیض و دعا گردد، مدرسه¬ای برای آموزش خصلت-های انسانی و مسیحی، مکانی که ایمان برای نخستین بار در آنجا به کودکان اعلام می¬شود.

 بازگشت به بالا

فصل چهارم
مراسم عبادی دیگر
آیین¬های برکت¬زا

351. منظور از آیین¬های برکت¬زا چیست؟
آیاتی هستند مقدس که کلیسا آنها را برای تقدیس نمودن برخی شرایط زندگی تأسیس نمود. دعا، نشان صلیب و نمادهای دیگری به همراه این آیین¬ها می¬آیند. در میان آیین¬های برکت زا، ″برکت¬ها″ جای مهمی ایفا می¬کنند. این آیین¬ها، ستایشی هستند بهر خدا و دعایی برای دریافت برکت¬های او؛ همچنین است در مورد تقدیس انسان¬ها و اشیائی که فقط در مراسم آیینی مورد استفاده قرار می¬گیرند.

352. منظور از اگزورسیسم (ربایش روح پلید) چیست؟
موقعی به اگزورسیم رجوع می¬کنیم که کلیسا به اقتدار خود، به نام عیسی، خواستار آن می¬گردد که شخص یا شیئی از تسلط شیطان محفوظ بماند و از سلطه او خارج شود. اگزورسیسم در فُرم ساده¬اش، موقع مراسم تعمید برگزار می¬شود. اگزورسیسم مجلل که آن را اگزورسیسم بزرگ می¬نامند فقط توسط کشیش و به اجازه اسقف انجام می¬شود.

353. نشانه¬های تقوی در میان مردم که در کنار زندگی رازهای تقدیس¬کننده کلیسا دیده می-شوند کدامند؟
حس مذهبی قوم مسیحی همیشه و در هر زمان در اشکال مختلفی از زهد و تقوی نمایان گشته است که در کنار زندگی رازهای تقدیس¬کننده کلیسا جا می¬گیرند همچون ابراز تکریم نسبت به بازمانده¬های قدیسین، دیدار از زیارتگاه¬ها، زیارت¬ها، راه¬پیمایی¬های دعایی، راه صلیب، تسیبح مریم. کلیسا، در نور ایمان، اشکال درست تقوی را تشخیص می¬دهد و راه را براه آنها هموار می¬سازد.

مراسم مسیحی تدفین مردگان

354. چه رابطه¬ای میان رازهای تقدیس¬کننده و مرگ شخص مسیحی وجود دارد؟
شخص مسیحی که در مسیح می¬میرد، در پایان زندگی خاکی خود به کمال زندگی نوین که در تعمید آغاز شد، در راز استواری مستحکم گردید و توسط قربانی¬مقدس تغذیه گشت و ضیافت ملکوتی را از پیش فراهم می¬آورد، دست می¬یابد. مفهوم مرگ مسیحی به نور مرگ و رستاخیز مسیح، تنها امید ما، آشکار می¬گردد. افراد مسیحی که در عیسی مسیح می¬میرند، می¬روند تا نزد خداوند بمانند(رک. 2 قرنتیان 5/8).

355. مراسم تدفین مردگان بیانگر چیست؟
مراسم تدفین، که بنا به شرایط و رسم و رسومات محلی طبق آیین¬های مختلفی برگزار می¬شوند، بیانگر مشخصه گذر مرگ مسیحی در امید به رستاخیز است و همچنین، اتحاد با شخص درگذشته، به ویژه از راه دعا بهر طهارت روان او.

356. اساسی¬ترین بخش¬های مراسم تدفین مردگان کدامند؟
معمولاً، مراسم تدفین شامل چهار بخش اساسی هستند: استقبال از جسد فانی توسط جماعت ایمانداران همراه با کلامی از تسلی و امید؛ آیین قرائت کلام خدا، مراسم قربانی¬مقدس، و خداحافظی که طی آن، روان شخص درگذشته به درگاه خدا، سرچشمه حیات ابدی سپرده می-شود، در حالی که جسد، در انتظار رستاخیز، دفن می¬شود.

 بازگشت به بالا

این تصویر، ترسیمی است از شام آخر و تأسیس راز قربانی¬مقدس، در بالاخانه‌ بزگ‌ و مفروش (‌مرقس 14/15):
در حالي‌كه‌ شام مي‌خوردند، عيسي‌ نان‌ را گرفت‌ و دعاي‌ بركت‌ را خواند، آن‌ را پاره‌ كرد و به‌ شاگردان‌ داد و گفت‌ : ″بگيريد و بخوريد، اين‌ تن‌ من‌ است‌". آنگاه‌ جام‌ را گرفت‌ و سپاس‌گزاري‌ نموده‌ به‌ ايشان‌ داد و گفت‌: "همه‌ از اين‌ بنوشيد، زيراكه‌ اين‌ خون‌ من‌ است‌، خون‌ عهدی كه‌ به‌ خاطر بخشايش‌ بسياري‌ ريخته‌ مي‌شود.″ (متی 26/26-28).
در این تصویر، عیسی همراه رسولان دور یک میز به شکل جام، سر سفره نشسته است. بر روی سفره، مواد قربانی مقدس حضور دارند: نان و شراب. بالاخانه در پشت صحنه بر یک ساختار بسیار کار شده روی می¬گشاید: بناها، و یک تبرناکل گرد با هفت ستون که نمادی است از کلیسا، محل سکونت عیسی در قربانی مقدس. یک نکته قابل توجه در شخص یوحنا رسول می¬یابیم، که سرش را بر سینه عیسی تکیه می¬دهد (رک. یوحنا 13/25) و اشاره¬ایست به اتحاد محبتی که قربانی¬مقدس در شخص ایماندار به وجود می¬آورد و پاسخ شاگرد به دعوت استاد است: من‌ تاك‌ هستم‌ و شما شاخه‌ها. آن‌ كه‌ در من‌ بماند و من‌ در او، ثمر بسيار مي‌آورد (...) در محبت‌ من‌ بمانيد. اگر فرامين‌ مرا نگاه‌ داريد، در محبت‌ من‌ خواهيد ماند (یوحنا 15/5 و 9-10).
قربانی¬مقدس، اتحاد با عیسی و تغذیه روحانی برای ایماندار است تا بتواند در نبرد نیکو و روزانه خویش برای حفظ فرامین، یاری گردد:
″ منجی¬مان (...) همواره و تماماً در جوار کسانی است که در او زیست می¬کنند: به همه نیازهایشان رسیدگی می¬کند، همه چیز آنان است و اجازه نمی¬دهد به چیز دیگری نظر افکنند، یا در جستجوی چیزی غیر از او باشند. قدیسین نیازمند هیچ چیز نیستند، مگر او: ایشان را متولد می¬سازد، رشد و نمو می¬دهد و تغذیه آنان است: هم نور است و هم روح، نگاه آنان را برای خود شکل می¬بخشد، آن را از ورای خود، منور می¬سازد و در پایان، خویشتن را بر نگاهشان ظاهر می¬گرداند. هم خوراک را می¬رساند، و هم خوراک است، اوست که نان حیات را پیشنهاد می¬کند و آنچه را پیشنهاد می¬کند، خود اوست؛ حیات زندگان است، عطر کسی است که استشمام می¬کند، لباس برای کسی است که حاضر است به او ملبس گردد. و باز اوست که به ما اجازه حرکت می¬دهد، هم راه است، و هم مکان استراحت و مقصد. ما اعضاء هستیم، و او سراست : آیا نیازی به نبرد هست؟ او با ما می¬جنگد و اوست که پیروزی را به قهرمان عطا می¬کند. اگر ما پیروز گشته¬ایم، او تاج پیروزیست. و اینگونه، افکارمان را از هر سو متوجه خود می¬سازد و اجازه نمی¬دهد به سوی دیگری روی گرداند یا مجذوب چیز دیگری شود (...) از آنچه گفتیم به روشنی چنین برمی¬آید که زندگی در مسیح فقط مربوط به آینده نیست بلکه از هم اکنون توسط قدیسینی که در آن زندگی می¬کنند و از راه آن عمل می¬کنند،آغاز شده است″ (نیکولا کاباسیلاس، زندگی در مسیح 1/13-15)

______________
یعقوب کوپیست، تصویر برای چهارمین انجیل، کتابخانه اباهای مکیتاریست.

 بازگشت به بالا

بخش سوم

زندگی در مسیح

قسمت اول

دعوت درونی انسان:
زندگی در روح¬القدس

مریم تماماً مقدس، شاهکار روح¬القدس است.
از زمان بارآورده شدن بدون گناه وی تا زمان بر شدن او به آسمان، زندگی¬اش تماماً با محبت الهی تقویت می¬شود. روح محبت پدر و پسر از مریم مخلوقی نوین می¬سازد، حوای نوینی که قلب و روحش را به پرستش و اطاعت از پدر آسمانی که دختر برگزیده او است؛ به پذیرش و خدمت پسری که مادر، شاگرد و از خاصان اوست، به پاسخ مناسب و همکاری با روح¬القدس که معبد ارزشمند اوست، فرا می¬خواند.
در این تصویر، فرشتگان موسیقی¬دان با شادی دور و بر مریم مقدس را احاطه کرده¬اند. جلال محبت الهی روح¬القدس، به نماد یک کبوتر، در رأس سر او ترسیم شده است. مریم، مادر و پشتیبان کلیساست (و زیر پاهایش، می¬توان یک بنای مقدس را بطور غیر واضح، حدس زد). به کمک شفاعت مؤثر مادرانه او نزد عیسی است که وفور فیض¬های آسمانی بر کلیسا می¬بارد ( درخت گل رز شکفته شده).
در پایین، در قسمت چپ تصویر، یوحنای رسول در تعمق در مریم بارآورده شده بدون گناه فرو رفته است و نمادی است از جمله ایمانداران که در این باکره سعادتمند، همزمان الگویی کامل و استاد و راهنمایی برای زندگی روحانی می¬یابند.
کریستیان، از سرپرستان روحانی فرقه سیستِرسیئَن در قرن دوازدهم میلادی، در مورد تقسیم تجربه¬های روحانی رسولان با مریم مقدس تأمل کرد. این فرد روحانی، رسولان را به دوازده ستاره تشبیه ¬کرد و در این باب چنین ¬نوشت:
″ آنان باره¬ها دور آن باکره دور اندیش جمع می¬شدند، همان¬طور که شاگردان دور استاد خود، تا به¬طورکامل¬تری به حقیقت اعمال او دست یابند: حقیقتی که می¬بایست آن را در وقت خود، بشارت دهند. از آنجا که او به¬ نحوی خداگونه تقدیس گشته و تعلیم دیده بود، همانند یک کتابخانه واقعی از حکمت آسمانی بود زیرا در زندگی روزمره، به گونه¬ای خاص، همجوار خودِ حکمت الهی - به عبارتی، پسر خود - زیسته بود، و آنچه را که دیده و شنیده بود، از بر می¬کرد و با وفاداری کامل در دل خود نگه می¬داشت″ (موعظه اول در باب بر شدن مریم عذرا به آسمان).

_____________

تصویر از ال گریکو، یوحنای رسول در تعمق در بارآورده شدن بدون گناه مریم مقدس، موزه صلیب مقدس، تُلدا (اسپانیا).

بازگشت به بالا 

357. اصول اخلاقی زندگی فرد مسیحی چگونه با ایمان و رازهای کلیسایی در رابطه است؟
آنچه را که کارکرد ایمان اقرار می¬کند، توسط رازهای کلیسایی منتقل می¬شوند. ایمانداران، فیض مسیح و عطایای روح¬القدس را از طریق آنها دریافت می¬دارند و قادر می¬گردند تا زندگی نوین فرزند خدا را در مسیح پذیرفته شده در ایمان، آغاز کنند.

"ای فرد مسیحی، مقام و منزلت خود را دریاب" (قدیس لئون بزرگ)

فصل اول
مقام و منزلت انسان

انسان، تصویر خدا

358. پایه و اساس مقام و منزلت انسانی کدامند؟
مقام و منزلت انسان در خلقت او به صورت و شباهت خدا ریشه دارد. با داشتن روانی روحانی و جاودانی، و درک و فهم منطقی و اختیار آزاد، انسان به سوی خدا هدایت شده، در روان و جسم خود به سعادتمندی ابدی فرا خوانده می¬شود.

دعوت روحانی ما به خوشبختی

359. انسان چگونه به سعادتمندی دست پیدا می¬کند؟
انسان به دلیل فیض مسیح که او را در زندگی الهی¬اش سهیم می¬گرداند، به سعادتمندی دست پیدا می¬کند. در انجیل، مسیح راهی را که به خوشبختی ابدی – سعادتمندی - می رساند به خاصان خود نشان می¬دهد. فیض مسیح در هر انسانی که، مطابق با وجدانی سالم و صادق، در جستجوی حقیقت و نیکویی است و از بدی پرهیز می¬کند نیز، عمل می¬کند.

360. آیا سعادتمندی¬های ابدی برای ما مهم هستند؟
سعادتمندی¬های ابدی، در مرکزیت بشارت عیسی قرار دارند؛ وعده¬های خدا را از زمان ابراهیم تا کنون، دگربار بازگو می¬کنند و آنها را به کمال می رسانند. این سعادتمندی¬ها بیانگر خودِ چهره عیسی هستند و مشخصه زندگی مسیحی حقیقی¬ و هدف نهایی رفتار وکردار را به انسان می آموزند: سعادتمندی ابدی.

361. برای انسان، چه رابطه¬ای میان سعادتمندی¬های ملکوتی و آرزوی خوشبختی وجود دارد؟
سعادتمندی¬های ملکوتی پاسخی هستند به تمایل فطری خوشبختی که خدا آن را در قلب انسان نهاده است تا او را مجذوب خود سازد زیرا تنها اوست که می¬تواند چنین آرزویی را جوابگو باشد.

362. منظور از سعادتمندی ابدی چیست؟
سعادتمندی ابدی، نظاره خدا در زندگی ابدیست زیرا با این عمل، کاملاً در سرشت‌ الهي، در جلال مسیح و در بهره¬مندی از زندگی تثلیث اقدس،‌ سهيم‌ می¬گرديم (2 پطرس 1/4 ). سعادتمندی ابدی فراتر از توانایی¬های انسانی است. عطیه¬ایست ماوراء طبیعی و رایگان از جانب خدا، همانند فیضی که ما را به سوی آن رهنمون می¬سازد. وعده سعادتمندی ابدی ما را در برابر اموال دنیوی، به انتخاب¬های اخلاقی قاطعی وا می¬دارد و ما را دعوت می¬کند تا خدا را والاتر از هر چیز، دوست داشته باشیم.

بازگشت به بالا

آزادی انسان

363. آزادی چیست؟
آزادی، قدرتی است که از جانب خدا به انسان داده شده است تا وارد عمل شود یا نشود، کاری را انجام دهد یا انجام ندهد، و شخصاً با اختیار آزاد عمل کند. آزادی، مشخصه اعمال انسانی است. هرچقدر بیشتر خوبی کنیم، به همان اندازه نیز آزادتر می¬گردیم. آزادی زمانی به سوی کمال می¬گراید که زیر نظر خدا باشد زیرا او، والاترین نیکویی و سعادتمندی ماست. آزادی، اختیار بدی یا نیکی را نیز به دنبال دارد: انتخاب شر، سوء استفاده از آزادی است که ما را به اسارت گناه رهنمون می¬سازد.

364. چه رابطه¬ای میان آزادی و مسؤلیت وجود دارد؟
آزادی، انسان را نسبت به اعمال اختیاری خود مسؤل می¬گرداند. البته در شرایطی، به دلیل نا آگاهی، عدم توجه، خشونت و تهاجم از طرف دیگران، ترس، احساسات نابجا، عادت¬ها و آداب و رسوم، ممکن است از درجه مسؤلیت و اخلاقی بودن یک عمل کاسته شود یا مسؤلیت وابسته به آن به کل، از میان برود.

365. چرا جمله انسان¬ها حق آزادی دارند؟
جمله انسان¬ها حق دارند مطابق با آزادی شخصی خود عمل کنند زیرا این آزادی از مقام و منزلت انسانی جداناپذیر است. این حق باید همواره مورد احترام واقع شود، به خصوص در زمینه¬های اخلاقی و مذهبی. انسان باید در حد و حدود منفعت عمومی و نظام صحیح عمومی، مورد حمایت و توجه جامعه واقع شود.

366. آزادی انسان چه نقشی در رابطه با نجات ایفا می¬کند؟
آزادی ما به دلیل گناه اولیه، سست و ضعیف است. گناهان شخصی نیز بر این ضعف می افزایند. لیکن مسیح به خاطر آزادي‌، ما را آزاد نمود ( غلاطیان 5/1). روح¬القدس به واسطه فیض، ما را به سوی آزادی روحی رهنمون می¬سازد تا از ما چه در کلیسا و چه در جهان، همکارانی آزاد بسازد.

367. سرچشمه¬های اخلاقیت اعمال انسانی کدامند؟
اخلاقی بودن اعمال انسانی به سه سرچشمه باز می¬گردند: مورد انتخاب، یعنی یک نیکی واقعی یا تنها تظاهری از آن، نیت شخص فاعل، یعنی هدفی که عمل را بر می¬انگیزد، شرایط عمل، من جمله اثرات ثانوی آن.

368. در چه صورت یک عمل اخلاقاً نیکوست؟
یک عمل هنگامی اخلاقاً نیکوست که مورد انتخاب، هدف و شرایط عمل، همزمان نیکو باشند. مورد انتخاب می¬تواند به تنهایی کل عمل را نادرست گرداند حتی اگر نیت، نیکو باشد. یک هدف شریر می¬تواند عمل را نادرست گرداند حتی اگر مورد انتخاب ذاتاً نیکو باشد. برعکس، یک هدف نیکو، عملی را که به دلیل مورد انتخاب نادرستش، شریر می¬سازد،¬ نیکو نمی¬گرداند زیرا هدف، راه و روش رسیدن به هدف را توجیه نمی¬کند. شرایط می¬توانند از مسؤلیت فاعل بکاهند یا بر آن بیفزایند لیکن نمی¬توانند اخلاقی بودن یا نبودن خودِ اعمال را تغییر دهند. در هیچ شرایطی عملی که ذاتاً بد باشد، نیکو نمی¬گردد.

369. آیا اعمالی وجود دارند که همواره مغایر اخلاق باشند؟
اعمالی وجود دارند که به جهت خود مورد انتخاب، همواره با اخلاق مغایر هستند (کفر، قتل، زنا). چنین انتخاب¬هایی با نوعی تزلزل اراده همراه هستند به این معنا که در آنها شر اخلاقی وجود دارد که این شرارت نمی¬تواند به جهت نیکویی احتمالی حاصل از آن، توجیه شود.

بازگشت به بالا

اخلاقیت غرایض نفسانی

370. غرایض نفسانی کدامند؟
غرایض نفسانی، احساسات، تأثرات و تغییرات درونی حاصل از احساسات است که اجزاء تشکیل¬دهنده طبیعی در کارکرد روانی انسانی محسوب می¬شوند و انسان را برای عمل یا بازداشتن او از عمل به منظور پاسخ به آنچه نیکو یا شریر احساس شده است، تشویق می¬کنند. مهم¬ترین غرایض نفسانی عبارتند از عشق و نفرت، تمایل و ترس، شادی، ناراحتی، خشم. نخستین غرایض نفسانی، عشق است که از قدرت جذبه نیکویی ناشی می¬شود. انسان تنها نیکویی را می پسندد، هرچند این نیکویی می¬تواند حقیقی یا بدلی باشد.

371. آیا غرایض نفسانی اخلاقاً نیکو هستند یا شریر؟
از آنجا که غرایض نفسانی از امیال و احساسات ناشی می¬شوند، ذاتاً نه نیکو هستند و نه شریر. زمانی نیکو هستند که در جهت عملی نیکو به کار می آیند، و در حالت عکس، شریر هستند. این غرایض می¬توانند در فضایل به کار آیند یا در رذالت، شریر گردند.

وجدان اخلاقی

372. منظور از وجدان اخلاقی چیست؟
در عمیق¬ترین نقطه اندرون انسان، وجدان اخلاقی جا دارد که عبارت است از داوری منطق انسانی که، در زمان مناسب، انسان را به انجام نیکی و دوری از بدی امر می¬کند. انسان به کمک آن از درجه اخلاقیت یک عمل - چه عمل انجام شده و چه عملی که خواستار انجام آن باشد- آگاه می¬شود و لذا نسبت به آن، مسؤل می¬گردد. زمانی که انسان با دور اندیشی به وجدان اخلاقی خود گوش فرا می¬دهد، می¬تواند صدای خدا را بشنود که با او سخن می¬گوید.

373. منزلت انسانی چه نقشی در رابطه با وجدان اخلاقی ایفا می¬کند؟
مقام و منزلت انسان، مستلزم صداقت وجدان اخلاقی است بدین معنا که می¬باید با آنچه از نقطه نظر منطق و شریعت الهی، عادل و نیکوست، مطابقت داشته باشد. به دلیل همین مقام و منزلت شخصی است که انسان نباید وادار شود در مغایرت با وجدان خود عمل کند و حتی نباید در حد و حدود منفعت عموم، مانع از آن شد که مطابق با وجدان خود عمل کند، به خصوص در زمینه مذهبی.

374. وجدان اخلاقی، برای آنکه صادق و درستکار باشد، چگونه باید تعلیم و پرورش داده شود؟
وجدان اخلاقی صادق و درستکار از راه تعالیم و نفوذ درونی کلام خدا و آموزه¬های کلیسایی پرورش می¬یابد. عطایای روح¬القدس پشتیبان آن هستند و توصیه¬های خردمندان آن را یاری می¬بخشند. دعا و آزمایش وجدان نیز نقش مهمی در پرورش اخلاقی ایفا می¬کنند.

375. وجدان چه اصول¬ و قواعدی را باید همواره دنبال کند؟
باید سه قاعده اساسی دنبال کند که به شرح زیر است: 1) هیچ¬گاه توجیه یک کار بد به بهانه ثمره نیک جایز نیست؛ 2) قانون طلایی: هرآنچه‌ را مي‌خواهيد مردم‌ به‌ شما كنند، شما نيز به‌ آنان‌ چنين‌ كنيد، چراكه‌ اين‌ است‌ شريعت‌ و انبياء (متی 7/12)؛ 3) محبت همواره از راه احترام به دیگری و وجدان او عمل می¬کند، اما این، بدان معنا نسیت که بخوانیم چیزی را که عیناً، نادرست است، به عنوان یک چیز نیکو پذیرا گردیم.

376. آیا وجدان اخلاقی می¬تواند در قضاوت¬های خود خطا کند؟
انسان باید همواره مطیع قضاوت حتمی وجدان خود باشد؛ هر چند ممکن است در قضاوت¬ها و داوری¬های خود اشتباه کند، و دلایل این خطاها همواره از تقصیر خود شخص، مصون نیستند. با این وجود نمی¬توان بدی حاصل از عملی که از روی ناآگاهی نامقصر انجام گرفته است، به گردن شخص فاعل انداخت، هر چند آن عمل عیناً، نادرست باشد. به همین خاطر لازم است وجدان اخلاقی تا جای ممکن، از اشتباهات خود اصلاح شود.

بازگشت به بالا

فضایل

377. فضیلت چیست؟
فضیلت، گرایشی است عادی و راسخ به سمت نیکی. ″هدف یک زندگی فاضل، شبیه گشتن به خداست″ ( قدیس گرگوار نازیانسی). فضایل یا انسانی هستند یا الهیاتی.

378. منظور از فضایل انسانی چیست؟
فضایل انسانی گرایشی هستند عادی و با ثبات در درک و فهم و اراده که بر اعمال ما حاکم می ¬گردند، غرایض نفسانی را نظم و نظام می¬بخشند و رفتار و اعمالمان را مطابق منطق و ایمان هدایت می¬کنند. این فضایل توسط اعمال اخلاقی نیکو و مکرر، حاصل می¬گردند و استحکام می¬یابند، و توسط فیض الهی طاهر گشته، ارزشمندتر می¬گردند.

379. فضایل انسانی اساسی کدامند؟
این فضایل را فضایل اعلی یا محوری می¬نامند. مابقی فضایل گرداگرد این فضایل جمع می¬شوند و پایه و اساس یک زندگی فاضل را تشکیل می¬دهند. این فضایل عبارتند از: دور اندیشی، عدالت، قوت، پرهیزکاری.

380. منظور از دور اندیشی چیست؟
دور اندیشی منطق را آماده می¬سازد تا تحت هر شرایط، نیکویی و منفعت حقیقی ما را تشخیص داده، راه مناسب برای دسترسی به آن را انتخاب نماید؛ فضایل دیگر را هدایت می¬کند و قانون و حد و حدودشان را به آنها نشان می¬دهد.

381. منظور از عدالت چیست؟
عدالت، اراده¬ایست پایدار و راسخ برای دادن آنچه حق اوست، به دیگری. عدالت نسبت به خدا را ″فضیلت مذهبی″ می¬نامند.

382. منظور از قوت چیست؟
قوت، در مشکلات به ما استحکام می¬بخشد و ما را در جستجوی نیکی پایدار می¬گرداند، و می¬تواند این نیرو را به ما عطا کند تا احیاناً از زندگی خود در راه دفاع از یک هدف درست، بگذریم.

383. منظور از پرهیزکاری چیست؟
پرهیزکاری، از گرایش به سمت لذات می¬کاهد، اراده را بر غرایض حاکم می¬گرداند و اجازه می-دهد تا با میانه روی از نعمت¬های خلق شده استفاده شود.

384. منظور از فضایل الهیاتی چیست؟
فضایلی هستند که سرچشمه، انگیزه و هدف مستقیم آنها، خودِ خداست. این فضایل با افاضه فیض تقدیس¬کننده به انسان عطا می¬شوند و زندگی در رابطه با تثلیث اقدس را ممکن می¬سازند؛ پایه و اساس چگونگی اعمال و رفتار اخلاقی شخص مسیحی را تشکیل می¬دهند و با احیاء فضایل انسانی، مشوق آن هستند. این فضایل، وثیقه حضور و عملکرد روح¬القدس در قوه و استعدادهای انسانی است.

385. فضایل الهیاتی کدامند؟
ایمان، امید و محبت.

386. ایمان چیست؟
ایمان، فضیلت الهیست که به توسط آن به خدا و هر آنچه به ما آشکار نموده است و کلیسا از ما دعوت می¬کند تا آن را باور داشته باشیم، اعتقاد پیدا می¬کنیم زیرا خدا، خودِ حقیقت است. از راه ایمان، انسان آزادانه خود را به خدا می¬سپارد. به همین خاطر ایماندار در تلاش است تا اراده او را بازشناسد و مطابق آن عمل کند زیرا ایمان از راه محبت عمل می¬کند ( غلاطیان 5/ 6).

387. امید چیست؟
امید، فضیلت الهیاتی است که از راه آن، آرزومند زندگی ابدی هستیم و آن را از خدا به عنوان سعادتمندی¬مان خواهانیم؛ اعتماد ما در وعده¬های مسیح و یاری فیض ناشی از روح¬القدس است تا بتوانیم از این راه، شایسته زندگی ابدی شویم و بتوانیم تا پایان زندگی دنیایی خود، در این راه استوار بمانیم.

388. محبت چیست؟
محبت، فضیلت الهیاتی است که به توسط آن، خدا را بیش از هرچیز دوست می¬داریم و همنوعمان را همچون خود، از بهر محبت خدا. عیسی آن را فرمان نوین می¬گرداند:کمال شریعت و قید کمال (کولسیان 3/ 14)، این فضیلت، پایه و اساس فضایل دیگر است، آنها را احیاء می¬سازد، تشویق می¬کند و به آنها نظم می¬بخشد. در غیاب آن، هيچ‌ هستم (...) و هیچ چیز براي‌ من‌ ‌ فايده‌اي‌ ندارد ( 1 قرنتیان 13/ 1-3).

389. منظور از عطایای روح¬القدس چیست؟
عطایای روح¬القدس گرایش¬هایی هستند مداوم و پایدار که انسان را برای پاسخ به الهامات الهی گوش به فرمان می¬گردانند. این عطایا هفت تا هستند: حکمت، معرفت، فهم، مشورت، قوت، تقوی، خداترسی.

390. ثمره¬های روح¬القدس کدامند؟
ثمره¬های روح¬القدس کمال¬هایی هستند که به نشانه نوبر جلال ابدی در ما شکل می¬گیرند. سنت کلیسا دوازده ثمره نام می¬برد: محبت، شادی، آرامش، بردباری، صبر، وفاداری، نیکویی، خیرخواهی و روح خدمت، ملاطفت، تواضع، زهد، عفت و پاکدامنی.

بازگشت به بالا

گناه

391. پذیرش رحمت خدا چه چیزی برای ما به دنبال دارد؟
ما را مستلزم آن می¬گرداند که اشتباهاتمان را بازشناسیم و به جهت گناهانمان توبه کنیم. خودِ خدا، از راه کلام و روح خود، وگناهانمان را روشن می¬سازد، صداقت وجدان و امید بخشش را به ما عطا می¬کند.

392. گناه چیست؟
گناه ″ کلام، عمل یا آرزویی است که با قانون ازلی مغایرت داشته باشد″ (آگوستین قدیس). گناه اهانتی است نسبت به خدا زیرا سرکشی نسبت به محبت اوست. گناه هم سرشت انسانی را مجروح می¬سازد و هم به همبستگی بشری لطمه می¬زند. مسیح، در رنج و عذاب خود، اهمیت گناه را کاملاً روشن می¬سازد و از راه رحمت خود بر آن غلبه می¬کند.

393. آیا گناه انواع مختلف دارد؟
انواع گناهان بسیار است. می¬توان گناهان را مطابق مورد آنها از یکدیگر تشخیص داد و یا از دیدگاه فضایل یا احکامی که در مخالفت باآنها انجام می¬گیرند، متمایز ساخت. همچنین می¬توان گناهان را بر حسب اینکه در رابطه مستقیم با خدا، همنوع بشری یا خود ما، انجام می¬گیرند، طبقه-بندی نمود. و نیز می¬توان در گناه، آنهایی را که از راه تفکر، کلام، عمل یا عدم عمل صورت می-گیرند، تشخیص داد.

394. گناهان چگونه نسبت به اهمیتشان از هم تشخیص داده می¬شوند؟
می¬توان دو دسته تشخیص داد: گناه مهلک و گناه شایان جزا (قابل¬بخشش).

395. در چه هنگام مرتکب گناه مهلک می¬شویم؟
زمانی مرتکب گناه مهلک می¬شویم که همزمان، مورد گناه، حائز اهمیت باشد، از آن آگاهی کامل داشته باشیم و با اراده آزاد مرتکب آن گردیم. گناه مهلک، محبت را در ما نابود می¬سازد، ما را از فیض¬تقدیس¬کننده محروم می¬گرداند و در صورت عدم توبه، به سوی مرگ ابدی جهنم روانه می¬سازد. در حالت عادی، این گناه از راه رازهای مقدس کلیسایی تعمید و اعتراف گناه بخشیده می¬شود.

396. در چه هنگام مرتکب گناه شایان¬جزا می¬شویم؟
گناه شایان¬جزا ، که اساساً با گناه مهلک متفاوت است، زمانی صورت می¬گیرد که مورد عمل کم اهمیت باشد و یا اگر هم مورد آن مهم باشد، با آگاهی کامل یا آزادی اراده تام مرتکب آن نشده باشیم. پیمان ما با خدا را از بین نمی¬برد لیکن محبت را سست می¬گرداند. نشانه گرایشی است نادرست نسبت به مخلوقات. مانعی است در راه پیشرفت روان در انجام فضایل و نیکویی اخلاقی. شایسته کیفر و جزاهای زمانی طاهرکننده است.

397. گناه چگونه در ما گسترش می¬یابد؟
گناه به سوی گناه می¬کشاند و ارتکاب مجدد آن، به رذالت می انجامد.

398. منظور از رذالت چیست؟
رذالت، نقطه عکس فضیلت است به این معنا که عادتی است تباه و پایدار که وجدان را در ظلمت می اندازد و آن را به سمت بدی متمایل می¬سازد. رذالت را می¬توان یه هفت گناه اساسی ربط داد: غرور، طمع، شهوت، خشم، شکمبارگی، حسد، تن پروری یا بی¬ اعتنایی نسبت به مسائل روحانی و معنوی.

399. آیا نسبت به گناهانی که توسط دیگران انجام می¬گیرند مسئول هستیم؟
زمانی مسئول هستیم که به گونه¬ای مقصرانه در آن سهیم گردیم.

400. منظور از ساختار گناه چیست؟
منظور، شرایط اجتماعی یا قوانین مغایر با قانونمندی الهی است که نمایانگر و ثمره گناهان شخصی است.

بازگشت به بالا

فصل دوم
جامعه بشری

شخص و جامعه

401. بُعد اجتماعی انسان در چیست؟
انسان، در ضمن اینکه شخصاً به سعادتمندی دعوت شده است، از یک بُعد اجتماعی برخوردار است که یکی از مشخصات اساسی سرشت و دعوت خاص اوست. چرا که جمله انسان¬ها به یک هدف یکسان فراخوانده شده¬اند که خودِ خداست. میان شراکت موجود بین سه شخص تثلیث اقدس و روابط برادرانه¬ای که باید بر اساس حقیقت و محبت بین افراد بشر برقرار گردد، نوعی شباهت وجود دارد. محبت به همنوع از محبت به خدا جداناپذیر است.

402. چه رابطه¬ای میان شخص و جامعه وجود دارد؟
منشاء، عامل و هدف همه تأسیسات اجتماعی باید به منظور شخص بنا گردند. برای انسان، جوامعی چون خانواده و جامعه، لازم هستند. انجمن¬های دیگری نیز، چه در ابعاد سیاسی جامعه و چه از نقطه¬نظر بین¬المللی و با رعایت اصل تعویض اختیار برای او سودمند هستند.

403. منظور از اصل تعویض اختیار چیست؟
این اصل به این معناست که یک جماعت که از نظر مقام، برتر است، نباید وظایف و خدماتی را که انجام آنها به یک جماعت ساده¬تر بر می¬گردند، به عهده گیرد و با این کار، افراد این جماعت را از به کارگیری امکانات استعدادی¬شان محروم سازد. بلکه بهتر آن است که تنها در صورت لزوم، به یاری آن آید.

404. زندگی دسته¬جمعی انسانی واقعی، به چه چیز دیگری نیازمند است؟
نیازمند برقراری عدالت، درجه¬بندی درست ارزش¬ها، ارجحیت بُعد درونی و روحانی نسبت به بُعد فیزیکی و غریزی. به خصوص در زمینه¬هایی که گناه، جو سیاسی را به سوی بدی می¬کشاند باید به توبه قلبی و فیض خدایی متوسل شد تا در جامعه، تغییراتی حاصل آیند که حقیقتاً در خدمت جمله افراد و همه جنبه¬های شخصی باشند. محبت، که الزاماً نیازمند عدالت است و آن را ممکن می¬سازد، بزرگ¬ترین حکم اجتماعی است.

بازگشت به بالا

شرکت در زندگی اجتماعی

405. پایه و اساس حکومت در جامعه چیست؟
هر جامعه انسانی نیازمند یک حکومت به جاست که مسؤل برقراری نظم و فراهم آوردن منفعت عمومی باشد. این حکومت، در سرشت انسانی ریشه دارد زیرا با نظام الهی مطابقت دارد.

406. در چه هنگام حکومت به جاست؟
حکومت زمانی به جاست که به جهت منفعت عمومی عمل کند و به این منظور، از راه¬های اخلاقاً قانونی استفاده کند. به همین خاطر حکومت¬های سیاسی باید با انتخاب آزاد مردم انتخاب شوند و باید مطابق ″ شرایط قانونی″ عمل کنند یعنی پذیرش اینکه قانون، حکمفرماست، و نه اراده اختیاری انسان¬ها. قوانین نادرست و مغایر با اصول اخلاقی، وجداناً کسی را اجبار نمی¬کنند.

407. منظور از منفعت عمومی چیست؟
منظور از منفعت عمومی، مجموعه شرایط اجتماعی است که به گروه¬ها و اشخاص اجازه می¬دهند تا به کمال خود دست یابند.

408. منفعت عمومی شامل چه چیزهایی می¬شود؟
منفعت عمومی شامل احترام و ترقی حقوق مسلم انسانی، گسترش منافع معنوی و دنیوی اشخاص و جامعه، صلح و امنیت همه است.

409. منفعت عمومی در کجا به شکل کامل¬تری تحقق می¬یابد؟
کامل¬ترین تحقق منفعت عمومی در صحنه سیاسی صورت می¬پذیرد زیرا امکان گسترش منفعت اشخاص و ارگان¬های واسط با توجه به منفعت جهانی خانواده بشری، در دست آن است.

410. انسان چگونه در تحقق منفعت عمومی نقش دارد؟
جمله انسان¬ها، به نسبت مقام و وظایف خود، در ترقی منفعت عمومی نقش دارند: با احترام گذاشتن به قوانین درست و پذیرش مسؤلیت در زمینه¬هایی که شخصاً نسبت به آنها مسؤل هستند همچون رسیدگی به خانواده و احساس مسؤلیت در شغل خود. همچنین افراد باید در صورت امکان، در زندگی اجتماعی نقش فعالی داشته باشند.

عدالت اجتماعی

411. جامعه چگونه عدالت اجتماعی را برقرار می¬سازد؟
جامعه زمانی عدالت اجتماعی را برقرار می¬سازد که مقام و منزلت و حقوق شخصی را که هدف خاص جامعه را تشکیل می¬دهد، رعایت می¬کند. از طرفی نیز، جامعه جویای عدالت اجتماعی است که با منفعت عمومی و برقراری حکومت در رابطه است و نیز، زمانی که شرایط لازم را برای شرکت¬ها و اشخاص به جهت به دست آوردن حقوقشان، فراهم می¬سازد.

412. پایه و اساس برابری میان انسان¬ها کدام است؟
همه انسان¬ها از مقام و منزلت برابر و حقوق اساسی یکسان برخوردار هستند زیرا همه انسان¬ها به صورت خدای یکتا آفریده شده¬اند و از یک روان منطقی برخوردار هستند؛ آنان از سرشت و طبیعتی یکسان و با همان منشأ اولیه برخوردارند و دعوت شده¬اند تا در مسیح، که تنها نجات¬دهنده است، به همان سعادتمندی الهی دست یابند.

413. چگونه می¬توان نابرابری¬های موجود میان انسان¬ها را تخمین زد؟
در زمینه¬های مالی و اجتماعی، نابرابری¬های ناعادلانه¬ای وجود دارند که میلیون¬ها نفر از افراد بشر با آن مواجه هستند. این نابرابری¬ها در تناقض کامل با انجیل هستند و با عدالت، مقام و منزلت اشخاص و صلح، مغایرت دارند. لیکن تفاوت¬هایی میان افراد وجود دارند که به دنبال عوامل ثانوی که به تدبیر الهی باز می¬گردند، حاصل می¬گردند. زیرا خدا می¬خواهد که هرکس آنچه را که مورد نیاز اوست، از دیگران دریافت نماید و آنانی که ″عطایای″ خاصی به آنان عطا شده، این عطایا را با دیگران تقسیم کنند. این تفاوت¬ها مشوق هستند و در اکثر اوقات، افراد را به بزرگواری و سخاوتمندی، به نیک¬نفسی و تقسیم، اازام می¬دارند و مشوقی هستند در راه بهره¬برداری متقابل فرهنگ¬ها از یکدیگر.

414. همبستگی بشری چگونه بیان می¬شود؟
همبستگی، از روابط برادرانه و مسیحی میان انسان¬ها ناشی می¬شود و در وحله اول، در توزیع عادلانه منافع، در حقوق منصفانه در قبال کار و در مسؤلیت¬پذیری فعال به جهت نظام اجتماعی عادلانه¬تر آشکار می¬شود. فضیلت همکاری، در تقسیم منافع معنوی ایمانی نیز فعال است زیرا این منافع از منفعت¬های مادی بسیار ارزشمندتر هستند.

بازگشت به بالا

بخش سوم
نجات خدا: شریعت و فیض

شریعت اخلاقی

415. منظور از شریعت اخلاقی چیست؟
شریعت اخلاقی ثمره حکمت الهی است که راه¬ها و چگونگی رفتار برای حرکت به سوی سعادتمندی وعده داده شده و امتناع از راه¬هایی که از خدا دور می¬کنند را برای انسان مقرر می-سازد.

416. منظو از شریعت اخلاقی (طبیعی) چیست؟
شریعت طبیعی توسط آفریدگار در قلب جمله انسان¬ها حک شده است و عبارت است از شراکت در حکمت و نیکویی خدا. این شریعت، بیانگر مفهوم اخلاقی اولیه است که به انسان اجازه می¬دهد به کمک منطق، خوب و بد را از هم تشخیص دهد. این شریعت، همگانی و تغییرناپذیر است و پایه و اساس وظایف و حقوق اساسی شخص انسان و نیز جوامع انسانی و خودِ قانون اساسی را مشخص می¬کند.

417. آیا این شریعت در دسترس همه است؟
به دلیل گناه، شریعت طبیعی همواره و توسط همه با روشنایی یکسان و آنی قابل دریافت نیست.

به این جهت ″ خدا آنچه را که انسان¬ها در قلب خود نمی¬خواندند، بر دو لوح قوانین موسی نگاشت″ (آگوستین قدیس)

418. چه رابطه¬ای میان شریعت طبیعی و شریعت عهد عتیق وجود دارد؟
شریعت عهد عتیق نخستین وضعیت شریعت آشکار شده است. این شریعت بیانگر حقایق متعدد است که به طور طبیعی و از راه منطق قابل دسترسی هستند و بدین گونه در عهدهای نجات تأیید و درست شناخته شده¬اند. احکام اخلاقی این شریعت در احکام دهگانه عهد عتیق (ده فرمان) خلاصه شده¬اند و پایه و اساس دعوت روحانی انسان را مشخص می¬کنند. این احکام، از آنچه مغایر محبت خدا و همنوع بشری است منع، و به آنچه اساسی است، امر می¬کنند.

419. شریعت عهد عتیق چه نقشی در تدبیر نجات ایفا می¬کند؟
شریعت عهد عتیق اجازه می¬دهد تا به تعداد زیادی از حقایقی که در دسترس منطق هستند، دست پیدا کنیم. این شریعت آنچه را که باید انجام داد و آنچه را که باید از آن پرهیز نمود، بیان می¬دارد و به خصوص، همچون استادی حکیم، راه را برای توبه قلبی و پذیرش انجیل هموار می¬سازد. لیکن، با وجود تقدس، روحانیت و نیکویی¬اش، شریعت عهد عتیق هنوز کامل نیست زیرا به خودی خود قوت و فیض روح خدایی لازم برای پیروی از آن را عطا نمی¬کند.

420. منظور از شریعت نوین یا شریعت انجیل چیست؟
شریعت نوین یا شریعت انجیل که توسط مسیح بیان شد و به تحقق رسید، کمال و تحقق کامل شریعت الهی، طبیعی و آشکار شده است. این شریعت در فرمان محبت خدا و همنوع بشری و در محبت متقابل به همان¬گونه که مسیح ما را محبت نموده است، خلاصه می¬شود. همچنین حقیقتی است که در اندرون انسان جا دارد: یعنی فیض روح¬القدس که چنین محبتی را امکان¬پذیر می¬سازد. این شریعت، شریعت آزادی است (غلاطیان 1/ 25) زیرا ما را به این سمت متمایل می¬کند که به خودی خود و به تشویق محبت، عمل کنیم.

″ شریعت نوین در وحله اول خودِ فیض روح¬القدس است که در مسیح، به ایمانداران عطا می¬شود″ (توماس آکوئیناس قدیس).

421. شریعت نوین در کجا جا دارد؟
شریعت نوین در کل زندگی و بشارت مسیح جا دارد و همچنین، در آموزش¬های اخلاقی رسولان. موعظه بر فراز کوه اساسی¬ترین نماد این شریعت است.

بازگشت به بالا

فیض و آمرزش

422. منظور از آمرزش چیست؟
آمرزش والاترین ثمره محبت خداست. عملی است رحمان و رایگان از سوی خدا که به توسط آن از گناهانمان می¬گذرد و ما را در تمامی وجودمان، عادل و مقدس می¬گرداند. این عمل به فیض روح¬القدس انجام می¬گیرد و از راه رنج و عذاب مسیح برای ما حاصل گشته و به توسط تعمید به ما عطا می¬شود. آمرزش، راه را برای پاسخ آزاد انسان باز می¬کند، به عبارتی، برای ایمان آوردن به مسیح و همکاری با فیض روح¬القدس آماده می¬سازد.

423. منظور از فیض آمرزنده چیست؟
فیض، عطیه¬ایست رایگان که خدا آن را به این جهت به ما عطا می¬کند که در زندگی تثلیث اقدس سهیم گردیم و قادر گردیم تا از بهر محبت به او، عمل کنیم. آن را فیض ثابت یا تقدیس¬کننده یا خداگون¬کننده نیز می¬نامیم زیرا مقدس می¬گرداند و به شباهت خدا در می¬آورد. این فیض، ماوراء طبیعی است زیرا کاملاً به اراده رایگان خودِ خدا وابسته است و از استعدادهای درک و فهم و قدرت¬های انسانی بسیار فراتر است. لذا، از دامنه تجربی ما خارج است.

424. چه نوع فیض دیگری وجود دارد؟
علاوه بر فیض ثابت، فیض¬های دیگری وجود دارند: فیض¬های فعلی یا عینی (که تحت شرایط خاص، عطا می¬شوند)، فیض¬های مکشوف¬کننده یا کلیسایی ( که به هریک از رازهای کلیسایی بر می¬گردند)، فیض¬های خاص یا استعدادهای خاص ( که هدف آنها، منفعت عمومی کلیساست) و از میان آنها می¬توان به فیض مشروط به رسالت اشاره نمود که به همراه رسالت¬های شبانی و مسؤلیت¬های زندگی عطا می¬شوند.

425. چه رابطه¬ای بین فیض و آزادی انسان وجود دارد؟
فیض، پیشاپیش پاسخ آزاد انسان عمل می¬کند، آن را آماده ساخته، مشوق آن می¬گردد و پاسخگوی عمیق¬ترین عروج افکار باطنی انسان به جهت آزادی است؛ از او دعوت می¬کند تا در این راه، همکاری نموده، او را به سوی کمال رهنمون می¬سازد.

426. منظور از عمل شایان پاداش چیست؟
عمل شایان پاداش عملی است که به دلیل نیکویی¬اش، شایان دریافت پاداش می¬گردد. در روابطی که با خدا دارد، انسان به خودی خود شایسته هیچ پاداشی نیست زیرا همه چیز را به ایگان از جانب خدا دریافت داشته است. با این وجود، خدا به او اجازه می¬دهد تا از راه پیوند خود به محبت مسیح که سرچشمه اعمال شایان پاداش ما نزد خدا است، این شایستگی را دریافت کند. لذا پاداش-های حاصل از اعمال نیکو را باید در وحله اول به فیض خدا نسبت داد و در وحله دوم، به اراده آزاد انسان.

427. چه برکت¬هایی را می¬توانیم به عنوان پاداش حاصل نماییم؟
تحت هدایت روح¬القدس، می¬توانیم هم برای خود و هم برای دیگران، فیض¬های لازم در راه تقدس و دستیابی به زندگی ابدی و همچنین برکت¬های دنیوی لازم و مطابق با تدبیر الهی را دریافت داریم. هیچ کس قادر نیست فیض اولیه را، که موجب توبه قلبی و آمرزش می¬شود، خودش دریافت دارد.

428. آیا همه ما به تقدس مسیحی فراخوانده شده¬ایم؟
همه ایمانداران به تقدس مسیحی فراخوانده شده¬اند زیرا کمال زندگی مسیحی و کمال محبت است که در پیوند نزدیک با مسیح و در او، با تثلیث اقدس، فراهم می¬گردد. راه رسیدن به تقدس برای شخص مسیحی، پس از گذر از صلیب، به رستاخیز نهایی عادلان می¬انجامد، جایی که خدا کاملاً در همه خواهد بود.

بازگشت به بالا

کلیسا، مادر و استاد

429. کلیسا چگونه نیازهای زندگی اخلاقی فرد مسیحی را تأمین می¬کند؟
کلیسا، جماعتی است که شخص مسیحی کلام خدا و تعالیم شریعت مسیح را در آن دریافت می-دارد (غلاطیان 6/ 2) و از فیض رازهای کلیسایی بهره¬مند می¬گردد؛ به قربانی تن و خون مسیح می-پیوندد به گونه¬ای که زندگی اخلاقی او به یک آیین پرستش روحانی مبدل گردد. در این جماعت، از تقدس مریم باکره اعظم و قدیسین، سرمشق می¬گیرد.

430. چرا اقتدار کلام تعالیم کلیسایی در دامنه اخلاقی دخالت دارد؟
کلیسا با اقتدار کلام کلیسایی خود موظف است ایمانی را که باید به آن معتقد بود اعلام نماید و آن را در زندگی عملاً پیاده کند. این مسؤلیت به احکام خاص شریعت طبیعی نیز گسترش پیدا می¬کند زیرا اطاعت از آنها برای نجات لازم است.

431. هدف نهایی احکام کلیسایی کدام است؟
هدف از پنج حکم کلیسا، تضمین حداقل لازم برای ایمانداران از لحاظ روح دعایی و عبادی، زندگی در رازهای کلیسایی، مسؤلیت در زمینه اخلاقی و پیشرفت در محبت خدا و همنوع بشری است.

432. احکام کلیسا کدامند؟
عبارتند از: 1) شرکت در مراسم قربانی¬مقدس روزهای یکشنبه و روزهای جشن کلیسایی اجباری و عدم کار و فعالیت در زمینه¬هایی که می¬توانند مانع تقدیس نمودن این روزها گردد؛ 2) اعتراف گناه به کشیش از راه راز تقدیس¬کننده اعتراف حداقل سالی یکبار؛ 3) تناول قربانی¬مقدس حداقل برای عید فصح؛ 4) پرهیز از خوردن گوشت، و روزه در روزهای تعیین شده از طرف کلیسا؛ 5) کمک به نیازهای مادی کلیسا به نسبت امکانات شخصی.

433. چرا زندگی اخلاقی مسیحیان برای بشارت انجیل الزامی است؟
با داشتن زندگی¬ای مطابق با زندگی عیسی خداوند، مسیحیان انسان¬ها را به سوی ایمان به خدای راستین جذب می¬کنند، موجب تقدس کلیسا می¬گردند، دنیا را از روح انجیل پر می¬کنند و راه را برای برقراری ملکوت خدا آماده می¬سازند.

بازگشت به بالا 

بخش دوم

ده فرمان

مردي‌ نزد عیسی‌آمده‌ گفت‌: "(...) چه‌ کار نیکی انجام دهم تا وارث‌ حيات‌ جاودان‌ شوم‌؟" عيسي‌ به‌ او گفت‌: "اگر مي‌خواهي‌ كامل‌ باشي‌، برو و هرآنچه‌ داري‌ بفروش‌ و به‌ فقرا ده‌ و در آسمان‌ گنجي‌ خواهي‌ داشت‌. آنگاه‌ بيا و از من‌ پيروي‌ كن‌"(متی19/17-21)
حرکت از پی عیسی مستلزم رعایت فرامین خداست. شریعت لغو نشده است، بلکه انسان به این فراخوانده شده که آن را در شخص استاد الهی باز یابد که آن را در خود، به کمال می¬رساند و مفهوم آن را به¬طور کامل آشکار می¬سازد و جاودانگی آن را تصدیق می¬کند.
تصویر این بخش، ترسیمی است از عیسی در حین آموزش شاگردان خود بر فراز کوه (رک. متی5/7). مهم¬ترین نکات این تعلیم عبارتند از: سعادتمندی¬¬ها، به کمال رساندن شریعت، دعای ای پدر ما، تذکرات در باب روزه، دعوت شاگردان به بودن نمک زمین و نور جهان.
کوه، به جهت آنکه بلندتر از زمین است و به آسمان نزدیک¬تر است، نمادی است از مکانی برگزیده برای ملاقات با خدا. عیسی، به عنوان استاد، بر صخره¬ای که همچون یک کرسی در مکانی مناسب به وجود می آورد، بر آن نشسته است و با انگشت دست راست خود به آسمان اشاره می¬کند و سرچشمه الهی کلام خود در باب زندگی و سعادت را نشان می¬دهد. طوماری را که در دست چپ خود دارد نشانه آن است که اصول شریعت او، کامل هستند، و آنها را با اعتماد به دست رسولان می¬سپارد و از ایشان دعوت می¬کند تا انجیل را به همه امت¬ها بشارت دهند، و آنان را به نام پدر، و پسر و روح¬القدس تعمید دهند.
دوازده رسول، همچون تاجی پای استاد قرار گرفته¬اند و هرکدام هاله¬ای نورانی بر سر دارند که نمادی است از وفاداریشان به عیسی و از شهادت تقدسی ایشان در کلیسا. تنها یکی از آنان، که نیمه پنهان، در سمت راست تصویر قرار گرفته است، هاله¬ای تاریک بر سر دارد که نمادی است از عدم وفاداری او به مژده انجیل. بشارت ملکوت خدا توسط عیسی یک کلام تهی و بی اثر نیست بلکه اثر آن مفید و با ارزش است. در این باب، ماجرای مفلوج کفرناحوم که در سه اناجیل مرتبط بازگو شده است، کاملاً گویاست: عیسی به‌ قايق‌ بازگشت‌، از دريا گذشت‌ و به‌ شهر خود آمد. آنگاه‌ عده‌اي‌ آمده‌ مفلوجي‌ را خوابيده‌ بر تخت‌ آوردند. با ديدن‌ ايمان‌ ايشان‌، عيسي‌ به‌ مفلوج‌ گفت‌: "فرزندم‌، شجاع‌ باش‌، گناهانت‌ آمرزيده‌ شد". و با شنيدن‌ اين‌ سخن‌ برخي‌ از كاتبان‌ به‌ خود گفتند: "اين‌ مرد كفر مي‌گويد". با دانستن‌ اينكه‌ چه‌ در افكارشان‌ مي‌گذرد عيسي‌ گفت‌: "چرا چنين‌ افكار پليدي‌ در قلب¬هايتان‌ داريد. حال‌ كداميك‌ سهل¬تر است‌: گفتن‌ اينكه‌ "گناهانت‌ آمرزيده‌ شد" يا "برخيز و راه‌ برو"؟ حال‌ براي‌ اينكه‌ بدانيد پسر انسان‌ در زمين‌ قدرت‌ آمرزيدن‌ گناهان‌ را دارد(...)″ به‌ مفلوج‌ گفت‌: "برخيز، بسترت‌ را بردار و به‌ خانه‌ برو" (متی9/1-6).
در این ماجرا، شفای مفلوج چیزی نیست مگر بُعد قابل رؤیت معجزه روحانی رهایی از اسارت گناه. شفا دادن و بخشیدن، دو مشخصه ثابت در تعالیم عیسی است که استاد الهی است.

___________

تصویر از فرا آنجلیکو، موعظه بر فراز کوه، موزه سان مارکو، فلورانس.

بازگشت به بالا 

 بازگشت به بالا

434. "استاد، چه‌ كنم‌ تا وارث‌ حيات‌ جاودان‌ شوم″ (متی 19/16)‌؟
عیسی به جوانی که از او سؤال می¬کند پاسخ می¬دهد: اگر تو مايل‌ هستي‌ به‌ حيات‌ وارد شوي‌ احكام‌ شريعت‌ را نگاه‌دار و ادامه داد: آنگاه‌ بيا و از من‌ پيروي‌ كن ( متی 19/16-21).‌ پیروی از عیسی مستلزم اطاعت از احکام شریعت است. شریعت لغو نشده است بلکه انسان دعوت شده تا آن را در شخص استاد الهی بازیابد که آن را کاملاً در وجود خود به تحقق می¬رساند و مفهوم کامل آن را آشکار می¬سازد و بر ابدی بودن آن، شهادت می¬دهد.

435. عیسی چگونه شریعت را تفسیر می¬کند؟
عیسی شریعت را به نور فرمان دوگانه و واحد محبت که کمال شریعت است، تفسیر می¬کند: خداوند خداي‌ خود را با تمام‌ دلت‌، با تمام‌ جانت‌ و با تمام‌ فكرت‌ دوست‌ بدار. اين‌ است‌ بزرگترين‌ و اولين‌ حكم‌. دومين‌ كه‌ شبيه‌ آن‌ است‌: همسايه‌ات‌ را همچون‌ خود دوست‌ بدار. تمام‌ شريعت‌ و كتب‌ انبيأبه‌ اين‌ دو حكم‌ وابسته‌ است‌. (متی 22/37-40).

436. منظور از احکام دهگانه چیست؟
منظور، ″ده فرمان″ است که در کتاب خروج از آنها یاد شده (خروج 34/28). این فرمان¬ها خلاصه¬ای هستند از شریعتی که از جانب خدا به قوم اسرائیل در زمان عهد با موسی، به قوم عطا شد. این فرمان¬ها، به محبت به خدا (در سه فرمان اول) و محبت به همنوع (در هفت فرمان بعد) امر می¬کنند و برای قوم برگزیده و جمله افراد، راه یک زندگی آزاد شده از اسارت گناه را هموار می¬سازند.

437. چه رابطه¬ای میان ده¬ فرمان و پیمان خدا وجود دارد؟
ده¬ فرمان به نور پیمان خدا روشن می¬گردند که خدا خود را در آن آشکار می¬کند و اراده¬اش را بیان می¬دارد. با اطاعت از ده فرمان، قوم تعلق خود به خدا را ابراز می¬دارد و با سپاسگزاری از پیش¬قدمی خدا در عمل محبت، جوابگوی آن می¬گردد.

438. کلیسا چه اهمیتی برای ده¬ فرمان خدا قائل است؟
کلیسا، با وفاداری به کتاب مقدس و به سرمشق از مسیح، اهمیت و مفهوم خاصی برای ده فرمان خدا قائل است. مسیحیان مستلزم هستند از آنها اطاعت نمایند.

439. چرا ده¬ فرمان خدا از یک وحدت ذاتی برخوردار هستند؟
ده¬ فرمان مجموعه¬ای واحد و تفکیک¬ناپذیر تشکیل می¬دهند زیرا هرکدام از این فرمان¬ها با فرمان¬های دیگر در رابطه است. سرپیچی از یکی از فرمان¬ها، سرپیچی از کل شریعت است.

440. چرا الزامی که نسبت به اطاعت از ده¬ فرمان برای ما وجود دارد بسیار مهم است؟
زیرا ده¬ فرمان وظایف اساسی انسان نسبت به خدا و همنوع بشری را بیان می¬دارند.

441. آیا رعایت ده¬ فرمان امکان¬پذیر است؟
آری، زیرا مسیح، که بدون او قادر به انجام هیچ چیز نیستیم، با عطیه روح¬القدس و افاضه فیض خود، ما را قادر به آن می¬گرداند.

بازگشت به بالا

فصل اول:
″ خداوند خدای خود را به تمام دل، به تمام جان و به تمام روح محبت نما″

فرمان اول: من خدای تو هستم.
تو را به حضور من خدایان دیگر نباشد.

442. کلام خدا:″من خدای تو هستم″ (خروج 20/2)، چه وظایفی برای ما مقرر می¬دارد؟
این کلام، ایماندار مسیحی را به حفظ سه عطیه الهیاتی: ایمان، امید و محبت فرا می¬خواند و¬ از ارتکاب هرگونه گناه علیه این سه عطیه، برحذر می¬دارد. ایمان نسبت به خداست و از آنچه که با آن تناقض دارد، اجتناب می¬ورزد به عنوان مثال، شک و تردید اختیاری، بی¬ایمانی، انحراف در ایمان، کفر و جدایی از ایمان راستین. امید، در انتظار امین برای رؤیت رو در روی خدا و یاری اوست و از یأس و خودمتکایی، پرهیز می-کند. محبت، خدا را بیش از همه چیز دوست می¬دارد: لذا باید با هرگونه بی¬تفاوتی، قدرناشناسی، بی-اشتیاقی، افسردگی نسبت به خدا و مسائل معنوی یا احساس نفرت نسبت به خدا که از غرور و تکبر ناشی می¬شود، به شدت مقابله کرد.

443.این کلام خدا :″ خداوند، خداي‌ خود را پرستش‌ نما و تنها او را عبادت‌ كن‌"(متی 4/10) چه اوامری به دنبال دارد؟
مستلزم به آن می¬کند که خدا را به عنوان خداوند هر آنچه هست بپرستیم، وآیین پرستشی را که حق مسلم اوست، به طور شخصی و جماعتی به او ادا کنیم؛ او را با دعای ستایشی، دعای سپاسگزاری و دعای درخواستی عبادت کنیم؛ قربانی¬هایی به او تقدیم داریم، به خصوص قربانی روحی زندگی¬مان را، در پیوند با قربانی بی¬عیب و کامل مسیح؛ به وعده¬ها و نذرهای خود نسبت به خدا وفادار بمانیم.

444. انسان چگونه حق مسلم خود در برپایی آیین پرستش خدا در حقیقت و آزادی را عملی می¬سازد؟
هر انسانی نه تنها حق دارد، بلکه از دیدگاه اخلاقی موظف است جویای حقیقت باشد، به خصوص در مورد آنچه به خدا و کلیسای او بستگی دارد. و موظف است زمانی که آن را شناخت، به آن بپیوندد و به آن وفادار بماند و به این منظور، آیین پرستش صادقانه¬ای به خدا ادا کند. در ضمن، مقام و منزلت انسانی مستلزم آن است که، در زمینه¬ مذهبی، هیچ کس مجبور نباشد مغایر با وجدان خود عمل کند و نیز، در چهارچوب نظم و نظام عمومی، از اینکه مطابق وجدان خود عمل کند، منع نشود، چه تنها باشد، چه با دیگران.

445. زمانی که خدا حکم می¬کند:″ تو را به حضور من خدایان دیگر نباشد″ ( خروج 20/2) چه چیز را منع می¬کند؟
این فرمان موارد زیر را منع می¬کند:
چند خدایی و بت¬پرستی که مخلوق را خداگون می¬سازد: قدرت، ثروت، و خود شیطان؛
خرافات، که نوعی انحراف در پرستش خدای حقیقی است که در این مورد نیز به اشکال مختلف خداسازی، جادو، جادوی سیاه و احضار روح بیان می¬شود؛
بی¬دینی، که خدا را در معرض آزمایش می¬گذارد، چه در کلام و چه در اعمال، از راه کفر و بی¬حرمتی نسبت به افراد یا اشیاء تقدیس¬شده، به خصوص نسبت به قربانی¬مقدس؛ از راه معامله چیزهای روحانی که در آن، حقایق معنوی در معرض خرید و فروش گذارده می¬شوند؛
بی¬خدایی و شرک، که هستی خدا را انکار می¬کند و به نوعی تصور نادرست در مورد خودمختاری انسان تکیه می¬کند؛ خدانشناسی، که با امکان هرگونه شناخت از خدا مخالف است و شامل عقیده بی¬تفاوتی و شرک عینی نیز می¬گردد.

446. آیا فرمان خدا: ″ هيچ‌ صورتي‌ تراشيده‌ ‌براي‌ خود مساز″ (خروج 20/3) ابراز احترام به شمایل مقدس را منع می¬کند؟
در عهد عتیق، این فرمان از ترسیم خدا که کاملاً مافوق همه چیز است، منع می¬کرد. از زمان جسم-گیری پسر خدا، ابراز احترام به شمایل مقدس درست دانسته شد ( و دومین شورای نیسه در سال 787 آن را صریحاً بیان داشت) زیرا پایه و اساس آن به راز پسر خدای انسان شده باز می¬گردد و در او، خدای مافوق همه چیز خود را آشکار می¬سازد. در اینجا، هیچ¬گونه پرستش تصویری وجود ندارد بلکه تنها ابراز احترام نسبت به کسی است که تصویرش در شمایل ترسیم شده است: مسیح، مریم باکره اعظم، فرشتگان و قدیسین.

 بازگشت به بالا

دومین فرمان:
نام یهوه خدای خود را به باطل مبر

447. چگونه می¬توان به قدوسیت نام خدا، احترام گذاشت؟
احترام به نام خدا، در توسل به او، ستایش، تمجید و جلال نام او بیان می¬شود. لذا باید از توسل بی¬مورد به نام خدا آن هم برای توجیه عمل نادرست یا هرگونه سوء استفاده دیگر، اکیداً خودداری کرد: کفر گویی، که به خودی خود، از جمله گناهان مهم است؛ ناسزاگویی و هرگونه بی¬وفایی نسبت به وعده¬ای که به نام خدا ادا شده است.

448. چرا سوگند دروغ جایز نیست؟
زیرا خدا را که حقیقت مطلق است، شاهد دروغین یک امر دروغ قرار می¬دهد.

″نباید نه به نام آفریدگار قسم خورد، نه به نام هیچ مخلوقی، مگر از روی راستی، مطابق با نیاز و با ادای احترام″ (قدیس ایگناسیوس لویولا).

449. منظور از سوگند دروغ چیست؟
سوگند دروغ، وعده¬ایست که به همراه سوگند ادا می¬شود در حالی که انگیزه درونی شخص، عدم وفاداری به وعده¬ایست که آن را با سوگند ادا کرده است. سوگند دروغ، از جمله گناهان مهم است که مستقیماً علیه خداست، زیرا خدا همواره به وعده¬های خود امین است.

 بازگشت به بالا

سومین فرمان:
روز سبت را نگه دار و آن را تقدیس نما

450. چرا خدا ″روز سبت را مبارك‌ خوانده‌، آن‌ را تقديس‌ نمود″؟ (خروج 20/11)
روز سبت، یادبودی است از استراحت خدا در هفتمین روز آفرینش و نیز، یادبودی است از رهایی قوم اسرائیل از اسارت مصر و پیمانی که از جانب خدا با قوم او بسته شد.

451. عیسی در برابر سبت چه عکس¬العملی نشان می¬دهد؟
عیسی تقدس سبت را قبول دارد و به اقتدار مقام الهی خود، تفسیر حقیقی آن را بیان می¬دارد: سبت‌ براي‌ انسان‌ به‌ وجود آمد نه‌ انسان‌ براي‌ سبت‌، پس‌ پسرانسان‌ خداوند سبت‌ نيز مي‌باشد (مرقس 2/27).

452. چرا برای مسیحیان، روز یکشنبه جایگزین سبت شد؟
مسیح در روز یکشنبه رستاخیز نمود. متی آن را نخستین روز هفته می¬نامد (متی 16/2). این روز نخست، یادبودی است از خلقت اولیه، و به عنوان هشتمین روز – پس از سبت – نمادی است از خلقت نوین در رستاخیز مسیح، روزی که در آن، خداوند با فصح و گذر خود، به سبت یهودیان خاتمه بخشید و آرامش ابدی انسان در خدا را وعده داد.

453. روز یکشنبه را چگونه تقدیس می¬دارند؟
مسیحیان، روز یکشنبه و دیگر جشن¬های کلیسایی اجباری را با شرکت در مراسم قربانی¬مقدس خداوند و با پرهیز از کارهایی که می¬توانند مانع ادای آیین پرستش به خدا شوند، تقدیس می¬دارند. در این روزها، می-توان به رفع نیازهای خانواده یا خدمات اجتماعی بزرگ پرداخت، به شرط آنکه عادت¬هایی مغایر با تقدیس روز یکشنبه، رسیدگی به زندگی خانوادگی یا حفظ سلامت ایجاد نکنند.

454. چرا پذیرش روز یکشنبه به عنوان یک روز عید، از دیدگاه اجتماعی مهم است؟
برای آنکه هرکس بتواند حقیقتاً از استراحت کافی و از زمان آزاد برای پرورش زندگی روحی، خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی برخوردار باشد؛ بتواند وقت کافی برای تأمل، تفکر، سکوت و یادگیری داشته باشد؛ و بتواند مدت زمانی را وقف اعمال خیریه نماید، به خصوص جهت کمک به بیماران و افراد مسن.

 بازگشت به بالا

فصل دوم:
″همنوعت را همانند خود محبت نما″

چهارمین فرمان: پدر و مادر خود را حرمت دار

455. چهارمین فرمان به چه امر می¬کند؟
امر می¬کند تا پدر و مادر خود و آنانی را که خدا ما را به سرپرستی آنان واگذار نموده، احترام نماییم.

456. خانواده چه نقشی در نقشه الهی ایفا می¬کند؟
مرد و زنی که توسط ازدواج به پیوند هم درآمده¬اند، به همراه فرزندانشان تشکیل خانواده می¬دهند. خانواده، یک نهاد الهی است که اساس آن را خود خدا بنا نهاده است. ازدواج از بهر خير و صلاح مرد و زن، تولد فرزندان و پرورش آنان تأسیس شده است. لذا میان اعضاء خانواده، روابط شخصی و مسؤلیت¬های اساسی برقرار می¬گردد. در مسیح، خانواده به يك کلیساي خانگي مبدل مي¬گردد زیرا جماعتی است که بر اساس ایمان، امید و محبت بنا شده است.

457. خانواده چه نقشی در جامعه ایفا می¬کند؟
خانواده، سلول بنیادی جوامع بشری است و بر هرگونه حکومت اجتماعی، اولویت دارد. اصول و ارزش¬های خانواده پایه و اساس زندگی اجتماعی را تشکیل می¬دهند. زندگی خانوادگی، نخستین دوره آموزشی برای زندگی اجتماعی است.

458. جامعه چه وظایفی نسبت به خانواده دارد؟
جامعه موظف است ازدواج¬ها و خانواده¬ها را پشتیبانی کند، آنها را استحکام بخشد و به اصل تعویض اختیار نیز اهمیت دهد. ارگان¬های اجتماعی موظف هستند به ذات حقیقی ازدواج و خانواده، اخلاق اجتماعی، حقوق والدین و گسترش خانواده اجر نهند، از آنها پشتیبانی کنند و شرایط مساعدی برای وجود آنها فراهم نمایند.

459. فرزندان چه وظایفی نسبت به والدین خود دارند؟
فرزندان موظف هستند به پدر و مادر خود احترام ورزند و قدرشناسی، پیروی و اطاعت خود نسبت به ایشان را نمایان سازند. همچنین موظف هستند روابط دوستانه¬ای با خواهران و برادران خود حفظ نمایند و از این راه، در راه تقدس کل خانواده بکوشند. در صورت لزوم، اگر پدر و مادر با فقر، بیماری، تنهایی و پیری مواجه شدند، فرزندان بالغ موظف هستند ایشان را از نظر مادی و معنوی یاری بخشند.

460. والدین چه وظایفی نسبت به فرزندان خود دارند؟
والدین، در عطیه پدري خدا سهیم هستند و لذا، نخستین کسانی هستند که وظیفه تعلیم و تربیت فرزندان و آموزش مسیحی ایشان را بر عهده دارند. آنان موظف هستند فرزندانشان را محبت نموده، به آنان احترام گذارند و آنان را انسان و فرزند خدا بدانند. آنان موظف هستند تا جای ممکن به نیازهای مادی و معنوی فرزندانشان رسیدگی کنند، مدرسه مناسبی برای آنان در نظر بگیرند و ایشان را در انتخاب شغل و نوع زندگی، با توصیه¬هایی اندیشمند، راهنمایی کنند. بیش از هر چیز موظف هستند فرزندانشان را مطابق با ایمان مسیحی تربیت نمایند.

461. والدین چگونه ایمان مسیحی را به فرزندان خود تعلیم می¬دهند؟
تعلیم و تربیت مسیحی فرزندان از راه سرمشق بودن خود والدین، از راه دعا، تعلیم ايمان مسیحی در خانواده و شرکت در زندگي کلیسايي انجام می¬گیرد.

462. آیا پیوندهای خانوادگی مطلق هستند؟
پیوندهای خانواگی گرچه اهمیت زیادی دارند، لیکن مطلق نیستند زیرا نخستین وظیفه شخص مسیحی حرکت از پی مسیح و محبت نمودن اوست: آنكه‌ پدر يا مادر خود را بيش‌ از من‌ دوست‌ بدارد، شایسته‌ من‌ نيست‌. آنكه‌ دختر يا پسر خود را بيش‌ از من‌ دوست‌ بدارد، شایسته‌ من‌ نيست‌ (متی10/37). والدین باید فرزندانشان را با خوشحالی در حرکت از پی مسیح یاری بخشند حتی اگر از راه زندگی وقف شده یا کهانت باشد.

463. حاکمیت چگونه باید در زمینه¬های مختلف جامعه برقرار گردد؟
حاکمیت همواره باید به عنوان یک خدمت انجام شود و با احترام به حقوق اساسی انسان، درجه¬بندی درست ارزش¬ها، قوانین، عدالت در چگونگی تقسیم اموال و رعایت اصل تعویض اختیار انجام گیرد. از این دیدگاه، جمله افراد باید منفعت کل را بر منفعت شخصی ترجیح دهند و تصمیم¬گیری¬ها باید از حقیقت شناخته شده نسبت به خدا، انسان و دنیا سرچشمه بگیرند.

464. افراد چه وظایفی نسبت به قوانین اجتماعی دارند؟
کسانی که به سرپرستی شخص دیگری واگذار می¬شوند موظف هستند سرپرستان خود را نمایندگانی از جانب خدا بدانند و لذا، باید صادقانه با ایشان همکاری کنند تا زندگی عمومی و اجتماعی، به نحو درستی پیشرفت نماید. محبت و خدمت به میهن، حق و وظیفه رأی دادن، پرداخت مالیات، دفاع از کشور و حق انتقاد سازنده از جمله این وظایف است.

465. در چه زمان افراد نباید از قوانین اجتماعی اطاعت کنند؟
زمانی که قوانین اجتماعی با وجدان شخصی مغایرت داشته باشند، افراد نباید از این قوانین اطاعت کنند زیرا: اطاعت‌ خدا از اطاعت‌ انسان‌ واجب¬تر است ( اعمال رسولان 5/29).

بازگشت به بالا 

پنجمین فرمان: قتل مکن

466. چرا باید به زندگی انسان احترام گذاشت؟
زندگی انسان، ذاتاً مقدس است. عمل آفرینش الهی از همان ابتدا در آن حضور دارد و برای همیشه در پیوند خاصی با آفریدگار خود، که هدف نهایی اوست، باقی می¬ماند. بر هیچ¬کس جایز نیست وجود انسانی بی¬گناه را مستقیماً از میان ببرد زیرا این کار عمیقاً با منزلت انسانی و قدوسیت آفریننده¬اش مغایر است : بي‌گناه‌ و صالح‌ را به‌ قتل‌ مرسان‌(خروج23/7).

467. چرا دفاع قانونی از جان اشخاص و جوامع با این قانون کلی مغایرت ندارد؟
مقابله از بهر دفاع از جان خود یا دیگران به انگیزه دفاع از زندگی صورت می¬پذیرد نه به انگیزه کشتن شخص متهاجم و لذا این عمل، به جاست. برای کسی که دفاع از زندگی دیگران بر عهده او گذاشته شده است، مقابله از بهر دفاع از جان می¬تواند وظیفه سنگینی باشد؛ و در همه حال، خشونت نباید از حد لازم تجاوز کند.

468. تنبیه یا جریمه چه فایده¬ای دارد؟
هدف از جریمه¬ای که توسط دادگاه¬های مسؤل مشخص می¬گردد، جبران بی¬نظمی حاصل از خطا، دفاع از نظم عموم و امنیت افراد، و هدایت شخص مقصر به توبه و جبران اشتباه خود است.

469. چه نوع جریمه¬هایی می¬توان در نظر گرفت؟
جریمه باید با درجه جرم تناسب داشته باشد. امروزه، به دلیل امکاناتی که در اختیار دولت¬ها گذاشته شده است تا با عمل مستقیم بر شخص مجرم، با جرم و جنایت مقابله کنند، موارد لزوم توسل به جزای مرگ بسیار نادر گشته و حتی دیگر وجود ندارد (رساله پاپی انجیل حیاتEvangelium vitae). لذا، هرگاه راه¬های دیگری کفایت کنند، دادگاه¬ها باید از ریختن خون خودداری کنند زیرا این راه¬های تناسب بیشتری با منفعت عموم و مقام و منزلت انسانی دارند و امکان جبران را برای همیشه از شخص مجرم سلب نمی¬کند.

470. پنجمین فرمان چه چیزی را منع می¬کند؟
پنجمین فرمان، اعمال زیر را که عمیقاً با قوانین اخلاقی مغایر هستند، منع می¬کند:
قتل عمدی و اختیاری و همکاری با آن؛
سقط جنین عمدی به انگیزه این هدف و به عنوان روشی برای رسیدن به آن، و همچنین همکاری با این عمل که جزای طرد از کلیسا را به همراه دارد، زیرا انسان باید از همان ابتدای وجود جنینی¬اش، به طور کامل، مورد دفاع و پشتیبانی مطلق واقع گردد؛
پایان بخشیدن عمدی به زندگی افراد در شرف مرگ، افرد معلول یا بیمار: چه به طور مستقیم، چه از راه عدم یاری برای بقاء زندگی؛
خودکشی، و همکاری عمدی در این راه، زیرا اهانت بزرگی است نسبت به محبت عادلانه خدا، نسبت به خود و دیگران. درجه مسئوليت اين عمل مي¬تواند با ایجاد لغزش ديگران، افزايش يابد؛ یا به دلیل ابتلا به بیماری¬های روانی خاص یا اضطراب¬های شدید، کاهش یابد.

471. درهنگام مرگ قریب¬الوقوع شخص، به کدامین روش¬های پزشکی می¬توان متوسل شد؟
نمی¬توان به طور قانونی به رسیدگی¬ها¬ و مراقبت¬های عادی از یک شخص بیمار خاتمه داد. لیکن می¬توان از مُسکن¬هایی که استفاده از آنها مستقیماً به مرگ نمی¬انجامد استفاده کرد و به راه¬های "درمان به هر قیمت" متوسل نشد: یعنی توسل به تکنیک¬های پزشکی بسیار پیشرفته که با امید منطقی برای بهبود شخص، بی¬تناسب باشند.

472. چرا جامعه موظف است از همه جنین¬ها دفاع کند؟
حق زندگی برای هر انسان از بدو وجود، جزئی است از جوامع اجتماعی و قوانین آن. زمانی که دولت قدرت خود را در خدمت حفظ حقوق همه به خصوص ضعیف¬ترین افراد و نوزادان جنین که هنوز متولد نشده¬اند به کار نمی¬گیرد، خود پایه و اساس قوانین دولت متزلزل گشته است.

473. چگونه می¬توان از لغزش دیگران جلوگیری نمود؟
لغزش، برانگيختن دیگران به انجام کارهای نادرست است. می¬توان با احترام گذاشتن به جسم و روان اشخاص از لغزش جلوگیری کرد. چنانچه كسي را عمداً به ارتکاب گناه مهم سوق دهيم، شخصاً مرتكب خطای بزرگی مي¬گرديم.

474. چه وظایفی نسبت به جسم داریم؟
باید نسبت به سلامتی جسمی، توجه منطقی داشته باشیم: چه سلامتی خودمان و چه سلامتی دیگران. ولی باید از هر نوع جسم¬پرستی و هرگونه افراط در این زمینه خودداری کرد. همچنین باید از استعمال انواع مواد مخدرکه ضررهای عمیقی برای سلامتی و زندگی به دنبال دارند، از افراط در خوراک، شراب، استعمال دخانیات و دارو جلوگیری شود.

475. در چه زمان آزمایش¬های علمی، پزشکی و روانی از دیدگاه اخلاقی جایز هستند؟
در صورتی جایز هستند که در خدمت منفعت کل شخص و جامعه به عمل آیند، بدون آنکه خطر ثانوی نامتناسبی از لحاظ ادامه زندگی و سلامت جسمی یا روانی اشخاص به دنبال داشته باشد، و باید افراد پیش از هرگونه اقدام در این زمینه، مطلع گشته، رضایت خود را اعلام دارند.

476. آیا برداشت و اهداء عضو پیش از مرگ و پس از آن، جایز است؟
اهداء عضو در صورتی از دیدگاه اخلاقی جایز است که با رضایت شخص اهداءکننده انجام گیرد و خطر بیش از حد برای او به دنبال نداشته باشد. در صورتی که عمل شريف اهدای عضو پس از مرگ انجام گیرد، باید از مرگ شخص اهداء¬کننده اطمینان کامل حاصل شود.

477. چه اعمالی با احترام به منزلت و حیثیت انسانی مغایرت دارند؟
اعمالی چون گروگان¬گیری، تروریسم، شکنجه، تهاجم، نازا گرداندن افراد. قطع اعضاء بدن تنها زمانی اخلاقاً جایز است که هدف آن بهبود سلامتی خودِ شخص باشد.

478. چگونه باید به مشرفان به مرگ رسیدگی نمود؟
مشرفان به مرگ این حق را دارند که بتوانند واپسین لحظات زندگی دنیایی خود را در حفظ منزلت انسانی خود سپری کنند و به خصوص، از یاری دعا و رازهای تقدیس¬کننده که ایشان را برای ملاقات با خدای زنده آماده می¬کند، بهره¬مند گردند.

479. چگونه باید با جسد درگذشتگان رفتار نمود؟
باید با جسد افراد درگذشته با احترام و محبت رفتار شود. سوزاندن جسد زمانی جایز است که از روي تردید در ایمان به رستاخیز جسم، انجام نگیرد.

480. خداوند از تک تک افراد در مورد صلح چه درخواستی دارد؟
خداوند که می¬گوید: خوشا به‌ حال‌ صلح‌ كنندگان(متی5/9) خواستار صلح و آرامش درونی است. وی خشم و غضب را که به انگیزه انتقام¬جویی بروز می¬کند و نفرین را که خواستار اتفاق ناگوار برای دیگری است، محکوم می¬کند. این اعمال، زمانی که در زمینه¬های مهم، با آگاهی و اختیار آزاد انجام گیرند، گناهان مهمی علیه محبت محسوب می¬شوند.

481. منظور از صلح جهانی چیست؟
منظور از صلح جهانی که از بهر احترام و رشد و نمو زندگی انسانی لازم است، تنها عدم جنگ یا حفظ تعادل میان نیروهای متضاد نیست: بلکه به گفته آگوستین قدیس، حفظ″ آرامش نظم″، و ″ثمره¬ای از عدالت″ (اشعیا32/17) است. صلح در دنیا، تصویر و ثمره¬ایست از صلح در مسیح.

482. صلح جهانی نیازمند چیست؟
صلح جهانی نیازمند تقسیم عادلانه و حفاظت از اموال افراد، تبادل و روابط آزاد میان انسان¬ها، احترام به منزلت افراد و امت¬ها، به کارگیری مداوم عدالت و روابط برادرانه است.

483. در چه زمان می¬توان اخلاقاً به نیروهای انتظامی متوسل شد؟
توسل به نیروهای انتظامی زمانی از دیدگاه اخلاقی جایز است که جمیع شرایط زیر یکجا فراهم باشند: یقین به اینکه ضرر ناشی از خطر مهم و طولانی خواهد بود؛ بی¬اثر واقع شدن هرگونه راه حل صلح¬آمیز؛ فراهم بودن شرایط برای حاصل یقین کافی به موفقیت؛ منجر نشدن به ضرری بزرگ¬تر با توجه به قدرت ویران-گرانه امکانات جنگی حاضر.

484. در صورت خطر جنگ، چه کسی از اقتدار لازم برای تشخیص دقیق این خطر برخوردار است؟
این اقتدار به عهده سران کشورها گذاشته شده است و آنان حق دارند وظیفه دفاع ملی را به مردمانشان امر کنند. ولی در همه حال، انتخاب وجدانی "راه صلح" برای هر شخص، باقی است و شخص مذکور می¬تواند به گونه دیگری به جامعه خدمت کند.

485. در زمان جنگ، قانون اخلاقی به چه امر می¬کند؟
قانون اخلاقی همیشه و در همه حال، حتی در زمان جنگ از اعتبار خود برخوردار است. به این امر می¬کند که با افرادی که با افراد غیر نظامی، سربازان مجروح و اسیران، مطابق با اصول انسانی رفتار شود. اعمال و دستوراتی که به طور عمد با حقوق بشر مغایر باشند، جنایت¬هایی هستند که اطاعت کورکورانه آنها را توجیه نمی¬کند. هرگونه ویران¬گری¬ وسیع، قتل عام¬ دسته¬جمعی یک قوم یا اقلیت نژادی، باید محکوم گردد. این اعمال، از جمله گناهان بسیار مهم است و از دیدگاه اخلاقی موظف هستیم از چنین فرمان¬هایی اطاعت نکنیم.

486. چه باید کرد تا از وقوع جنگ جلوگیری شود؟
با توجه به عواقب و ناعدالتی¬های ناشی از جنگ، باید همه امکانات منطقی برای جلوگیری از وقوع جنگ به عمل آید. به خصوص باید از جمع¬آوری و خريد و فروش اسلحه¬هایی که مقامات رسمی غیرمجاز معرفی کرده¬اند، از هرگونه بی¬عدالتی به خصوص در زمینه مالی و اجتماعی؛ از تبعیض نژادی و مذهبی؛ حسادت؛ تکبر و تمایل به انتقام، خودداری شود. هرآنچه در راه مقابله با این اعمال نادرست و امثال آنها به عمل آید، کمکی خواهد بود در راه برقرارای صلح و جلوگیری از وقوع جنگ.

 بازگشت به بالا

ششمین فرمان: زنا مکن

487. انسان چه وظایفی در قبال هویت جنسی خود دارد؟
خدا مرد و زن را با منزلت شخصی یکسان آفرید. و هر دو را به عشق و اتحاد فرا ¬خواند. هرکس موظف است هویت جنسی خود را قبول کند و به اهمیت بازشناختن آن از بُعد شخصیت انسانی، مشخصات خاص آن و رابطه مکمل بین مرد و زن، پی ببرد.

488. منظور از عفت و پاکدامنی چیست؟
منظور از عفت، پذیرش صحیح و موفقیت¬آمیز هویت جنسی در شخصیت انسانی است. جنسیت زمانی حقیقتاً انسانی می¬گردد که به گونه درستی در روابط شخصی میان انسان¬ها به کار آید. عفت، جزء فضایل اخلاقی به شمار می¬رود و موهبتی است از جانب خدا: فیض و ثمره روح¬القدس.

489. فضیلت عفت و پاکدامنی چه چیزهایی را شامل می¬شود؟
شامل آموزش و پیشرفت در تسلط برخویشتن به عنوان نماد آزادی انسان از بهر تقدیم خود است. دسترسی به این هدف مستلزم تعلیم و آموزش کامل و مداوم است و مرحله به مرحله، مطابق با درجه رشد و پیشرفت اشخاص انجام می¬گیرد.

490. چه راه¬هایی برای یاری بخشیدن به یک زندگی در عفت و پاکدامنی در اختیار ما گذاشته شده¬اند؟
این راه¬¬¬ها متعدد هستند: فیض خدا، یاری رازهای کلیسایی، دعا، شناخت خود، ریاضت متناسب با شرایط مختلف، به کارگیری فضایل اخلاقی به ویژه فضیلت پرهیزکاری که غرایض انسانی را تحت سلطه منطق در می¬آورد.

491. چگونه جمله افراد تعمید دیده به زندگی در عفت و پاکدامنی دعوت شده¬اند؟
همه تعمید دیدگان، در پی مسیح که سرمشق عفت است، به یک زندگی عفیف متناسب با نوع زندگی خود دعوت شده¬اند: یک عده، در بکارت و تجرد وقف شده به خدا که والاترین راه برای وقف شدن به خدا با قلبی تقسیم نشده است؛ دیگران، اگر متأهل باشند، با رعایت پرهیزکاری در روابط زناشویی؛ و اگر مجرد مانده¬اند، با پرهیزکاری کامل در این زمینه.

492. اساسی¬ترین گناهان علیه عفت و پاکدامنی کدامند؟
متناسب با نوع عمل، می¬توان به گناهان زیر اشاره کرد: زنا، استمناء، لواط، فحشاء، مجلات و تصاویر مربوط به فحشاء، هتک ناموس، هم¬جنس¬بازی. این گناهان نمادی هستند از شهوت¬رانی. زمانی که این اعمال نسبت به افراد نابالغ صورت گیرد، از دیدگاه اخلاقی و تجاوز به حیثیت انسانی، باز هم پست¬تر و قابل نکوهش¬ترند.

493. چرا ششمین فرمان با آنکه می¬گوید″ زنا مکن″ در حقیقت همه گناهان علیه عفت را منع کرده است؟
با انکه در متن کتاب مقدس آمده است: زنا مکن (خروج20/14)، لیکن سنت کلیسا کاملاً از کل تعالیم اخلاقی عهد عتیق و عهد جدید پیروی می¬کند و ششمین فرمان خدا را دربرگیرنده جمیع گناهان علیه عفت بازمی¬شناسد.

494. دولت¬ها چه وظایفی نسبت به عفت دارند؟
دولت¬ها موظف هستند در راه حفظ آبرو و حیثیت افراد بکوشند و لذا باید شرایط مساعد برای حفظ عفت را در جامعه عملی سازند و موظف هستند به خصوص به منظور دفاع از افراد نابالغ و ضعیف، از توسعه وگسترش این اعمال رکیک، از راه قانونی مقابله کنند.

495. منفعت¬های حاصل از ازدواج که روابط زناشویی از بهر آنها انجام می¬گیرند کدامند؟
برای تعمید دیدگان، منفعت¬های حاصل از روابط زناشویی که توسط راز تقدیس¬کننده ازدواج مقدس می-گردند عبارتند از: پیوند زناشویی، وفاداری، جداناپذیری و پذیرش باردار شدن.

496. رابطه زناشویی چه معنایی دارد؟
پیوند زناشویی دو مفهوم دارد: وحدت و یگانگی (در تقدیم متقابل همسران به یکدیگر) و تولد فرزند (پذیرش انتقال حیات). هیچ کس نباید پیوند جداناپذیری که خدا بین این دو بُعد اراده نموده است، با رد هرکدام از آن دو، از میان بردارد.

497. در چه شرایطی تنظیم ولادت اولاد اخلاقاً جایز است؟
تنظیم فاصله¬های زمانی بین تولد فرزندان از جمله وظایف پدر و مادر مسؤل به شمار می¬آید در صورتی اخلاقی است که میان همسران دور از هرگونه جبر خارجی، نه از روی خودخواهی بلکه از روی دلایل منطقی، و مطابق با روش¬های درست از دیدگاه اخلاقی انجام شود: یعنی پرهیزکاری در روابط زناشویی، و قانع شدن به تنها فواصل زمانی باردارنشدن زن.

498. چه روش¬هایی با تنظیم ولادت اولاد با دیدگاه اخلاقی مغایرت دارند؟
هرگونه عملی – همچون نازا گرداندن مستقیم یا استفاده از قرص¬های نازایی- که، چه قبل از رابطه زناشویی، چه عملاً هنگام آن یا در اثرات طبیعی آن، عملاً، جلوگیری از باردار شدن را به عنوان هدف و راه¬حل، اختیار می¬کند، اخلاقاً نادرست است.

499. چرا تلفیح و باروری مصنوعی اخلاقاً نادرست است؟
زیرا انتقال حیات را از رابطه زناشویی که همسران به توسط آن، یکدیگر را به هم تقدیم می¬کنند، جدا می-سازد و با این عمل، روش¬های تکنولوژی را بر مبدأ و هدف آفرینش انسان مسلط می¬گرداند. در ضمن، توسل به تلفیح و باروری مصنوعی با حضور یک شخص ثالث – غیر از والدین- این حق را از فرزند سلب می¬کند که از پدر و مادر شناخته¬شده¬اش متولد گردد، که توسط ازدواج به هم پیوند داده شده¬اند و حق پدر و مادر شدن را تنها در این تقدیم متقابل حاصل نموده¬اند.

500. چگونه باید به یک کودک نگریست؟
فرزند یک برکت الهی است، والاترین برکت ازدواج، داشتن فرزند (به مفهوم بچه¬دار شدن به هر قیمت) یک حق مسلم نیست. اما در عوض، فرزند حق آن را دارد که ثمره رابطه زناشویی والدین خود باشد و نیز حق آن را دارد که از بدو وجودش، به عنوان یک شخص انسان، مورد احترام واقع گردد.

501. زمانی که والدین فرزند ندارند چه می¬توانند بکنند؟
والدینی که از برکت فرزندی برخوردار نشده¬اند، پس از آنکه روش¬های پزشکی مجاز بی¬ثمر واقع شوند، می-توانند سخاوتمندی خود را با پذیرش یک فرزند یتیم و یا با انجام خدمات سخت نسبت به همنوعان خود ابراز نمایند. این اعمال، معادل یک باروری روحانی ارزشمند است.

502. چه اعمالی اهانتی هستند به مقام و منزلت ازدواج؟
اعمالی چون زنا، طلاق، چند همسری، روابط جنسی میان افراد یک خانواده، زندگی مشترک بدون ازدواج، روابط جنسی خارج از ازدواج و یا قبل از آن.

 بازگشت به بالا

هفتمین فرمان: دزدی مکن

503. هفتمین فرمان به چه امر می¬کند؟
مالکیت و چگونگی تقسیم جهانی اموال، مالکیت¬های شخصی، احترام به افراد و اموال ایشان، احترام به کل آفرینش را بیان می¬دارد. در این فرمان، اساس و پایه¬های اصول اجتماعی کلیسا نیز بیان می¬گردند که چه در زمینه مالی چه در زمینه اجتماعی و سیاسی، چه در زمینه حقوق و وظایف انسانی، عدالت و همبستگی میان امت¬ها یا محبت نسبت به فقرا، همواره با راست کرداری همراه است.

504. مالکیت شخصی چه شرایطی را باید رعایت کند؟
حق مالکیت شخصی در صورتی وجود دارد که ملک از راه درست یا از راه وقف و تقدیم به دست آمده باشد، و تقسیم جهانی اموال همواره در رأس همه انگیزه¬ها باقی بماند تا نیازهای اساسی همه انسان¬ها برآورده شود.

505. هدف از مالکیت شخصی چیست؟
هدف از مالکیت شخصی، دسترسی به آزادی و منزلت انسانی انسان¬ها، و کمکی است در راه برطرف ساختن نیازهای اساسی کسانی که مسئولیت آنان را بر عهده دارند و یاری به کسانی که در نیازمندی به سر می¬برند.

506. هفتمین فرمان به چه امر می¬کند؟
هفتمین فرمان به احترام نسبت به اموال دیگران از راه عدالت و محبت، میانه¬روی و همبستگی امر می¬کند. به خصوص تأکید دارد تا: به وعده¬ها و قراردادهای بسته شده احترام گذاشته شود، هرگونه بی¬عدالتی جبران شود و اموالی که به سرقت برده ¬شده¬اند، به صاحبانشان بازگردانده شوند؛ به احترام به کل خلقت از راه استعمال دور اندیش و درست از منابع معدنی، گیاهی و حیوانی موجود در عرصه زمین فرا می¬خواند، با توجهی خاص نسبت به آن دسته از موجودات که در معرض ناپدید شدن قرار گرفته¬اند.

507. انسان چه رفتاری باید نسبت به حیوانات از خود نشان دهد؟
انسان باید با حیوانات خوش¬رفتاری کند زیرا مخلوقات خدا هستند، و باید چه از محبت بیش از حد نسبت به آنها، چه از استفاده نادرست از آنها به منظور آزمایش¬های علمی که از حد و حدود منطقی خارج هستند و زجرهای بی-مورد برای خود حیوانات به دنبال دارند، پرهیز کند.

508. هفتمین فرمان از چه منع می¬کند؟
هفتمین فرمین قبل از همه دزدی را منع می¬کند، که منظور از دزدی، تصاحب به اموال دیگران، به رغم اراده صاحب آن است. همچنین پرداخت حقوق¬های ناعادلانه، سوداگری در ارزش¬های مادی به منظور دریافت سود شخصی به ضرر دیگران، تقلب در چک بانکی یا فاکتور. اعمالی چون تقلب در وصول مالیات یا در داد و ستد، ضرر رساندن عمدی به ملک¬های شخصی یا عمومی، رباخواری، رشوه¬گری، سوء استفاده شخصی از اموال اجتماعی، کوتاهی آگاهانه در انجام وظیفه، اسراف، هیچ¬کدام از این اعمال جایز نیستند.

509. اصول اجتماعی کلیسا به چه مواردی اشاره می¬کنند؟
اصول اجتماعی کلیسا، که ثمره رشد بنیادی حقیقت انجیل در مورد مقام و منزلت شخص انسان و بُعد اجتماعی او می¬باشند، شامل اصول تأملی است، بیان دارنده مصداق¬های داوری است، و قواعد و راه-گشایی¬هایی برای عمل پیشنهاد می¬کند.

510. کلیسا در کدامین زمینه¬های اجتماعی و در چه شرایطی نظر می¬دهد؟
هرگاه حقوق اساسی انسان، منفعت عموم و یا نجات روان¬ها حکم می¬کند،کلیسا در زمینه¬های اقتصادی و اجتماعی نظر می¬دهد و از دیدگاه اخلاقی در مورد آنها قضاوت می¬کند.

511. زندگی اجتماعی و اقتصادی باید بر چه اساس بنا شود؟
زندگی اجتماعی و اقتصادی باید بر اساس روش¬های خاص خود بنا شود، در چهارچوب نظام اخلاقی، برای خدمت به انسان در همه ابعاد سرشتی او و برای خدمت به کل جماعت بشری، در احترام به عدالت اجتماعی. انسان باید عامل، نقطه مرکزی و هدف آن باشد.

512. چه عواملی با اصول اجتماعی کلیسا در تضاد هستند؟
سیستم¬های اقتصادی و اجتماعی که حقوق اساسی اشخاص را نادیده می¬گیرند یا سودجویی را هدف مطلق و هدف نهایی خود قرار می¬دهند، با اصول اجتماعی کلیسا در تضاد هستند. به این جهت، کلیسا ایدئولوژی-هایی راکه در طول سال¬های اخیر به ″کُمونیسم″ یا دیگر اشکال بی¬خدایی و تُتالیتاریست از قبیل″ سوسیالیسم″ مرتبط هستند، رد می¬کند.

513. کار چه مفهومی باید برای انسان داشته باشد؟
برای انسان، کار هم یک وظیفه است و هم یک حق و از این راه، با خدای خالق همکاری می¬کند. زمانی که انسان کار خود را با دقت و مهارت انجام می¬دهد، استعدادهای ذاتی خود را به کار می¬گیرد و عطایایی را که از جانب آفریدگار دریافت داشته است، آشکار می¬سازد؛ انسان با کار خود، نیازهای خویش و اطرافیانش را برآورده می¬سازد و به جامعه بشری خدمت می¬کند. در ضمن، به یاری فیض خدا، کار می¬تواند راه تقدس و همکاری با مسیح برای نجات دیگران گردد.

514. چه نوع کار و فعالیتی حق جمله انسان¬هاست ؟
باید امکان کار و فعالیت قابل اعتماد و صادق برای همه وجود داشته باشد، بدون ایجاد تفاوت¬های ناعادلانه، بلکه با رعایت تصمیم¬گیری¬های آزاد اقتصادی و پرداخت حقوق¬های منصفانه.

515. دولت چه مسؤلیتی در قبال کار دارد؟
دولت موظف است ایمنی لازم برای تضمین آزادی¬های شخصی و ملکی را فراهم آورد، ارزش پول را ثابت نگاه دارد، خدمات عمومی موثر در نظر بگیرد و حقوق انسانی را در زمینه¬های اقتصادی پیاده کند. بنا به شرایط، جامعه موظف است افراد را در پیدا کردن کار، یاری بخشد.

516. مدیر عاملان شرکت¬ها جه وظایفی دارند؟
مدیر عاملان مسؤلیت اقتصادی و محافظت ایمنی جهانی شرکت¬هایشان را بر عهده دارند. آنان موظف هستند منفعت شخصی افراد را نیز در نظر بگیرند و تنها به افزایش سود توجه نکنند، هرچند افزایش سود برای به تحقق رساندن فعالیت¬هایشان و آینده خود شرکت¬ها، ادامه کار و حرکت مثبت زندگی اقتصادی، لازم است.

517. افراد شاغل چه وظایفی دارند؟
موظف هستند کارشان را با دقت، مهارت و از خود گذشتگی انجام دهند، و سعی بر آن داشته باشند که عدم تفاهم¬های ممکن را از راه گفتگو، حل کنند. توسل به اعتصاب در صورتی که حالت تهاجمی به خود نگیرد و زمانی که به جهت دستیابی به سودی متناسب باشد، اخلاقاً مجاز است به شرط آنکه منفعت عمومی را از یاد نبرد.

518. همبستگی میان ملت¬ها چگونه تحقق می¬یابد؟
از لحاظ بین¬المللی، همه ملت¬ها و مؤسسات باید در همبستگی با یکدیگر و مطابق اصل تعویض اختیار، به جهت حذف یا لااقل، کاهش بدبختی، عدم برابری در برخورداری از منافع جهانی و پیشرفت¬های اقتصادی، بی¬عدالتی¬های اقتصادی و اجتماعی، سوء استفاده از افراد، گسترش بدهکاری¬های کشورهای فقیر، راه و روش¬های شریری که مانع پیشرفت کشورهای عقب¬افتاده است، وارد عمل شوند.

519. مسیحیان چگونه در زندگی سیاسی و اجتماعی شرکت می¬کنند؟
ایمانداران، مستقیماً در زندگی سیاسی و اجتماعی نقش دارند، با روح مسیحی با حقیقت¬های این دنیا رو به رو می-شوند، و با همکاری با همه، شاهدان حقیقی انجیل و پیشه¬وران صلح و عدالت می¬گردند.

520. محبت نسبت به فقیران از کجا سرچشمه می¬گیرد؟
محبت نسبت به فقیران از سعادتمندی¬های ابدی و سرمشق عیسی در توجه مداوم او نسبت به فقرا سرچشمه می-گیرد. عیسی گفت: هر آنچه‌ به‌ يكي‌ از اين‌ كوچكترين‌ برادران‌ من‌ كرديد، به‌ من‌ كرده‌ايد″(متی 25/40). محبت به فقرا مستلزم مقابله علنی علیه فقر مادی و اشکال متعدد فقر فرهنگی، اخلاقی و مذهبی است. اعمال شفقت¬ جسمانی و روحانی، و مؤسسات خیریه متعددی که در طول قرن¬ها بنا شده¬اند، شهاداتی هستند عینی بر محبت خاص¬ نسبت به فقرا که مشخصه پیروان عیسی است.

 بازگشت به بالا

هشتمین فرمان: بر همسایه خود شهادت دروغ مده

521. انسان چه وظیفه¬ای نسبت به حقیقت دارد؟
همه افراد به صداقت و راستگویی در کردار و گفتار فراخوانده شده¬اند. همه موظف هستند در جستجوی حقیقت باشند و به آن بپیوندند، و تمام زندگی خود را مطابق با توقعات حقیقت نظم و ترتیب دهد. حقیقت خدا به طور کامل در عیسی مسیح آشکار شد. او حقیقت است. کسی که از پی او گام بر می¬دارد مطابق روح راستی زندگی می¬کند و از ریاکاری، کتمان و دورویی فاصله می¬گیرد.

522. چگونه به حقیقت شهادت می دهیم؟
شخص مسیحی موظف است در همه زمینه¬¬های فعالیت¬های اجتماعی و شخصی خود شاهد حقیقت انجیل باشد، حتی اگر لازم باشد، به قیمت جان خود. شهادت جانی، والاترین شهادت به حقیقت ایمانی است.

523. هشتمین فرمان از چه منع می کند؟
هشتمین فرمان، اعمال زیر را منع می¬کند:
شهادت دروغ، سوگند دروغ و خودِ دروغ. درجه خطای این اعمال به درجه کتمان حقیقت، شرایط، انگیزه دروغ و خسارت های ناشی از آن بستگی دارد.
داوری و بدبینی بی¬جا، غیبت، بدنام ساختن دیگران، تهمت. این اعمال از شهرت، حیثیت و آبرومندی که حق مسلم همه افراد است را به خطر می اندازد یا آن را کاملاً از بین می برد.
تملق، چاپلوسی و خدمت  به منظور خودنمایی: به خصوص زمانی که به منظور تحقق بخشیدن به یک گناه مهم یا برای دسترسی به امتیازات نادرست باشد.
هر گونه خطا علیه حقیقت در صورتی که برای دیگران عواقبی به دنبال داشته باشد، مستلزم جبران است.

524. هشتمین فرمان به چه امر می کند؟
هشتمین فرمان به احترام به حقیقت همراه با متانت حاصل از محبت، امر می¬کند. چگونگی انتقال و آگاهی باید هم خیر و منفعت شخصی را در نظر داشته باشد، هم منفعت عمومی را، مدافع بُعد شخصی زندگی افراد باشد، احتمال لغزش و آبروریزی  را مد نظر داشته باشد. رازداری در زمینه شغل و حرفه در همه حال – مگر در شرایط بسیار نادر، به دلایل مهم و درست – الزامی است. باید برای صحبت¬هایی که تحت عنوان راز بیان می¬شوند نیز احترام قائل بود.

525. وسایل ارتباط عمومی چگونه باید به کار آیند؟
اخبار باید در خدمت منفعت عمومی باشند؛ مطالب عنوان شده باید همواره حقیقت داشته باشند و در ضمن حفظ عدالت و محبت، جامع وکامل باشند. از طرف دیگر، مطالب عنوان شده باید با صداقت و در شرایط زمانی مساعد بیان گردند و با قوانین اخلاقی، حقوق مسلم افراد و حیثیت آنان مطابقت داشته باشد.

526. چه رابطه¬ای میان حقیقت، زیبایی و هنرهای مقدس وجود دارد؟
حقیقت به خودی خود زیباست و جمال زیبایی روحانی را در بر دارد. غیر از کلام، راه¬های متعدد دیگری برای بیان حقیقت وجود دارد که یکی از این راه¬ها، هنر است که ثمره موهبت الهی و کار و کوشش انسانی است. هنر مقدس برای تطبیق با حقیقت و زیبایی، باید یادآور راز خدای مکشوف در مسیح باشد، آن را جلال دهد، و به سوی پرستش و محبت به خدای خالق و نجات¬بخش که جمال مطلق از حقیقت و محبت است، رهنمون سازد.

 بازگشت به بالا

نهمین فرمان:
بر زن همسایه¬ات طمع مورز.

527. نهمین فرمان به چه امر می¬کند؟
نهمین فرمان از ما می¬خواهد تا بر نفس¬پرستی، چه در افکار و چه در تمایلات خود غلبه کنیم. نبرد علیه شهوات نیاز به طهارت قلبی و توسل به عفت و پاکدامنی دارد.

528. نهمین فرمان از چه منع می¬کند؟
نهمین فرمان ما را از پرورش افکار و تمایلات نسبت به مواردی که در ششمین فرمان نادرست شناخته شده-اند، منع می¬کند.

529. چگونه می¬توان به طهارت قلبی رسید؟
شخص مسیحی با فیض خدا و با مقابله با تمایلات نادرست، به کمک فضیلت پرهیزکاری، انگیزه پاک، صداقت نگاه – چه نگاه خارجی و چه نگاه درونی- تسلط بر احساسات و تخیل، و با یاری دعا، به طهارت قلبی می¬رسد.

530. طهارت مستلزم چه چیزهای دیگریست؟
طهارت مستلزم حیا است که پشتوانه¬ای است برای حفظ حیثیت و آبرومندی درونی و نمادی است از لطافت پرهیزکاری که نگاه¬ها و رفتارها را به گونه¬ای نظم می¬بخشد که با مقام و منزلت افراد و روابطشان تناسب داشته باشد. همچنین ما را از شهوت¬رانی¬های زمانه برحذر می¬دارد و در طرد گرایش به سوی تمایلات نامشروع، یاری می¬بخشد. در ضمن، نیازمند نوعی طهارت در محیط اجتماعی است که باید از راه مقابله با آزادی شهوت – که بر دیدگاه نادرستی از آزادی انسانی مبتنی است- حاصل گردد.

دهمین فرمان:
بر اموال همسایه¬ات طمع مورز.

531. دهمین فرمان به چه امر می¬کند و از چه منع می¬کند؟
دهمین فرمان، فرمان ماقبل را کامل می¬کند و خواستار نوعی احترام درونی نسبت به اموال دیگران است. این فرمان، طمع و توقع بی¬حد و مرز نسبت به اموال دیگران را منع می¬کند و همچنین ما را از حسادت که ثمره آن، احساس ناراحتی در مشاهده منافع دیگران و تمایل به تصرف آنهاست، باز می¬دارد.

532. عیسی با امر به فقر روحی از پیروان خود چه می¬خواهد؟
عیسی از پیروانش می¬خواهد که او را فراتر از همه کس و همه چیز دوست داشته باشند. جدایی از غنای دنیا به انگیزه فقر مسیحی و توسل به تدبیر خداوندی که ما را از هرگونه اضطراب و نگرانی نسبت به آینده رهایی می¬بخشد، ما را به سوی سعادتمندی ملکوتی رهنمون می¬سازد: خوشا به حال مسکینان در روح زیرا ملکوت آسمان از آن ایشان است (متی5/3).

533. والاترین آرزوز انسان کدام است؟
والاترین آرزوی انسان، رؤیت خداست. تمام وجود او فریاد بر می¬آورد: "می¬خواهم خدا را ببینم". زیرا کمال خرسندی حقیقی انسان در رؤیت و سعادتمندی حاصل از رویارویی با کسی است که او را از روی محبت آفریده و او را در این محبت بی¬کران به سوی خود بازمی¬خواند.

" کسی که خدا را ببیند همه منفعت¬های قابل تصور را دریافت داشته است" (قدیس گرگوار نازیانسی).

 بازگشت به بالا

این شمایل ترسیمی است از واقعه پنطیکاست:
چون‌ روز پنطيكاست‌ رسيد، همه‌ در يك‌ جا جمع‌ بودند. ناگاه‌ از آسمان‌ صدایي‌ مثل‌ وزش‌ بادي‌ شديد آمد و خانه‌اي‌ را كه‌ در آن‌ نشسته‌ بودند پر ساخت‌. آنگاه‌ زبانه‌هایي‌ چون‌ آتش‌ به‌ ايشان‌ ظاهر شد كه‌ تقسيم‌ گشته‌، بر هر يك‌ از ايشان‌ قرار مي‌گرفت‌. و همه‌ از روح‌القدس‌ پر گشته‌، به‌ سخن‌ گفتن‌ به‌ زبان¬هاي‌ ديگر پرداختند، بر حسب‌ آنچه‌ كه‌ روح‌ به‌ ايشان‌ قدرت‌ بيان‌ مي‌بخشيد (اعمال رسولان 2‌/ 1-4).

کبوتر نماد روح¬القدس است: یک هرم درخشان از آن جدا می¬شود و مریم و شاگردان را در بر می¬¬گیرد. این روشنایی، نوری است که فکر و اندیشه رسولان را به عطایای حکمت، معرفت، درک و فهم حقایق الهی، روشن می¬سازد و عطایای دینداری، بردباری، مشورت و راهنمایی، و خداترسی را نیز به ایشان عطا می¬کند.
درضمن، زبانه¬هایی از آتش نیز در بالای سرشان قرار می¬¬گیرند که نمادی هستند از پُریِ محبت الهی: همان محبتی که ایشان را تشویق خواهد کرد تا انجیل را به همه امت¬ها بشارت دهند. وفور فیض موجب خواهد شد کلام شاگردان مورد درک همه مردم واقع شود زیرا محبت، زبانی است جهانی و همه به آن دسترسی دارند. پنطیکاست، مرهمی است از برای ایجاد وحدت امت¬ها، دوایی برای علاج گسستگی حاصل از تعدد زبان¬ها.
در مرکز شمایل، مریم، مادر کلیسا، ملکه رسولان و کامل¬ترین عبادت¬کنندگان، برکل تصویر تسلط دارد. ایمانداران دعای فرزندانه خود را از راه محبت روح¬القدس روانه خدا می¬سازند. به گفته پولس قدیس: از آنجایي‌ كه‌ فرزند‌ هستيد، خدا روح‌ پسر خود را به‌ قلوب‌ ما فرستاده‌ است‌ كه‌ فرياد مي¬زند : ابا ! پدر ! (غلاطیان 4/ 6).

__________________

شمایل کُپت از روز پنطیکاست

بازگشت به بالا

بخش چهارم
دعای مسیحی

قسمت اول:

دعا
در زندگی مسیحی

همه شرایط برای دعا مناسب هستند. لیکن کلیسا زمان¬های خاصی را برای دعا به ایمان¬داران پیشنهاد می¬کند تا دعای مداوم ایشان را در طول روز تغذیه نماید و به آن تقویت بخشد: دعای صبح و شب، دعا پیش از غذا و پس از آن، دعاهای آیین کلیسایی، مراسم قربانی¬مقدس در روزهای یکشنبه، جشن¬های کلیسایی در طول سال عبادی.
در این شمایل، برخی از اساسی¬ترین جشن¬های سال عبادی ترسیم شده¬اند که دعای کلیسایی را به گونه¬ای خاص بر می¬انگیزد. در مرکز شمایل، راز اساسی عید فصح نشان داده شده است: رستاخیز عیسی و صعود او به آسمان. جمله اعیاد کلیساییِ عیسی و مریم، مفهوم و اثر نجات¬بخش خود را از این عید بزرگ که در رأس دعای آیینی کلیسا قرار دارد، حاصل می نمایند.

_______________
شمایلی از مهم¬ترین جشن¬های کلیسا

 بازگشت به بالا

534. دعا چیست؟
دعا، ارتقاء روان به سوی خدا و یا درخواستی است که از بهر دریافت برکت¬هایی که با اراده خدا در توافق باشند، از خدا تقاضا می¬شود. دعا همواره برکتی است که از جانب خدا برای ملاقات او با بشر، به انسان عطا می¬شود. دعای مسیحی، یک رابطه شخصی و زنده فرزندان خدا با پدر بی¬نهایت نیکو، با پسرش عیسی مسیح و با روح¬القدس است که در قلبشان ساکن است.

فصل اول:
دعا: الهام خداوندی

535. چرا دعا دعوتی است جهانی؟
زیرا خدا از همان ابتدای خلقت، جمله مخلوقات را از نیستی فراخوانده است. حتی پس از سقوطِ (گناه اولیه)، انسان هنوز هم قادر است آفریننده خود را بازشناسد و گرایش به سوی کسی که او را به حیات خوانده است در خود حفظ می¬کند. همه ادیان و به خصوص تاریخ نجات، شواهدی هستند بر گرایش انسان به سوی خدا. لیکن در وحله اول، خداست که با خستگی¬ناپذیری مطلق، هر یک از افراد را به ملاقات اسرارآمیز دعا فرا می¬خواند.

الهام خداوندی دعا
در عهد عتیق

536. چرا ابراهیم سرمشقی است برای دعا؟
ابراهیم به این دلیل سرمشقی برای دعاست که در حضور خدا گام برمی¬دارد، به اوگوش می¬دهد و از او اطاعت می¬کند. دعای وی یک نبرد ایمانی است زیرا حتی در زمان آزمایش نیز ایمان خود به وفاداری خدا را حفظ می¬کند. در ضمن، پس از ملاقات خداوند در خیمه خود و مطلع شدن از تدبیر الهی او، ابراهیم شهامت آن را پیدا می¬کند که با اعتمادی جسورانه از بهر گنهکاران شفاعت کند.

537. دعای موسی چگونه بود؟
دعای موسی، نمونه بارزی از دعای تعمقی است. خدا از درون بوته شعله¬ور، موسی را فرا خواند و به کرات و برای مدت¬های طولانی، " رو در رو" و همان گونه که انسان با دوست خود؛ با او سخن می¬ گوید (خروج 33/11). در این نزدیکی با خدا، موسی قدرت آن را پیدا می¬کند که با اصرار، از بهر قوم خود دعا کند: دعای او نمادی است از شفیع واقعی: عیسی مسیح.

538. در عهد عتیق، چه روابطی مابین معبد و پادشاه با دعا وجود دارد؟
دعای امت خدا در سایه خانه خدا – یعنی تابوت عهد و سپس معبد – و زیر نظر شبانان شکوفا می¬گردد. از میان آنان، می¬توان به داود اشاره کرد: پادشاه " بر حسب اراده خدا"، شبانی که از بهر امت خود دعا می-کند. دعای او، سرمشقی است برای قوم او زیرا با وعده الهی در تطابق است و سرشار از اعتماد و محبت نسبت به کسی است که تنها پادشاه راستین و خداوند راستین است.

539. نقش دعا در رسالت انبیاء کدام است؟
انبیاء نور و قوت را در دعا حاصل می¬نمایند تا بتوانند مردم را به ایمان و تغییر راه و رسم زندگی فرا خوانند. آنان در رابطه بسیار نزدیکی با خدا هستند و از بهر برادران خود نزد او دعا می¬کنند و آنچه را از جانب خداوند دیدند و شنیدند، به ایشان بشارت می¬دهند. ایلیا پدر انبیاء – یعنی پدر کسانی است که در جستجوی چهره خدا هستند. بر کوه کارمل، بازگشت قوم خود به ایمان را به یاری خدا حاصل می¬نماید و او را اینچنین دعا می¬کند: مرا اجابت‌ فرما اي‌ خداوند ! مرا اجابت‌ فرما ( 1پادشاهان 18/37).

540. نقش مزامیر در دعا کدام است؟
مزامیر، والاترین نوع دعا در عهد عتیق هستند: در آنها، کلام خدا به کلام انسانی مبدل می¬گردد. این دعا، که همزمان شخصی و گروهی است و از روح¬القدس الهام گرفته است، اعجاز خدا در آفرینش و در تدبیر نجات را می¬سراید. مسیح مزامیر را سرود و آنها را به حد کمالشان رسانید. به همین جهت، مزامیر جزوی اساسی و ثابت در دعای کلیسا محسوب می¬شوند که با جمیع انسان¬ها و جمله شرایط و زمان¬ها، متناسب اند.

بازگشت به بالا 

دعا در حد اعلی، در مسیح آشکار می¬گردد و به کمال می رسد

541. عیسی طرز دعا کردن را از که آموخت؟
مطابق با سرشت انسانی خود، عیسی دعا را از مادر خود و از سنت یهودی آموخت. لیکن دعای او از منشأ عمیق¬تری سرچشمه می¬گردد زیرا او، پسر ازلی خداست و در سرشت انسانی خود، کامل¬ترین دعای یک فرزند را به پدر عطا می¬کند.

542. عیسی در چه زمان¬هایی دعا می¬کرد؟
در انجیل، به کرات به دعای عیسی اشاره شده است. او را حتی شب هنگام، در خلوت و دعا می¬بینیم. پیش از لحظات حساس رسالت خود یا اعزام رسولان، دعا می¬کند. و در حقیقت، تمام زندگی او دعای بی¬وقفه است زیرا در وحدت کامل محبت با خدای پدر است.

543. عیسی در هنگام رنج و عذاب خود چگونه دعا کرد؟
دعای عیسی چه در هنگام احتضار او در باغ جیتسمانی و چه در واپسین کلام او بر صلیب نمایانگر عمق دعای فرزندی اوست. عیسی نقشه محبت پدر را به اوج خود می¬رساند و جمیع اضطراب¬های بشری، جمیع درخواست¬ها و تقاضاهای تاریخ نجات را بر خود متحمل می¬شود. آنها را به پدر ارائه می¬دهد و پدر با رستاخیزاندن او از میان مردگان، این درخواست¬ها را به حد اعلی اجابت می¬کند.

544. عیسی چگونه راه و روش دعا را به ما می آموزد؟
عیسی راه و روش دعا را نه تنها با دعای ای پدر ما، بلکه با دعای شخصی خود به ما می آموزد. با این عمل، علاوه بر چگونگی بیان دعا، چگونه بودن در هنگام دعا را نیز به ما می آموزد: طهارت قلب که در جستجوی ملکوت آسمان است و دشمنان خود را می¬بخشد، اعتماد فرزندی و پر شهامتی که بسیار فراتر از احساسات و درک و فهم ماست، مراقبتی که شاگرد را از سقوط در وسوسه برحذر می¬دارد.

545. چرا دعای ما مثمر ثمر واقع می¬شود؟
دعای ما به این جهت مثمر ثمر واقع می¬شود که در ایمان، به دعای عیسی می¬پیوندد. دعای مسیحی در او به یک پیوند محبت با پدر مبدل می¬گردد. در این هنگام می¬توانیم درخواست¬های خود را به درگاه خدا تقدیم داریم و مورد اجابت او واقع شویم: بطلبيد و خواهيد يافت‌ تا شادي‌ شما كامل‌ باشد (یوحنا 16/24).

546. مریم باکره چگونه دعا می¬کرد؟
دعای مریم در ایمان و تقدیم سخاوتمند تمام وجودش به خدا نمایان می¬گردد. مادر عیسی، حوای نوین و "مادر زندگان" نیز هست. او نزد عیسی، پسرش، از بهر نیازهای انسان¬ها دعا می¬کند.

547. آیا دعایی از مریم در انجیل یافت می¬شود؟
به غیر از درخواست مریم در قانای جلیلیه، انجیل از سرود ستایش مریم نیز یاد می¬کند (لوقا1/46-55). این سرود، سرود مادر خدا و سرود کلیساست، دعای سپاسگزاری سرشار از شادی که از قلب فقیران فوران می¬کند زیرا امید ایشان به وقوع وعده¬های الهی، به تحقق رسیده است.

 بازگشت به بالا

دعا در طول تاریخ کلیسا

548. نخستین جماعت مسیحی در اورشلیم چگونه دعا می¬کرد؟
در ابتدای کتاب اعمال رسولان آمده است که در نخستین جماعتی که در اورشلیم به هدایت روح¬القدس، به زندگی دعایی دعوت شده بود، ایمانداران به‌ تعاليم‌ رسولان‌ و شراكت‌ برادرانه‌ و پاره‌ كردن‌ نان‌ و دعاها وفادار بودند ( اعمال رسولان 2/42).

549. روح¬القدس چگونه در دعای کلیسا تأثیر می¬گذارد؟
روح¬القدس، به عنوان استاد درونی دعای مسیحی، کلیسا را در یک زندگی دعایی شکل می¬بخشد و او را هرچه بیشتر در عمق تعمق و پیوند با راز وصف¬ناپذیر مسیح فرو می¬برد.

550. اشکال مختلف دعای مسیحی کدامند؟
تبرک و پرستش، دعای درخواست و شفاعت، سپاسگزاری و ستایش. همه این اشکال در قربانی¬مقدس بیان شده¬اند.

551. منظور از تبرک چیست؟
تبرک، پاسخ انسان در قبال نیکی¬های خداست. ما خدا را متبارک می¬خوانیم زیرا اوست که ما را اول از همه برکت داد و نیکی¬هایش را به ما عطا کرد.

552. منظور از پرستش چیست؟
پرستش، تعظیم انسان و بازشناختن مخلوق بودنش در قبال خالق سه مرتبه قدوس وی است.

553. اشکال مختلف دعای درخواست کدامند؟
این دعا می¬تواند درخواست بخشش باشد و یا درخواست پرتواضع و سرشار از اعتماد از بهر برآورده شدن هرگونه نیاز مادی یا معنوی. لیکن نخستین درخواست باید فرا رسیدن ملکوت خدا باشد.

554. منظور از شفاعت چیست؟
منظور از شفاعت، درخواست از بهر دیگران است. این دعا ما را به دعای عیسی شبیه¬تر و نزدیک¬تر می-سازد زیرا او از بهر همه انسان¬ها و به خصوص گنهکاران نزد پدر شفاعت می¬کند. شفاعت ما باید از بهر دشمنان ما نیز صورت گیرد.

555. در چه هنگام دعای سپاسگزاری از خدا را به جا می آوریم؟
کلیسا بی وقفه از خدا سپاسگزاری می¬کند به خصوص زمانی که مراسم قربانی¬مقدس را برگزار می¬کند زیرا در آن هنگام، عیسی کلیسا را در دعای سپاسگزاری خود از پدر، شریک می¬سازد. برای شخص مسیحی، هر واقعه یا اتفاق باید موردی باشد برای سپاسگزاری از خدا.

556. منظور از دعای ستایش چیست؟
ستایش دعایی است که در آن، خدا را مستقیماً به عنوان خدا بازمی¬شناسیم؛ دعایی است که در آن هیچ بهره خصوصی یافت نمی¬شود زیرا خدا را تنها از بهر خدا بودنش می سراییم و او را تنها بدین جهت جلال می¬دهیم.

 بازگشت به بالا

فصل دوم
سنت دعا

557. در رابطه با دعا، سنت از چه اهمیتی برخوردار است؟
در کلیسا، از راه سنت زنده است که روح¬القدس راه دعا را به فرزندان خدا می آموزد. زیرا دعا به یک فوران آنی و برخاسته از نوعی کشش درونی محدود نمی¬شود بلکه مستلزم تأمل، یادگیری و تعمقی ژرف در حقایق روحانی است که آنها را تجربه نموده¬ایم.

منشأ دعا

558. منشأ¬های دعای مسیحی کدامند؟
عبارتند از: کلام خدا که شناخت و معرفت ″ مسیح″ را به ما عطا می¬کند (فیلیپیان3، 8)؛ آیین¬های کلیسایی، که رازهای نجات را بشارت می¬دهند، به وقوع می¬رسانند و انتقال می¬دهند؛ فضایل الهیاتی؛ شرایط روزمره، زیرا به ما اجازه می¬دهند خدا را ملاقات کنیم.

تو را دوست دارم اي خداوند، و تنها فیضی که از تو درخواست دارم آن است که تو را تا ابد دوست داشته باشم (...) خدایا، اگر زبانم از گفتن لحظه به لحظه عشق من عاجز است، مي خواهم قلبم در تک تک ضربان¬هایش بيانگر آن باشد (قدیس ژان ماری ویانه).

راه دعا

559. آیا در کلیسا راه¬های متفاوتی برای دعا وجود دارد؟
در کلیسا، مطابق با شرایط مختلف تاریخی، اجتماعی و فرهنگی، راه¬های دعایی متفاوتی وجود دارد. مقامات عالی کلیسا مسؤلیت دارند تطابق آنها با سنت ایمان رسولی را تشخیص دهند و شبانان و مسؤلین آموزش ایمان مسیحی وظیفه دارند مفهوم این دعاها را که همواره با عیسی مسیح در رابطه است، توضیح دهند.

560. راه دعای ما کدام است؟
راه دعای ما مسیح است زیرا مخاطب ما خدای پدر است لیکن دعای ما در صورتی نزد او می¬رسد که حتی اگر به طور بارز هم بیان نشده باشد، به نام عیسی انجام گردد. زیرا انسانیت او تنها راهیست که روح¬القدس دعای ای پدر ما را به واسطه آن به ما می آموزد. به همین خاطر است که دعاهای کلیسایی به عبارت ″از راه مسیح خداوند ما ″ ختم می¬شوند.

561. روح¬القدس چه نقشی در دعا ایفا می¬کند؟
از آنجا که روح¬القدس استاد درونی دعای مسیحی است و از آنجا که نمي¬دانيم‌ چگونه بايد دعاكنيم (رومیان 8، 26)، کلیسا از ما دعوت می¬کند تا تحت هر شرایطی از او درخواست و تمنا کنیم: ″ بیا، ای روح¬القدس″ !

562. چرا می¬توان گفت که دعای مسیحی، به مریم مقدس برمی¬گردد؟
به دلیل همکاری خاص مریم با عمل روح¬القدس، کلیسا دوست دارد نزد او و به همراه او دعا کند تا خداوند را به همراه او بخواند و جلال دهد زیرا مریم، عالی¬ترین نماد دعاست. کما اینکه مریم راه را، که همان پسر او و تنها شفاعت¬کننده است، به ما نشان می¬دهد.

563. کلیسا چگونه مریم مقدس را دعا می¬کند؟
بیش از همه، از راه دعای درود به تو ای مریم وکلیسا از راه این دعا، خواستار شفاعت مریم باکره است. از میان دیگر دعاهای مریمی می¬توان تسبیح مریم مقدس و دیگر دعاهای سنت مسیحی را نام برد.

 بازگشت به بالا

راهنمایانی برای دعا

564. قدیسین چگونه ما را در دعا راهنمایی می¬کنند؟
قدیسین راهنمایان ما در دعا هستند و از آنان درخواست می¬کنیم تا از بهر ما و همه دنیا نزد تثلیث اقدس شفاعت کنند. شفاعت ایشان بزرگ¬ترین خدمت آنان از بهر تدبیر خداوندی است. در تمام طول تاریخ کلیسا، در اتحاد قدیسین، راه¬های روحانی مختلفی گشوده شده¬اند که راه زندگی و چگونگی دعا را می آموزند.

565. چه کسی می¬تواند در راه دعا تعلیم و تربیت کند؟
خانواده مسیحی نخستین کانون تعلیم و تربیت برای دعا است. دعای خانوادگی روزمره بسیار توصیه می¬شود زیرا نخستین شهادت از زندگی دعایی کلیساست. تعلیم ایمان مسیحی، گروه¬های دعا، ″ راهنمایی روحانی″ نوعی مرکز آموزشی تشکیل می¬دهدند و کمکی هستند برای دعا.

566. چه مکان¬هایی برای دعا مناسب هستند؟
در هر مکانی می¬توان دعا کرد لیکن انتخاب مکانی مناسب برای دعا کردن بی¬تفاوت نیست. کلیسا برازنده¬ترین مکان برای دعای آیینی و پرستش قربانی مقدس است. مکان¬های دیگری می¬توانند ما را در دعا یاری بخشند، مثلاً نوعی ″جای خاص″ در خانه برای دعا، در صومعه، در یک مکان مقدس.

 بازگشت به بالا

فصل سوم
زندگی دعایی

567. چه زمان¬هایی بیش از همه برای دعا مناسب هستند؟
همه زمان¬ها برای دعا مناسب هستند. لیکن کلیسا زمان¬های خاصی را به منظور کمک به دعای مداوم، به ایمانداران پیشنهاد می¬کند: دعای صبح و دعای شب، دعای پیش از غذا و پس از آن، دعاهای کلیسایی در طول روز، مراسم قربانی¬مقدس در روزهای یکشنبه، تسبیح مریم مقدس، جشن¬ها و اعیاد عبادی در طول سال.

باید خاطره خدا در ما، از تعداد نفس¬هایمان بیشتر باشد (قدیس گرگوار نازیانسی).

568. اشکال گوناگون زندگی دعایی کدامند؟
سنت مسیحی به سه شکل عمده برای بیان دعا و زندگی دعایی، اشاره می¬کند: دعای شفاهی، تأمل، و دعای تعمقی. نقطه اشتراک آنها سکوت درونی است.

اشکال مختلف دعا

569. منظور از دعای شفاهی چیست؟
در دعای شفاهی، جسم در دعای درونی و قلبی سهیم می¬گردد. حتی درونی¬ترین دعاها نمی¬توانند دعای شفاهی را نادیده بگیرد. در هر صورت، از ایمان شخصی به وجود می آید. با دعای ای پدر ما، عیسی کامل¬ترین شکل دعای شفاهی را به ما آموخت.

570. منظور از تأمل چیست؟
تأمل، تفکری است دعاگونه که بیش از همه از کلام خدا در کتاب مقدس تغذیه می¬شود. تأمل، هوش و استعداد، قوه تخیل، احساسات، تمایلات را به کار می¬بندد تا ایمان را عمیق¬تر سازد، منقلب گردد و در اراده¬ خود برای حرکت از پی مسیح، مصمم¬تر گردد. مرحله¬ایست مقدماتی در راه پیوند عاشقانه با خداوند.

571. منظور از تعمق چیست؟
دعای تعمقی، نگاهی است به سوی خدا، در سکوت و عشق. عطیه¬ایست از جانب خدا، لحظه¬ای از ایمان عریان که در طول آن، کسی که دعا می¬کند، در جستجوی عیسی مسیح است، خود را به اراده عاشقانه پدر تسلیم می¬کند و تحت اثر روح¬القدس، در سکوت درونی فرو می¬رود. بنا به تعریف قدیس ترزای آویلایی، ″ رابطه¬ایست صمیمانه و دوستانه که در آن، به کرات و در تنهایی با خدایی که از محبتش یقین داریم، گفتگو می¬کنیم″.

بازگشت به بالا 

نبرد دعا

572. چرا دعا، نوعی نبرد است؟
دعا عطیه فیض است، لیکن همواره نیازمند پاسخی مصمم از جانب ماست زیرا کسی که دعا می¬کند علیه خود، علیه تفکرات دنیایی و به خصوص علیه وسوسه¬گر می¬جنگد. نبرد دعا از پیشرفت در زندگی روحانی جداناپذیر است. دعای ما تصویری است از زندگی ما، زیرا زندگی ما تصویری است از دعای ما.

573. آیا می¬توان به دعا ایراد گرفت؟
گذشته از تصورات نادرست، عده زیادی تصور می¬کنند که وقت کافی برای دعا کردن ندارند یا اینکه دعا، بی¬فایده است. کسانی که دعا می¬کنند می¬توانند در مقابل مشکلات و شکست¬های ظاهری، مأیوس شوند. برای غلبه بر این موانع، فروتنی، اعتماد و پشتکار لازم است.

574. مشکلات دعا کدامند؟
عدم تمرکز مشکل عادی دعای ماست. ما را از توجه به خدا جدا می¬کند و می¬تواند بیان¬کننده چیزهایی باشد که به آنها وابسته¬ایم. در این مواقع، باید با فروتنی و قلباً به سوی خدا بازگردیم. در بسیاری از مواقع، دعا با خشکی روان همراه است، ادامه به دعا به رغم آن اجازه می¬دهد تا در ایمان، به خدا بپیوندیم، حتی اگر هیچ تسلی محسوسی عاید ما نگردد. افسردگی روحی نوعی تنبلی روحی است که در اثر کوتاهی و عدم هوشیاری، و سهل¬انگاری قلبی به وجود می آید.

575. چگونه می¬توانیم اعتماد فرزندانه خود را تقویت بخشیم؟
اعتماد فرزندانه در مواقعی که احساس می¬کنیم دعای ما اجابت نشده است، تحت آزمایش قرار می¬گیرد. در این هنگام باید از خود بپرسیم آیا خدا برای ما پدری است که سعی بر آن داریم که اراده او را به جا آوریم یا تنها وسیله¬ایست برای دسترسی به خواسته¬های خودمان. اگر دعای ما به دعای عیسی بپیوندد، می-دانیم که خیلی فراتر از فلان یا فلان نعمت به ما عطا می¬کند: خود روح¬القدس را دریافت می¬داریم که قلب ما را دگرگون می¬سازد.

576. آیا دعا در هر لحظه امکان¬پذیر است؟
دعا کردن همواره امکان¬پذیر است زیرا زمان فرد مسیحی، زمان مسیح رستاخیز کرده است که هر روز تا پايان‌ جهان‌ با ماست‌ (متی 28/20). لذا دعا و زندگی مسیحی جداناپذیر هستند.

حتی در بازار یا هنگام پیاده¬روی ساده نیز می¬توان به کرات و عمیقاً دعا کرد؛ در مغازه، چه به هنگام خرید و چه به هنگام فروش؛ و حتی زمانی که آشپزی می¬کنید (قدیس یوحنا کریزوستوم).

577. منظور از دعای ساعت عیسی چیست؟
با این عبارت، به دعای کهانتی عیسی هنگام شام آخر اشاره می¬شود. عیسی، کاهن اعظم عهد جدید، هنگامی که ساعت ″گذر″ او فرا می¬رسد، به سوی پدر نظر می افکند، این ساعت، ساعت قربانی شدن اوست.

 بازگشت به بالا

بخش دوم

دعای خداوند:
ای پدر ما

Pater noster qui es in caelis

Sanctificetur nomen tuum
Adveniat regnum tuum
Fiat voluntas tua
Sicut in caelo et in terra
Panem nostrum quotidianum da nobis hodie
Et dimitte nobis debita nostra
Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris
Et ne nos inducas in tentationem
Sed libera nos a malo.ای پدر ما که در آسمانی،
تقدیس شود نام تو،
بیاید ملکوت تو،
انجام شود اراده تو،
روی زمین چنان که در آسمان.
نان روزانه ما را امروز به ما ده،
ببخشای گناهان ما را،
چنانکه ما نیز می¬بخشیم مدیونان خود را،
و ما را در وسوسه میاور،
بلکه ما را از شریر رهایی ده.

و واقع‌ شد كه‌ عيسي‌ در جایي‌ دعا مي‌كرد. چون‌ فراغت‌ يافت‌ يكي‌ از شاگردانش‌ به‌ او گفت‌: "خداوندا، دعا كردن‌ را به‌ ما بياموز (لوقا 11/1). عیسی در جواب ایشان، دعای ای پدر ما را به ایشان آموخت.
شاگردان با آنکه در سبک دعایی یهودیت آن زمان ماهر بودند، از نحوه خاص دعای استادشان بسیار متعجب شدند. زیرا عیسی همواره در حال دعا کردن بود (ر.ک. لوقا 5/16). مهم¬ترین لحظات زندگی او با دعا همراه است: عیسی هنگام تعمیدش در رود اردن دعا می¬کند (لوقا 3/21)، پیش از انتخاب دوازده شاگرد (لوقا 6/12)، پیش از تجلی¬اش (لوقا9/28). او بهر ایمان پطرس دعا می¬کند (لوقا 22/31-32) و همچنین برای افاضه روح¬القدس (یوحنا 14/15-17). برای رستاخیز العازر دعا می¬کند (یوحنا 11/41) و به هنگام ورود شکوهمندش در اورشلیم نیز (یوحنا 12/27). نزد پدرش برای جلال یافتن او هنگام شام آخر دعا می¬کند (یوحنا 17/1-5)؛ بهر شاگردان (یوحنا 17/6-19) و بهر همه ایمان¬داران (یوحنا 17/20-26). او قبل از رنج و مصائب خود دعا می¬کند (لوقا 22/39-46) و به هنگام مرگ، بهر دشمنانش دعا می¬کند (لوقا 23/34).
دعای عیسی نزد پدر گفتگویی است که در اطاعت انجام می¬پذیرد و رسالت او را احیاء می¬گرداند: غذاي‌ من‌ اين‌ است‌ كه‌ اراده‌ آن‌ كسي‌ را كه‌ مرا فرستاد بجاي‌ آورم‌ و كار او را به‌ انجام‌ رسانم (یوحنا 4/34). این وحدت و رابطه نزدیک با پدر سرچشمه شادی و ستایش است: در آن‌ هنگام‌ عيسي‌ ادامه‌ داد و فرمود: تو را ستايش‌ مي‌كنم‌، اي‌ پدر، خداوند آسمان‌ و زمين‌ (...) همه‌ چيز از پدر من‌ به‌ من‌ سپرده‌ شده‌ و هيچ¬كس‌ پسر را نمي‌شناسد جز پدر و هيچ¬كس‌ پدر را نمي‌شناسد جز پسر و هركه‌ پسر بخواهد او را بر وي‌ آشكار سازد (متی 11/25-27).
دعا نزد پدر، دم و بازدم زندگی او در این دنیا بود. هرچند عیسی در میان ما زیست، لیکن هرگز از خانه پدر، یعنی از وحدت و یگانگی با او در دعا، جدا نشد. این صمیمیت پسر به صمیمیت نجات¬بخش و پر رحمت بهر برادران وی مبدل می¬گردد، آن هم تا قربانی اعلی بر صلیب.
دعای عیسی در زمان ما نیز ادامه دارد (ر.ک عبرانیان 7/25). در مراسم قربانی¬مقدس، عیسی، کاهن اعظم، قربانی نجات¬بخش خود را به پدر تقدیم می¬دارد. این قربانی را در اتحاد و یگانگی با جسم خود یعنی کلیسا، تقدیم می-کند. جمله دعاهای ما، ″از راه مسیح خداوند ما″ به پدر ارزانی می¬شود. همین دعای مسیح است که حامی همه دعاهای ماست، چه دعاهای درونی و قلبی، چه دعاهای شفاهی. زمانی که کلیسا دعا می¬کند، به آن می¬ماند که عیسی بر زانوهای پدر بوسه می¬زند. دعای فرزندان از راه دعای نخست¬زاده پدر، روانه او می¬گردد. کسانی که دستانشان را به سوی پدر بلند می¬کنند، بسیارند، لیکن تنها یکصدا به گوش پدر می¬رسد: صدای پسر.
این تصویر، نمایشی است از دعای عیسی در جیتسمانی. در اطاعت تام، جام تلخ رنج و عذاب را بهر نجات بشر می¬پذیرد.

_________________
اثر ال گریکو، دعای عیسی در باغ زیتون، موزه هنر، تُلِدُ، (اوهیو، امریکا).

بازگشت به بالا

578. دعای ای پدر ما از کجا می آید؟

عیسی این دعای مسیحی بی¬نظیر، ای پدر ما را روزی به ما آموخت که یکی از شاگردانش با توجه به دعای عیسی از او درخواست نمود: چگونگی دعا را به ما بیاموز (لوقا 11،1). سنت کلیسایی همیشه به متن متی رجوع نمود (متی 6، 9-13).

″ خلاصه کل انجیل″

579. دعای ای پدر ما چه نقشی در کتاب مقدس ایفا می¬کند؟
دعای ای پدر ما ″خلاصه کل انجیل است″ (ترتولیئَن)، و″ کامل¬ترین دعاها″ (توماس آکوئیناس قدیس). این دعا، که در مرکزیت موعظه بر فراز کوه واقع می¬شود (متی 5-7)، پایه و اساس محتوای انجیل را در شکل دعا در بر می¬گیرد.

580. چرا این دعا را ″ دعای خداوند″ می¬نامند؟
دعای ای پدر ما را بدین دلیل ″دعای خداوند″ می¬نامند که توسط خود او به ما آموخته شد.

581. دعای ای پدر ما چه نقشی در دعای کلیسا ایفا می¬کند؟
دعای ای پدر ما، دعای اعلی کلیساست و به هنگام تعمید و راز استواری، به ما″تقدیم″ می¬شود تا بیانگر ورود به زندگی نوین در حیات الهی فرزندان خدا باشد. قربانی¬مقدس مفهوم کامل آن را آشکار می¬کند زیرا درخواست¬های آن، با اتکا بر راز نجاتی که به وقوع پیوسته است، با آمدن خداوند کاملاً اجابت خواهند شد. دعای ای پدر ما از دعاهای کلیسایی در طول روز جداناپذیر است.

″ ای پدر ما که در آسمانی″

582. چرا می¬توانیم ″با شهامت و اعتماد کامل″ به پدرمان نزدیک شویم؟
زیرا عیسی، نجات¬دهنده ما، ما را نزد پدر هدایت می¬کند و روح قدوس او از ما فرزند می¬سازد. لذا می¬توانیم دعای ای پدر ما را با اعتمادی بی ریا و فرزندانه بسراییم، با اطمینانی شادان و شهامتی فروتن، با یقین به اینکه مورد محبت او واقع شدیم و اجابت خواهیم شد.

583. چگونه می¬توان خدا را ″پدر″ نامید؟
می¬توانیم خدا را ″ پدر″ بخوانیم زیرا پسر خدای انسان شده، او را بر ما آشکار نمود و روح قدوسش او را به ما می¬شناساند. واژه پدر، ما را در راز او فرو می¬برد، با شگفتی همواره نوین، و این تمایل را در ما بر می انگیزد که همچون یک فرزند واقعی، زندگی کنیم. با دعای خداوند، به این حقیقت پی می¬بریم که خود ما نیز در پسر، فرزندان پدر هستیم.

584. چرا می¬گوییم: پدر ″ما″؟
واژه ″ما″ نمایانگر رابطه کاملاً نوینی با خداست. زمانی که نزد پدر دعا می¬کنیم، او را با پسر و روح¬القدس می-پرستیم و جلال می¬دهیم. در مسیح، امت ″او″ هستیم و او، خدای ″ما″ می¬گردد، از هم اکنون و تا به ابد. از آنجا که کلیسای مسیح، وحدت تعددی از برادران است که تنها یک قلب و یک جان تشکیل می¬دهند (اعمال رسولان 4/32)، می¬گوییم: پدر ″ما″.

585. با دعا نزد پدر ″ما″، از چه انگیزه وحدت و رسالت برخوردار هستیم؟
از آنجا که بهره دعا نزد پدر ″ما″ به همه تعمیددیدگان تعلق می¬گیردد، آنان دعوت برای پاسخ سریع به دعای عیسی از بهر وحدت و یگانگی همه پیروانش را به طور خاص، در خود احساس می¬کنند. دعای ای پدر ما دعا از بهر همه انسان¬ها و به همراه همه ایشان است تا تنها خدا و خدای راستین را بشناسند و همگی در وحدت و یگانگی گرد هم آیند.

586. منظور از ″ که در آسمان است″ چیست؟
این اصطلاح که به عهد عتیق باز می¬گردد بیانگر مکان خاصی نیست بلکه اشاره¬ایست به یک نوع هستی خاص: خدا ماوراء و والاتر از همه چیز است. این اصطلاح معرف شکوهمندی، قدوسیت خدا و نیز، حضور وی در قلب عادلان است. بهشت، یا به عبارتی خانه پدر، ولایت حقیقی است که در امید، روانه آن هستیم، در حالی که هنوز در این دنیا زندگی می¬کنیم. از هم اکنون در آن زیست می¬کنیم: در حيات‌ با مسيح،‌ پنهان در خدا (کولسیان 3/3).

 بازگشت به بالا

هفت درخواست

587. بخش¬های مختلف دعای خداوند کدامند؟
این دعا متشکل است از هفت درخواست نزد خدای پدر. سه درخواست اول، که الهیاتی¬تر هستند، ما را به سوی او و جلال او هدایت می¬کنند: زیرا مشخصه محبت این است که پیش از هر چیز به یاد کسی باشیم که ما را محبت می¬کند. این درخواست¬ها بیانگر درخواست¬هایی هستند که باید به طور خاص، خواستار آنها باشیم: تقدیس یافتن نام قدوس او، فرا رسیدن ملکوت او، انجام یافتن اراده او. چهار درخواست آخر بیانگر ناتوانی¬ها و انتظارات ما نزد پدر پر رحمت است: درخواست خوراک، بخشایش، یاری در زمان وسوسه و رهایی از شیطان.

588. منظور از ″تقدیس گردد نام تو″ چیست؟
در وحله اول، تقدیس نام خدا، ستایشی است که قدوسیت خدا را اعتراف می¬کند. خدا نام خود را به موسی آشکار کرد و چنین اراده نمود که امت ″ او″، همچون امتی مقدس که در آن ساکن گردد، به او تقدیس شود.

589. نام خدا چگونه در ما و در دنیا تقدیس می¬گردد؟
تقدیس نام خدایی که ما را به ″تقدس″ فرا می¬خواند (1 تیموتائوس 4/7)، به معنای آرزوی آن است که تقدیس ما به هنگام تعمید، حیات¬بخش کل زندگی ما گردد. همچنین، درخواست آن است که نام خدا از راه زندگی و دعای ما، مورد شناخت و ستایش همه انسان¬ها واقع شود.

590. زمانی که کلیسا دعا می¬کند ″ بیاید ملکت تو ″ درخواست او چیست؟
کلیسا، تمنا می¬کند تا با بازگشت مسیح در جلال، ملکوت خدا برای همیشه برپا شود. اما کلیسا از بهر توسعه ملکوت خدا از هم اکنون نیز دعا می¬کند: از راه تقدس انسان¬ها در روح خدا، و به کمک تلاش¬های ایشان در راه خدمت به عدالت و صلح، مطابق با دعای سعادتمندی¬های ملکوتی. این درخواست، ندای روح خدا و عروس خدا است: بيا اي‌ خداوند عيسي‌ (مکاشفه 22/20).

591. چرا در دعا می¬خواهیم: ″ انجام شود اراده تو، روی زمین چنانکه در آسمان″؟
اراده پدرما این است که همه انسان¬ها نجات یابند (1 تیموتائوس 2/3). به همین دلیل عیسی آمد تا اراده نجات¬بخش پدر را کاملاً به تحقق رساند. از خدای پدر می¬خواهیم تا اراده ما را در پیوند به اراده پسرش درآورد، به سرمشق از باکره بسیار قدیس و جمله مقدسان. درخواست می¬کنیم تا نقشه محبت¬آمیز و خیر اندیش او کاملاً در زمین به تحقق برسد همان¬طور که از هم اکنون در بهشت چنین است. با دعاست که می-توانیم تشخيص‌ دهيم كه‌ اراده‌ خدا چيست (رومیان 12/2) و پایداری برای به جا آوردن آن را به دست آوریم ‌(عبرانیان 10/36).

592. مفهوم دعا: ″ نان روزانه ما را امروز به ما ده″ چیست؟
زمانی که با تسلیم کودکانه، نان روزانه و لازم برای زندگی همه را از خدا درخواست می¬کنیم، اعتراف می-کنیم که خدا، پدرما، از بالاترین حد مهربانی ممکن هم والاتر است. همچنین این فیض را درخواست می-کنیم که بتوانیم به گونه¬ای عمل کنیم که عدالت و تقسیم با دیگران اجازه دهند تا کسانی که به وفور دریافت داشته¬اند، به نیازهای همنوعان کمک کنند.

593. مفهوم خاص این دعا برای شخص مسیحی کدام است؟
از آنجا که‌ آدمي‌ نه‌ تنها به‌ نان‌ بلكه‌ با هر كلامي‌ كه‌ از دهان‌ خدا مي‌آيد، زندگي‌ مي‌كند (متی 4/4)، این درخواست شامل احساس گرسنگی نسبت به کلام خدا و تن مسیح در قربانی¬مقدس و همچنین احساس گرسنگی نسبت به روح¬القدس نیز می¬شود. این درخواست را با اعتماد کامل بیان می¬کنیم: برای امروز، امروزی که ازآن خداست، و این درخواست به خصوص در قربانی¬مقدس اجابت می¬شود که نوبری است از ضیافت ملکوت آینده.

بازگشت به بالا

594. چرا می¬گوییم:″ ببخشای گناهان ما را چنانکه ما نیز می¬بخشیم مدیونان خود را″؟
زمانی که از خدا، پدرما، طلب بخشش می¬کنیم، اعتراف می¬کنیم که نزد او گناهکاریم. لیکن در عین حال، رحمت او را نیز اعتراف می¬کنیم زیرا در پسرش و از راه رازهای کلیسایی، فديه‌ و بخشايش‌ گناهان‌ را يافته‌ايم‌ (کولسیان 1/14). درخواست ما در صورتی اجابت خواهد شد که پیش از آن، خود ما نیز دیگران را بخشیده باشیم.

595. بخشش چگونه ممکن است؟
رحمت زمانی می¬تواند در قلب ما نفوذ کند که خود ما نیز قادر به بخشایش دیگران گردیم – حتی دشمنانمان. اکنون، حتی اگر در نظر انسان، به جا آوردن این فرمان غیر ممکن می¬نماید، قلبی که خود را تسلیم روح¬القدس می¬کند می¬تواند همچون مسیح، تا سر حد محبت، محبت نماید، زخم را به ترحم و اهانت را به شفاعت مبدل سازد. بخشش، در رحمت خدا سهیم است و در فراز دعای مسیحی جای دارد.

596. منظور از ″ما را در وسوسه مینداز″ چیست؟
از خدا، پدرما درخواست می¬کنیم تا ما را در مقابل قدرت وسوسه تنها مگذارد. از روح¬القدس درخواست می¬کنیم تا بین آزمایش که ما را در راه نیکی پرورش می¬دهد و وسوسه، که ما را به سوی گناه و مرگ می-کشاند، و نیز، بین وسوسه شدن و تن دادن به وسوسه، به ما قدرت تشخیص عطا کند. این درخواست، ما را به پیوند با عیسی در می¬آورد که از راه دعا، بر وسوسه غلبه کرد. با دعا، خواستار فیض هوشیاری و پشتکار نهایی هستیم.

597. چرا دعا را اینگونه تمام می¬کنیم: ″ما را از شریر رهایی ده″؟
واژه شریر، اشاره¬ایست به شخص شیطان، که با خدا به مقابله بر می¬خیزد و گمراه¬کننده تمام جهان است (مکاشفه 12/9). مسیح از پیش بر شیطان پیروز گشته است. لیکن دعا می¬کنیم تا نسل بشر از سلطه شیطان و اعمال او رهایی یابد. همچنین خواستار عطیه ارزشمند صلح هستیم و این فیض را درخواست می¬کنیم که بتوانیم با پشتکار، در انتظار بازگشت مسیح باشیم که ما را برای همیشه از شیطان رها خواهد ساخت.

598. مفهوم آمین در خاتمه دعا چیست؟

پس از اتمام دعا، بگو آمین، و با این آمین، بر آنچه گفته¬ای مُهر بزن، زیرا این واژه به این معناست: ″انجام گردد″، و این واژه در دعایی که خدا به ما آموخت، آمده است (قدیس سیریل اورشلیمی).

 بازگشت به بالا

ضمیمه

الف. دعاهای همگانی
ب. تعاریف اصول کاتولیک

الف. دعاهای همگانی
_______

نشان صلیب
به نام پدر،
و پسر،
و روح¬القدس. آمین

عبارت خاتمه دعا
فر و شکوهمندی باد به پدر
و پسر
و روح¬القدس.
چنانکه از روز نخست بوده و اکنون هست
و تا ابدالاباد خواهد بود.
آمین.

درود به تو ای مریم
پر از نعمت،
خدا با توست،
میان همه زنان تو خجسته هستی
و عیسی، میوه درون تو، خجسته است.
ای مریم مقدس، مادر خدا،
برای ما بیچارگان گنهکار
اکنون و در هنگام مرگمان دعا کن.
آمین.

ای فرشته خدا
که نگهبان منی،
و مهر خدا مرا به تو سپرده است،
مرا روشنایی بخش،
محافظت، راهنمایی و هدایت فرما.
آمین.

آرامش ابدی
خداوندا،
آرامش جاویدان را بدیشان عطا فرما
و نور ابدی را بر آنان بتابان،
روانشان در آرامش باد.
آمین.

 بازگشت به بالا

بشارت فرشته
فرشته خدا به مريم بشارت داد،
- و به فیض روح¬القدس حامله گشت.
درود بر تو اي مريم...
اینک کنیز خداوند،
- مرا بر حسب سخن تو واقع شود.
درود بر تو اي مريم...
و کلمه جسم گرفت،
- و در ميان ما ساکن گشت.
درود بر تو اي مريم...
ای مادر مقدس خدا، برای ما دعا کن.
- تا شایسته وعده¬های مسیح گردیم.
دعا کنيم. خداوندا، عطا فرما تا با افاضه فيض الهي تو، درک ما، به واسطه بشارت فرشته، از حقیقت راز جسم¬گیری مسيح پسر تو آگاه گشته، از راه رنج و صلیب او، به جلال رستاخيز وی نیز نائل آییم.
از راه مسیح خداوند ما. آمین.

ای ملکه آسمان،
(در ايام عيد فصح)
اي ملکه آسمان، شادی نما، هللويا.
زیرا کسي که شايسته حمل او گشتی، هللويا
بنا به وعده¬اش رستاخيز کرده، هللويا.
برای ما نزد خداوند دعا کن، هللویا.

شاد باش و سرور نما ای مریم باکره، هللویا
- زیرا خداوند حقیقتاً رستاخیز کرده، هللویا.

دعا کنیم. خدایا، با رستاخیز پسرت، خداوندمان عیسی مسیح، دنیا را از شادی سرشار نموده¬ای. عطا فرما تا از راه مریم، مادر باکره او، به شادی¬های ابدی نائل آییم. از راه مسیح، خداوند ما. آمین.

درود بر تو، ای ملکه،
مادر رحمت؛
حیات، رأفت، و اميد ما، درود بر تو!
ما، فرزندان حوا، كه در اين جهان آواره¬ايم
تو را ندا می¬زنیم
و نالان و گريان، در اين جهان پر از اندوه
دست به دامن تو مي¬شويم.
اي مدافع ما،
نگاه پر رحمتت را به سوی ما بازگردان
و پس از اين تبعید
عيسي- ميوه رحمت را –
بر ما آشکار نما.
ای رحیم، ای پر مهر، ای مریم باکره پر رأفت!

سرود مریم
جان‌ من‌ خداوند را بزرگ‌ مي‌دارد
و روح‌ من‌ در خدا، نجات‌ دهنده‌ من‌، شادي‌ مي‌كند
زيرا بر فروتني‌ كنيز خود نظر كرده‌ است‌
اينك‌ از اين‌ پس‌، همه‌ نسل¬ها
مرا خجسته‌ حال‌ خواهند خواند.
زيرا آن‌ قادر، كارهاي‌ بزرگي‌ براي‌ من‌ كرده‌ است‌
و قدوس‌ است‌ نام‌ او.
رحمت‌ او نسل‌ اندر نسل‌ بر ترسندگانش‌ مي‌باشد.
به‌ بازوي‌ خود قدرت‌ را نمايان‌ ساخته‌
متكبران‌ را در افكار دلشان‌ پراكنده‌ كرده‌ است‌.
قدرتمندان‌ را از تخت¬ها به‌ زير افكنده‌
فروتنان‌ را سرافراز ساخته‌ است‌.
گرسنگان‌ را چيزهاي‌ نيكو پر نموده‌
ثروتمندان‌ را تهي‌ دست‌ رانده‌ است‌.
رحمت‌ خود را به ياد آورده‌
به‌ ياري‌ خادم‌ خود اسرائيل‌ آمده‌ است‌
چنان‌ كه‌ به‌ پدران‌ ما گفته‌ بود
به‌ ابراهيم‌ و به‌ اولاد او تا به‌ ابد.

به تو پناه می¬بریم
ای مادر مقدس خدا،
التماس ما را در حاجات ما، تحقیر مکن.
بلکه ای دوشیزه مجید و مبارک، ما را از هر خطر رهایی ده.

 بازگشت به بالا

سرود زکریا
متبارك‌ باد خداوند، خداي‌ اسرائيل‌
چرا كه‌ از قوم‌ خود ديدار كرده ايشان‌ را رهايي‌ داده‌ است‌.
او نيروي‌ نجاتي‌ در خاندان‌ خادم‌ خود داوود
براي‌ ما برافراشته‌ است‌،
چنانكه‌ از دهان‌ پيامبران‌ مقدس‌ خود از ديرباز گفته‌ بود.
نجات‌ از دشمنانمان‌ و از دست‌ همه‌ آناني‌ كه‌ از ما نفرت‌ دارند.
اينچنين‌ به‌ پدران‌ ما رحمت‌ نموده‌
پيمان‌ مقدس‌ خود را به ياد مي‌آورد.
سوگندي‌ را كه‌ به‌ پدر ما ابراهيم‌ ياد كرده‌ بود
كه‌ ما را عطا فرمايد تا عاري‌ از ترس‌
و رهانيده‌ شده‌ از دست‌ دشمنان‌
براي‌ تمام‌ روزهاي‌ عمر خود
او را در حضورش‌ با تقدس‌ و عدالت‌ خدمت‌ كنيم‌.
و تو، اي‌ طفل‌، پيامبر ‌ متعال خوانده‌ خواهي‌ شد.
چرا كه‌ پيشاپيش‌ در حضور خداوند خواهي‌ رفت‌
تا راه¬هاي‌ او را آماده‌ سازي‌.
و قوم‌ را از طريق‌ آمرزش‌ گناهانشان معرفت‌ نجات عطا كني،
به خاطر رحمت‌ دل‌ خداي‌ ما كه‌ در آن‌ خورشيد طلوع‌ كننده‌
از عالم‌ اعلي‌ به‌ ديدار ما خواهد آمد.
تا آناني‌ را كه‌ در ظلمت‌ و سايه‌ مرگ‌ ساكنند، روشني‌ بخشد،
و قدم¬هاي‌ ما را به‌ راه‌ صلح‌ و سلامت‌ هدايت‌ نمايد.

ازآن تو، ای خدا
ازآن تو، ای خدا، ستایش ما!
تو را جلال باد، ای خداوند،
ای پدر ازلی،
تمامی زمین تو را تکریم می¬دارد،
ازآن تو جمیع فرشتگان،
آسمان¬ها و جمیع قدرت¬های ملکوتی،
ازآن تو کروبیم¬ها و سرافیم¬ها،
که بی¬وقفه می¬سرایند:
قدوس! قدوس! قدوس!
خداوند، خدای جهان،
آسمان و زمین
از جلالت سرشارند،
کُر شکوهمند رسولان،
پیامبران،
انبوه شهیدان،
جلالت را می¬سرایند،
بر تمامی زمین،
کلیسای مقدس به تو شهادت می¬دهد؛
ای پدر، به شکوهمندی بی¬کرانت
به یگانه پسر حقیقی تو
شایان پرستش،
به همراه روح¬القدس
تسلی¬دهنده.
تو مسیح، تو پادشاه جلال هستی،
تو پسر ازلی پدر هستی.
برای نجات بشر،
انسان شدی،
و جسم باکره قدیس را حقیر نشمردی.
تو، که بر مرگ چیره شدی،
ملکوت آسمان¬ها را
به روی ایمانداران می¬گشایی.
تو بر دست راست خدا نشسته¬ای،
در جلال پدر.
ایمان داریم داوری هستی
که خواهد آمد.
پس در آن هنگام
خادمانت را یاری بخش
که آنان را به خون گرانبهای خود بازخریدی.
عطا فرما در شمار قدیسینت باشند
در جلال ابدی.
خداوندا، قومت را نجات ده
و میراث خویش را برکت نما.
آنان را هدایت فرما
و راهی ابدیت گردان.
هر روز تو را متبارک می¬خوانیم،
نامت را می¬ستاییم،
تا به ابد،
و در قرن¬های قرن.
خداوندا، عنایت فرما،
پشتیبان ما باش
و ما را از هر گناه محفوظ بدار.
بر ما رحم فرما، ای خداوند،
بر ما رحم فرما،
باشد تا رحمتت
بر ما باشد، ای خداوند،
زیرا امید ما تویی،
خداوندا، بر تو توکل نمودم،
تا به ابد مأیوس نخواهم گشت.
روح خالق
ای روح خالق بیا،
روان ایماندارانت را ملاقات کن،
قلب¬های آفریده¬شده¬ را،
از فیض ملکوتی پر کن.

ای که تو را مشاور می¬خوانیم،
عطیه خدای باری¬تعالی،
چشمه جوشان، آتش، محبت،
و تدهین روحانی.

تو روح عطایای هفتگانه¬ای،
انگشت دست پدر،
روح راستی که پدر وعده داد،
کلام ما را الهام می¬بخشی.

حواس را به نور روشن ساز،
محبت را در قلوب افاضه نما،
جسم¬های ضعیفمان را
همواره به قدرت خود، مستحکم گردان.

دشمن را از ما دور کن،
آرامش را بی¬درنگ به ما عطا فرما،
تا به راهنمایی و هدایت تو،
از هر بدی و خطا محفوظ بمانیم.

پدر را به ما بشناسان،
پسر را بر ما آشکار نما،
و تو، روح قدوس مشترکشان،
باشد تا همواره به تو ایمان داشته باشیم.

جلال باد بر خدای پدر،
بر پسر رستاخیزکرده از میان مردگان،
بر روح قدوس تسلی¬دهنده،
اکنون و تا ابدالاباد.
آمین.

 بازگشت به بالا

ای روح¬القدس، بیا
و پرتویي از نورت را
بر مؤمنين بتابان

تو پدر مساكين
بخشنده مواهب
تو نور قلوب بيا

تو اي تسلاي عالي
مهمان شيرين جان
تسكين شيرين روان

در زحمت آسايشي
در گرما اعتدالي
در گريه تسلائي

اي نور متبارك
ژرفاي دل ما را
آكنده ز خود گردان

بي¬مدد و قدرت تو
ما را دگر هيچ نيست
جز گناه و گمراهي

پليدي را پاك گردان
خشكي را سيراب نما
زخم¬ها را ببخش درمان

سختي را نرم بنما
سردي را گرما ببخش
انحراف را راست گردان

مؤمنينت را ببخش
كه بر تو اميد دارند
عطاياي هفتگانه

فضيلت را اجر ببخش
نجات را ارزاني¬دار
شادي ابدي را ده.

روح مسیح
روح مسيح تقدیس کن مرا
تن مسيح‌، نجات ده مرا
خون مسيح‌، سيراب كن مرا
آب پهلوي مسيح‌، طاهر كن مرا
رنج مسيح‌، تسلي ده مرا
عيساي نيك‌، اجابت كن مرا
در زخم¬هايت‌، پناه ده مرا
از دوری تو‌، بازدار مرا
از دشمن شرير‌، دفاع كن مرا
در هنگام مرگ‌، فراخوان مرا
به جوار خود‌، امر كن مرا
تا همراه قديسين‌، ستايش كنم تو را
تا ابدالاباد.
آمين.

به یاد دار
به ياد دار اي مريم باکره رحيم، که هر گز شنيده نشده است که هيچ يک از آناني که دست آويز تو شده، با تضرع، خواستار ياري و شفاعت تو گشته¬اند، تنها گذاشته شده باشد. اي باکره باکره¬ها، اي مادر من، با چنين اعتمادي است که به سوی تو مي¬دوم و در حالي که زير بار گناهان خود نالان و گریان هستم، در پیشگاه تو به زانو در مي¬افتم. اي مادر کلمه جسم گرفته، دعاهاي مرا حقير مشمار، بلکه با مساعدت به آنها گوش فرا ده و آنها را اجابت نما. آمين.

 بازگشت به بالا

دعای تسبیح

رازهای شادمانی:
(دوشنبه و شنبه)
بشارت فرشته به مریم مقدس
دیدار مریم از خویشاوند خود الیزابت
میلاد مسیح
تقدیم عیسی به خدای پدر در معبد
باز یافتن عیسی در میان عالمان معبد

رازهای اندوه:
(سه¬شنبه و جمعه)
احتضار مسیح در باغ زیتون
تازیانه خوردن عیسی
بر سر عیسی تاج خار می نهند
عیسی صلیب خود را حمل می کند
مصلوب شدن و جان سپردن عیسی

رازهای جلال:
(چهارشنبه و یکشنبه)
رستاخیز عیسی
صعود عیسی به آسمان
پنطیکاست و نزول روح القدس
بر شدن مریم عذرا به آسمان
جلال یافتن مریم عذرا و تاج گزاری او در بهشت

رازهای روشنایی:
(پنج¬شنبه)
تعمید عیسی در رود اردن
اولین آیت عیسی در قانای جلیل
بشارت ملکوت و سعادتمندی¬های ابدی
تجلی خداوند
تأسیس راز قربانی مقدس

دعای کندر
(سنت کُپت)
ای پادشاه صلح،
آرامشت را به ما عطا فرما و گناهان ما را ببخش.
دشمنان کلیسا را دور کن و آن را محافظت نما تا لغزش نخورد.
عمانوئیل – خدا با ما – خدای ما،
در جلال پدر و روح¬القدس در میان ماست.
باشد تا ما را برکت دهد، قلب ما را طاهر گرداند،
بیماری¬های جسم و روان را شفا بخشد.
ای مسیح، تو را می¬پرستیم
همراه با پدر پر مهرت، و روح¬القدس
زیرا آمدی، و ما را نجات دادی.

 بازگشت به بالا

دعای ″خداحافظی با قربانگاه″
پس از مراسم و قبل از خروج از کلیسا
( سنت آسوری- مارونیت)
در آرامش باش، ای قربانگاه خدا.
باشد تا قربانی¬¬ای که از تو دریافت داشته¬ام
کفاره دین¬ها و بخشش گناهان گردد.
باشد تا به شفاعت آن، بتوانم دور از محکومیت و شرمساری
در پیشگاه داوری مسیح حضور یابم.
نمی¬دانم آیا به من عطا خواهد شد قربانی دیگری بر روی تو بگذرانم.
خداوندا، پشتیبان من باش و کلیسایت را
که راه راستی و نجات است، محافظت نما. آمین.

دعا بهر درگذشتگان
( سنت بیزانتن)
ای خدای ارواح و همه جسم¬ها،
که بر مرگ چیره شدی، شیطان را به نابودی کشیدی و حیات را به چهان ارزانی داشتی،
ای خداوند، تو خود به روان خادم درگذشته¬ات (...)
در مکان نورانی، سرسبز و خرم،
دور از درد، گریه و زاری، آرامش عطا فرما.
باشد تا خدای مهربان و پر رحمت،
همه گناهان وی از راه کلام، اعمال و افکار را ببخشاید.
زیرا انسانی نیست که زنده باشد و گناه نکند،
تنها تو عاری از گناهی،
عدالت تو عدل است، تا به ابد، و کلامت، راستی.
ای مسیح، خدای ما، تو که رستاخیز، حیات و آرامش خادم درگذشته¬ات (...) هستی،
تو را به همراه پدر ازلی و روح بسیار قدوس، نیکو و حیات¬بخشت می¬ستاییم
اکنون و تا ابدالاباد.
روانشان در آرامش باد. آمین.

کارکرد ایمان
خدایا، بر همه راستی¬هایی که تو آشکار کرده¬ای و از راه کلیسای خود به ما می¬آموزی، با استواری ایمان دارم زیرا تو آنی که نه گمراه می¬شوی و نه مرا گمراه می¬کنی.

کارکرد امید
خدایا، با دل آسوده و استوار امید دارم که به سزاواری عیسی مسیح، نعمت¬های خود را در این جهان، و اگر فرمان¬های تو را پیروی نمایم، بهشت جاویدان را در جهان دیگر به من خواهی داد، زیرا تو خود آن را نوید داده¬ای و در وعده¬های خود بی¬اندازه پایداری.

کارکرد محبت
خدایا، تو را از دل و جان و بالاتر از هرچیز دوست می¬دارم، زیرا تو بی¬اندازه نیک و دوست¬داشتنی هستی، و هم¬نوعم را از راه محبت به تو، همانند خود دوست می¬دارم.

کارکرد پشیمانی
خدایا، از اینکه به تو اهانت نموده¬ام از ته دل پشیمانم، زیرا تو بی¬اندازه نیک و دوست¬داشتنی هستی و از گناه بیزاری. به سزاواری عیسی مسیح از تو طلب بخشش می¬خواهم و آهنگ استوار دارم که دگر باره در گناه نیفتم و از پیرامون آن گریزان باشم، و کیفر به جا آورم.

بازگشت به بالا 

ب. تعاریف اصول کاتولیک

دو فرمان محبت:
1. خداوند خدای خود را به تمامی دل، تمامی روح و روان خود دوست خواهی داشت.
2. همنوعت را همانند خود دوست خواهی داشت.

قانون طلایی (متی 7/12)
هرآنچه‌ مي‌خواهيد مردم‌ به‌ شما بكنند، شما نيز به‌ آنان‌ چنين‌ كنيد.

سعادتمندی¬ها (متی 5/3-12)
خوشا به‌ حال‌ مسكينان‌ در روح‌، زيرا ملكوت‌ آسمان‌ ازآن‌ ايشان‌ است‌.
خوشا به‌ حال‌ سوگواران‌، زيرا آنان‌ تسلي‌ داده‌ خواهند شد.
خوشا به‌ حال‌ فروتنان‌، زيرا آنان‌ وارث‌ زمين‌ خواهند بود.
خوشا به‌ حال‌ گرسنگان‌ و تشنگان‌ عدالت‌، زيرا آنان‌ سير خواهند گشت‌.
خوشا به‌ حال‌ رحم‌ كنندگان‌، زيرا بر آنان‌ رحم‌ خواهد شد.
خوشا به‌ حال‌ پاك‌ دلان‌، زيرا آنان‌ خدا را خواهند ديد.
خوشا به‌ حال‌ صلح‌ كنندگان‌، زيرا آنان‌ فرزندان‌ خدا خوانده‌ خواهند شد.
خوشا به‌ حال‌ آنان‌ كه‌ در راه‌ عدالت‌ جفا مي‌بينند، زيرا ملكوت‌ آسمان‌ ازآن‌ ايشان‌ است‌.
خوشا به‌ حال‌ شما هنگامي‌ كه‌ به‌ شما دشنام‌ مي‌دهند، جفا مي‌كنند و به خاطر من‌ هر گونه‌ تهمتي‌ را به‌ ناحق‌ به‌ شما نسبت‌ مي‌دهند.
به‌ وجد آييد و شادي‌ كنيد چرا كه‌ اجر شما در آسمان‌ عظيم‌ خواهد بود، زيرا اين‌ چنين‌ بر پيامبران‌ قبل‌ از شما جفا كرده‌اند.

سه فضایل الهیاتی
1. ایمان
2. امید
3. محبت

چهار فضایل اعلی
1. حزم و دورانیدشی
2. عدالت و انصاف
3. بردباری
4. پرهیزکاری و میانه¬روی

عطایای هفتگانه روح¬القدس
1. خداترسی
2. معرفت
3. درک و فهم
4. حکمت
5. مشورت و راهنمایی
6. بردباری
7. دینداری

دوازده ثمر روح¬القدس
1. محبت
2. شادی
3. آرامش
4. بردباری
5. صبر
6. وفاداری
7. نیکویی
8. خیرخواهی و روح خدمت
9. ملاطفت
10. تواضع
11. زهد
12. عفت و پاکدامنی

پنج حکم کلیسا
1. یکشنبه، روز خداوند را تقدیس نما.
2. به طور مرتب روزهای یکشنبه و روزهای جشن، در راز قربانی¬مقدس شرکت کن.
3. به خاطر بسپار که روزهای جمعه (در ایران، چهارشنبه)، و روز چهارشنبه خاکستر، نوعی ریاضت و پرهیز بجا آوری.
4. به طور مرتب، راز اعتراف و تناول قربانی¬مقدس را بجا آور، دستکم سالی یکبار در ایام فصح.
5. کلیسا را مورد حمایت معنوی و مالی خود قرار ده.

بازگشت به بالا

هفت عمل شفت جسمانی
1. اطعام گرسنگان
2. رفع عطش تشنگان
3. پوشاندن برهنگان
4. سرپناه دادن به بی¬پناهان
5. عیادت از بیماران
6. ملاقات زندانیان
7. تدفین مردگان

هفت عمل شفقت روحانی
1. تقویت دودلان
2. تعلیم نادانان
3. اصلاح گناهکاران
4. دلداری مصیبت¬زدگان
5. چشم¬پوشی از رنجش¬ها
6. تحمل بردبارانه ظلم
7. دعا برای زندگان و مردگان

هفت گناه مهم
1. غرور
2. طمع
3. شهوت¬پرستی
4. خشم
5. شکمبارگی
6. حسد
7. تن¬پروری

چهار هدف نهایی انسان
1. مرگ
2. داوری
3. جهنم
4. بهشت

بازگشت به بالا

فهرست تفصیلی

(شماره¬ها به سؤالات بازمی گردانند)

الف
آب، 139، 237، 253، 254، 255، 260
آتش، 139، 237
آدم، 7، 75، 76، 106
آزادی
- انسان، 56، 363-366، 425
آزمایشات علمی، 475
آزمایش وجدان، 303، 304، 374
رک. اعتراف، توبه، آشتی
آشتی، 200، 296، 310
رک. اعتراف، توبه
آشکار شدن خدا، 4، 6-9، 11، 15، 16، 22، 40، 42، 73
رک. الهام
آفریدگار، 46، 50، 54، 66-72، 202، 416
رک. خالق، خدا
آفرینش، آفریده شده،46، 50، 51، 54، 59، 62، 63، 65، 67، 236، 337
رک. خلقت، خلق شده
آمرزش، 422-423
رک. بخشش
آمین، 217، 598
آهنگ استوار، 300
آیت، 108، 127، 314
آیین، 256، 267
- برکت¬زا، 351
- ساعت¬های روز، 243، 567
- سرود، 238، 239
- عبادی، 198، 218-220، 221-223 227،233، 234، 244، 274، 277، 328، 351، 443، 444، 446، 558
- ملکوتی،234
ابراهیم، 8،26، 79، 360، 536
احترام
رک. مقام و منزلت
اخلاق، 185، 429
رک. شریعت اخلاقی
اخلاقیت، 367-369، 370-371، 372
اراده
- الهی و انسانی در مسیح، 91، 121
- الهی، 591
- انسانی، 358
ارواح پلید، 74، 108
رک. شیاطین
ازدواج
- تأسیس الهی 234، 337-340
- راز تقدیس¬کننده، 321، 341-350
- مختلط، 345
- بین¬المذاهب، 345
استقبال، 25، 111، 190
استغاثه (دعای درخواست)، 553
استواری، 224، 27، 250، 251، 265-270، 292، 354
اسرائیل، 8، 37، 42، 45، 82، 103، 106، 113، 114، 116، 149، 253، 340، 436، 450
اسقف، 12، 16، 162، 167، 174، 176، 179، 180، 183، 184، 185، 186، 187، 235، 246، 270، 278، 307، 308، 317، 318، 326، 327، 329، 330، 331، 332، 352
- رتبه اسقفی، 325، 334
رک. راز تقدیس¬کننده، راز کهانت
- اسقف رم، 16، 162، 174، 180، 182، 183، 184، 185، 187
رک. پاپ اعظم
اسم
رک. نام
اصول اجتماعی کلیسا، 503، 509-520
اصول و قواعد، 375
رک. قانون، شریعت اخلاقی
اطاعت، 178، 459، 464-465
- ایمان،25، 26
اعتراف، 246، 296، 303، 304، 305، 306، 311، 316، 432
- راز اعتراف، 200، 224، 250، 291، 296-312، 432
- اعمال توبه، 301
- توبه درونی، 300
رک. توبه، آشتی
اعلی
رک. فضیلت
اعتماد، 300
اعمال، 208، 211
- توبه، 302، 303
اعمال انسانی، 76، 344، 363، 368، 369
رک. عمل، انسان، شهوات
اقتدار کلیسا، 10، 15، 16، 17، 19، 430، 559
اگزورسیسم
رک. ربایش روح پلید
اموال زمینی، 194، 362
رک. منفعت
الهام، 18، 140
- خداوندی، 535-547
- شخصی، 10
امید، 132، 161، 300، 385، 387، 442
انتخاب، 362
انجیل، 22، 261، 328، 359، 419، 579
رک. عهد جدید، کتاب¬مقدس
- بشارت انجیل، 80، 166، 172، 184، 190
رک. بشارت
انسان، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 11، 25، 59، 62-63، 66-72، 202-203، 205-206، 212، 213، 337-339، 342، 344، 347، 358، 365، 401-414، 415-420
- انسانیت مسیح، 87-89
ایلیا، 110، 539
ایمان، 25، 27، 28، 29، 30، 31، 32، 33-35، 36، 43، 48، 86، 112، 126، 184-185، 194، 208، 211، 228، 235، 240، 259، 349، 385، 386، 442
- کارکرد ایمان، 33-35، 357
- خزانه ایمان، 14، 15، 16
ایماندار، 177، 185، 227، 231، 281، 289، 315، 357
- ″عادی″ (لائیک)، 178، 188

بازگشت به بالا

ب
بار (گناه)
رک. کیفر
بارآورده شدن
- عیسی، 94، 98
- مریم، 96
باروری، 347
باروری مصنوعی، 499
بازخرید، 219
رک. نجات
بازگشت، 133، 212، 214، 242، 271
- رک. ورود
- به خدا، 107، 116، 165، 296، 297، 299، 427
رک. توبه
- بازگشت مسیح، 134
رک. کمال زمان¬ها، بازگشت
بازمانده قدیسین (ابراز تکریم)، 353
بالغ، 259
بت¬پرستی، بت¬پرست، 445، 446
بدی، 57-58، 359، 363، 372، 375، 376، 416، 597
رک. نیکی
بخشش، 50، 201، 230، 296، 304، 310، 319، 594، 595
رک. اعتراف، توبه، آشتی
- بخشش گناه، 302، 308، 311، 349
رک. اعتراف و آشتی
بخش ثابت (کتاب مقدس)، 20
برابری، 412، 413
برداشت و اهداء عضو، 476
بر شدن مریم به آسمان، 197
برکت، 221، 351، 551
برگزاری، 233-249
- مراسم قربانی¬مقدس، 275، 277-278
رک. قربانی¬مقدس
بشارت
- انجیل، 80، 166، 172، 184، 190
- به مریم عذرا، 94، 97
رک. مریم مقدس، فرشته
- رسالت بشارتی، 188
- رسولی، 174
رک. کلیسا
بشریت
رک. نوع بشر
بکارت، 342، 491
بهشت، 209
بی¬انصافی
رک. حق، عدالت
بی¬دین، بی¬دینی، 102، 445
بیمار، 286، 314، 315، 471
رک. تدهین بیماران
بیماری، 313، 316
رک. درد و رنج
بی¬وفایی، 339

بازگشت به بالا

پ
پاپ اعظم، 180، 182-185، 326
رک. اسقف رم
پاکدامنی، 178، 488-494
پایان بخشیدن عمدی به زندگی، 470
پدر
رک. والدین
- پدر (خدا)، 1، 46، 48، 52، 83، 88، 90، 91، 94، 95، 98، 101، 102، 105، 106، 107، 110، 115، 118، 119، 121، 122، 130، 132، 136، 137، 154، 206، 221، 280، 582-585
- پدران کلیسا، 243
پدرخوانده/ماندرخوانده، 259
پرستش،61، 198، 221، 245، 286، 443، 552
پزشکی، 471
پسر خدا، 1، 42، 83، 85، 90، 137
رک. مسیح، عیسی مسیح، کلمه خدا
پشیمانی، 300، 303
پطرس رسول، 81، 109، 127، 162، 187
پلید، 74، 258، 352
رک. شیطان، شریر
پنطیکاست، 142، 144، 149، 255، 265، 267
پی مسیح، 123، 434
پیامبر، 8، 102، 140، 265، 313، 340، 539
پیروزی، 314
پیمان، 7، 51، 340
عتیق، 8، 51، 102، 114، 169، 234، 236، 237، 253، 265، 276، 324، 418، 436، 437، 450
رک. عهد عتیق
نوین، 8، 162، 234، 244، 340
رک. عهد جدید

بازگشت به بالا

ت
تاریخ، 128
- نجات، 51
تاکستان
رک. شراب
تأمل، 454، 568، 570
تبدیل نان و شراب، 237، 277، 283
تبرناکل (خیمه ملاقات)، 246، 286
تثلیث اقدس، 27، 32، 34، 44-49، 52، 82، 83، 110، 130، 136، 137، 144، 153، 161، 165، 195، 198، 209، 385، 428، 534
رک. خدا، پدر، پسر خدا، کلمه، روح¬القدس
تجرد، 334، 342
تجلی خداوند، 83، 110
تدبیر الهی نجات،55-58
تدفین، 124، 354-356
رک. درگذشته
تدهین، 139، 266، 267، 318
- بیماران، 224، 250، 313-319
ترحم، 314
ترس، 364، 370
تسبیح، 198، 353، 563، 567
تسلی¬دهنده، 138
رک. روح¬القدس
تشابه، 19
تشبه به مسیح در راز کهانت،335
تعالیم مسیحی، 262
تصمیم راسخ
رک. آهنگ استوار
تعالیم مسیحی، نخستین گام¬ها، 250، 251-294، 295
تعلق به مسیح/ به کلیسا،263، 291
تعلیم و تربیت، 338، 346، 349، 374، 460-461، 565
رک. فرزند، والدین، ازدواج
تعمید، 34، 44، 147، 163، 177، 200، 224، 227، 250، 251، 252-264، 292، 297، 352، 354، 422
- مسیح، 105، 254
- یوحنای تعمید دهنده، 105
رک. رازهای تقدیس¬کننده
تعویض اختیار، 402، 403
تقدس/ تقدیس¬کننده، 75، 165، 188، 231، 264،274، 346، 428، 453
- کلیسا، 165
تقدیم
- مسیح، 119، 120، 122، 130، 273، 280، 429
- عیسی در معبد، 103
- ایمانداران، 189، 235، 429
- عطایا، 277
تقسیم نان، 273، 275، 284
تلفیح، 499
تمایل (آرزو)، 2، 361، 370
رک. نفس¬پرستی، طمع
تن (مسیح، عرفانی)
رک. جسم
تنظیم ولادت اولاد، 496-498
توشه راه، 320
توبه
رک. چله توبه، اعتراف

بازگشت به بالا

ث
ثمرات روح¬القدس، 390

ج
جانشینی رسولی، 12، 161، 167، 176، 222، 248، 326، 332
جام شراب، 273
جامعه، 191، 402-403، 405-410، 411-414، 457-458، 463-465
- جامعه انسانی، 401-414
جبران گناه، 468-469
جسم، 202
- ارگانیسم کلیسا، 323- انسان، 69، 110، 203، 204، 205، 356، 358، 474
- انسانی مسیح، 90، 92، 124، 129، 130
- عرفانی مسیح، 218
- مسیح در قربانی¬مقدس، 271، 282، 593
رک. تبدیل نان و شراب
جداناپذیری، 338، 346، 347، 495
رک. ازدواج
جدایی همسران، 348
جزا، 208، 214
جسم¬گیری، 45، 50، 85-95، 101، 131، 242
جشن، 289، 432،450-454، 567
جلال خدا، 53
- آینده، 294
جلوگیری از بارداری، 498
جماعت اسقفان، 180، 182، 183، 185، 326
جماعت رسولان، 109، 162
جماعت کلیسایی، عضو، 293
جنگ، 483-486
جنین، 472
جهالت
رک. ناآگاهی
جهانشمولی کلیسا، 166-168
جهنم، 74، 125، 212، 213

بازگشت به بالا

چ
چله توبه، 106، 301

ح
حضور در صحنه اجتماعی، 405-411، 463-464
حفظ آفرینش، 54
حق، 365، 444، 504، 512
حقیقت/حقایق، 4، 18، 41، 47، 444، 521، 526
- حقایق مادی، 188
حکم (احکام) کلیسا، 431، 432
رک. فرمان
حکمت، 389
حکومت کلیسا، 187،
حوا، 7، 75
حیا، 530
حیات
رک. زندگی
حیثیت انسانی، 477، 492
حیوانات، 507

خ
خادم (مسیح)، 118
خاک¬سپاری
رک. تدفین
خالق
رک. آفریدگار
خانواده، 189، 350، 402، 453، 456-462، 565
رک. ازدواج
ختنه، 103
خدا، 1، 2، 3، 6، 18، 25-30، 37، 38، 39، 40، 41، 42، 46، 47، 48، 50، 51، 52، 53، 54، 57، 59، 66-67، 70، 71، 72، 74، 78، 97، 112، 119، 137، 147، 200، 213، 358، 360، 401، 405، 412، 415، 435-437، 442-446، 534-535، 586
- یکتا، 37، 43، 113، 116، 412
رک. تثلیث اقدس
- چند خدایی، 445
خداوند
رک. مسیح، خدا
خدمت، 323
- خدمت شبانی، 327، 328
خرافات، 445
خزانه ایمان، 14، 15، 16
خشونت، 364
خطا
رک. گناه
خطاناپذیری، 185
خلقت، خلق شده
رک. آفرینش، آفریده شده
خودکشی، 470
خوش¬آمد، 111
ِخوشبختی، 361
خون، 120، 254، 282، 283
رک. قربانی¬مقدس، تبدیل نان و شراب
خیمه ملاقات
رک. تبرناکل

بازگشت به بالا

د
داوری، 134، 135
- وجدان، 376
- خدا، مسیح، 205، 207، 208، 214، 215، 216
درد، 108
رک. رنج
درک و فهم، 358
درگذشته، 312، 479
داود، 8
درمان به هر قیمت، 471
دستگزاری، 139، 237، 265، 267
دعا، 56، 146، 186، 243، 245، 281، 291، 301، 318، 349، 351، 355، 374، 443، 534-598
رک. مزامیر، آیین عبادی ساعت¬های روز
- ای پدر ما، 544، 569، 578-598
- بهر درگذشتگان، 211
- تبدیل نان و شراب، 277، 283
- تقدیس¬کننده (کهانت)، 331
- درخواست (استغاثه)، 553
- صبحگاهی، 556
دعوت درونی، 188، 535
دگرگونی درونی
رک. بازگشت به خدا
دنیا، 3، 50، 52، 54، 62، 134، 481-482
دور اندیشی، 379، 380
دولت، 406، 472، 483-484، 494
رک. جامعه

ذ
ذات (هم)، 88
رک. تثلیث اقدس
ذکور، 333

ر
راز
- الهی، 4، 5، 40، 44-49، 144
رک. تثلیث اقدس
- انسان، 67
- تقدیس¬کننده، 146، 159، 168، 186، 194، 220، 222، 224-232، 248، 249، 250-350، 354، 357
- عیسی/ مسیح، 86، 89، 100، 101، 102، 103، 225
- فصح، 122-125، 126، 218، 222، 223، 233-249
- کلیسا، 152
- وجود بدی، 57
راهپیمایی دعایی، 286
رازداری در اعتراف، 309
راستی
رک. حقیقت
راه صلیب، 353
ربایش روح پلی (اگزورسیم)، 352
رتبه
- اسقفی، 326
- کهانت، 328
- شماسی، 330
رحمت الهی، 307، 339، 391
رذالت، 117، 371، 398
رسالت
- کاهنی، 155، 177، 188، 218، 326، 335
- پیامبری، 155، 177، 190، 326، 335
- سلطنتی، 155، 177، 191، 326، 335
رسالت¬
- کلیسا، 144، 150، 173، 193، 201، 250
- روح¬القدس، 5، 9، 144
- پسر خدا، مسیح، 9، 144
- رسولان، 175، 176، 322
- پاپ اعظم، 182
- کشیشان (اسقفان)، 181، 321
- همسران، 321
رسالت شبانی کلیسا، 181، 331
- رسالت حکومتی، 326
- تعلیم، 326
- تقدیس، 326
رستاخیز
- مردگان، 131، 202-206، 214، 320، 355
- مسیح، 50، 57، 58، 109، 110، 112، 126-131، 149، 204، 252، 271، 354، 452
رسول، 12، 15، 109، 120، 127، 132، 174، 175، 176، 180، 222، 234، 247، 254، 265، 272، 273، 276، 298، 307، 326، 331، 421
رضایت همسری، 344، 346
رعایت، 441
رنج، 56، 72، 77، 281، 314
- وعذاب مسیح، 112-124، 314، 319، 392، 543
روان
- انسان، 69، 70، 203، 205، 208، 356، 358، 473
- مسیح، 90، 125، 130، 282
روزه، 291، 301، 432
روح¬القدس، 1، 6، 12، 15، 18، 19، 42، 45، 47، 85، 91، 94، 130، 132، 136-146، 155، 156، 159، 160، 161، 164، 192، 221، 222، 223، 230-231، 235، 252، 254، 256، 260، 263، 265، 267-268، 283، 298، 357، 366، 384، 387، 389، 390، 422، 427، 549، 557، 561
رک. تثلیث اقدس
روغن، 237، 246، 318
- روغن مقدس، 246، 267، 270
رک. استواری
رؤیت خدا، 125، 362، 533

بازگشت به بالا

ز
زمان، 131، 137، 149، 243، 322
- عبادی، 241
زن، 71، 337-339، 342، 344، 347، 527-530
رک. عروس، ازدواج
زنا، 347، 487، 492
زندگی (حیات)
- انسان، 466-467
- نوین، 136، 146، 251، 263، 297، 354، 357، 359
- وقف¬شده، 192، 193
- ابدی،135، 207، 232،253، 271، 294، 320
- در تثلیث اقدس، 263، 359
زوج، 71
زیارت، 353
زیارت دنیا، 294
زیارت¬گاه، 353

س
ساختار گناه، 400
ساعت دعا و آیین عبادی، 243
رک. آیین عبادی و ساعت¬های روز
سال عبادی، 242
سبت، 450-452
سپاسگزاری، 221، 555
رک. ورود، میلاد، چله توبه، فصح، پنطیکاست
سرشت
- انسانی، 88، 89
- سرشت انسانی و گناه اولیه، 77، 297، 338
- الهی، 48، 88، 89
سرکشی
رک. اطاعت
سرمشق، 186
سرود، 238، 239
رک. آیین عبادی
سزاواری، 426-427
سعادتمندی، 1، 208، 210، 214، 358، 359، 360، 361، 363، 415
- ابدی، 359، 360، 361
سقط جنین، 470
سقوط، 73-78
رک. گناه اولیه
سلامت جسمی، 319
سلسله مراتب مقامات کلیسایی، 179، 180
سنت، 11-14، 17، 19، 20، 32، 557-566
- رسولی، 12
- آیین عبادی (زنده)، 19
سوگند، 448-449
- سوگند دروغ، 449

بازگشت به بالا

ش
شادی، 370
شاگرد مسیح، 127، 128، 129
شام آخر، 120، 272، 275، 276، 491
شاهد/شهادت، 190، 193، 268، 343، 522
شایان جزا
رک. گناه
شباهت، 358
شخص، 66، 257، 358، 372، 373، 401-404، 487-488
رک. انسان، جامعه
- الهی، 47، 48-49، 52،
رک. تثلیث اقدس
شراب، 237، 273، 277، 279
شرقی
رک. کلیسا، آیین عبادی
شرم
رک. حیا
شریر، 597
رک. بدی
شریعت
- الهی، 8، 373
- عهد عتیق/ اسرائیل، 8، 79، 113، 114، 340، 418-419، 435، 436
- عهد جدید/ انجیل، 420، 421، 434
- اخلاقی/ طبیعی، 415-418، 430
شفا، 313
- راز تقدیس¬کننده شفای بیماران، 250، 295-320
شفاعت، 132، 195، 197، 264، 315، 554
شفاعت¬کننده
رک. مسیح
شغل، 517
رک. کار
شماس، 179، 260، 327، 330
شماسی، 325، 334
شمایل مقدس، 92، 240
شناخت
- انسان، 3، 4
- خدا، مسیح، 90
شورا، 88، 185، 446
شوهر
رک. ازدواج
شهید، 234، 262
شیطان،74، 75، 125
- شیاطین، 74، 108
رک. ارواح پلید

بازگشت به بالا

ص
صدقه، 211، 301
صعود مسیح، 132
رک. مسیح
صلح، 480-486
صلیب/ نشان صلیب، 108، 110، 122، 126، 254، 428

ض
ضعف، 202
ضیافت فصح، 271، 287

ط
طبیعت
رک. سرشت
طرد از جماعت کلیسایی، 308
طلاق، 347، 349
طمع، 531
رک. نفس¬پرستی و تمایل (آرزو)
طهارت قلب، 529، 530

ظ
ظرف تعمید، 246
ظهور مسیح، 103

ع
عبارت آیینی، 256، 260، 267
عدالت
- الهی، 75، 307
- اجتماعی، 404، 411-414، 509-519
- فضیلت اعلی، 379، 381
- عادل شمرده شدن، 131، 263، 422
عروس
رک. ازدواج
عشق
رک. محبت
عفت
رک. پاکدامنی
عطیه، 194، 268، 323، 357، 374، 389، 441
رک. خدا، روح¬القدس
علم، 29
عمل، 238، 363، 364
عهد
- عتیق، 21، 22، 23، 45، 118، 140، 141، 142، 148، 313، 340، 446، 538
رک. کتاب مقدس و پیمان عتیق
- جدید، 22، 23، 140، 148، 217
رک. کتاب مقدس و پیمان نوین
عیسی مسیح، 9، 10، 22، 45، 46، 57، 79، 80، 81-84، 85-95، 98-100، 101-111، 112، 124، 125-131، 132-135، 143، 144، 146، 148، 149، 150، 154، 155، 156-158، 171، 172، 173، 175، 179، 189-191، 204، 206، 224، 255، 262، 263، 265، 338، 340، 341، 342، 352، 360، 434-435، 450، 541-542، 543-544، 578، 580، 582
رک. مسیح، پسر خدا

بازگشت به بالا

ف
فرار به مصر ( و بازگشت)، 103
فرزندان، 338، 345، 346، 456، 459، 461، 500-501
- فرزندان (پسران) خدا، 1، 147، 154، 258، 268، 357
رک. تعلیم و تربیت، خانواده، والدین، ازدواج
فرزندخواندگی،50، 131، 230
فرشته، 59، 60، 61، 74، 97، 209
فرمان (ده)، 418، 442-446، 447-449، 450-454، 455-465، 466-486، 487، 502، 503-520، 521-525، 527-530، 531-533
رک. حکم
- فرمان محبت، 420
فرهنگ، 236، 247، 248، 249
فصح، 237، 241، 290، 298، 432
- سه روز مقدس، 272
فضیلت، 159، 371، 377
- الهیاتی، 263، 384، 385، 558
- اعلی (انسانی)، 378، 379
فعالیت، 189، 191، 281، 432
رک. عمل و کار
فقر، 178، 532
فقیر، 520
فیض، 72، 73، 75، 131، 186، 195، 206، 222، 229، 259، 262، 263، 266، 267، 269، 271، 291، 292، 297، 300، 310، 341، 357، 359، 362، 366، 378، 404، 419، 420، 422، 425، 429
رک. حیات ابدی
- خاص (کاریسما)، 159، 160، 194، 424
- خاص بیان حقیقت، 16
رک. روح¬القدس
- فیض حاصل از راز تقدیس¬کننده، 230-231، 318، 319، 346، 424
- فیض ثابت، تقدیس¬کننده، خداگون¬کننده، 423
- فیض فعلی (عینی)، 424

ق
قانون، 406، 410
- قانون طلایی، 375
قبر/تدفین عیسی، 124، 127
قتل، 470، 466-467
قدرت مقدس، 323
قدیس، 165، 209، 240، 242، 264، 294، 312، 429، 564
قربانگاه، 246، 288
قربانی، 443
- صلیب، 122، 271، 280، 324
- در قربانی¬مقدس، 271، 275، 280، 281، 356
قربانی¬مقدس، 120، 186، 188، 194، 211، 220، 222، 224، 243، 245، 250، 251، 254، 271-294، 320، 328، 354، 432، 453، 567
- تناول، 277، 290-293، 305، 349
- توشه راه، 320
- حضور مسیح در قربانی¬مقدس، 274، 282، 285
- مراسم، 275، 432
- نان قربانی¬مقدس، 286
قلب عیسی، 93
قوت، (فضایل اعلی) 379، 382
قوم خدا، 148، 153، 154، 155، 177-178، 179، 184، 244، 274، 323
رک. کلیسا
قیامت، 204، 214
رک. داوری

بازگشت به بالا

ک
کار، 186، 281، 432، 513-517
کارکرد
- ایمان، 31، 33-35، 357
- کارکرد رسولان، 35
- کارکرد نیسه- کنستانتینپل، 35
- رهنمودهای انجیلی، 178، 192
کاریسما
رک. فیض (استعداد) خاص
کبوتر، 139
کتاب مقدس،13، 14، 17، 18-24، 62، 74، 217، 239، 240 84
کرسی اسقف، 246
کشیش، 179، 235، 246، 260،263، 270، 278،302، 303، 307، 308، 317،324، 327، 328،343، 352
رک. کهانت، راز تقدیس¬کننده کهانت، اسقف
- جماعت کشیشان، 329
کفاره
- گناه، 200-201، 263
- کیفر (بار) گناه، 310
رک. توبه، اعتراف، آشتی، بخشش
کفر، 116، 447
کلام، 238
- خدا، 9، 13، 16، 18، 21، 23، 28، 32، 159، 186، 190، 277، 374، 429، 558، 570، 593
رک. کتاب مقدس ، تعالیم مسیحی
کلمه (خدا)، 9، 46، 86، 89، 137، 202
- جسم¬گرفته،91
رک. مسیح
کلیسا، 1، 9، 14، 15، 24، 30، 32، 48، 61، 109، 133، 137، 143، 144، 145، 147-152، 153-160، 161-193، 195، 196-197، 200-201، 209، 217، 218-220، 223، 224، 226، 230، 231، 233، 235، 242-243، 244، 248-249، 255، 259، 260، 262، 265، 268، 271، 274، 276، 278، 281، 286، 289، 290، 291، 292، 293، 294، 295، 299، 306، 310، 311، 312، 315، 319، 321، 322، 325، 326، 327، 329، 330، 333، 336، 340، 341، 343، 348، 349، 350، 351، 352، 353، 366، 429-433، 438، 444، 548-549
رک. قوم خدا
- کلیساهای شرق، عضو، 293
کمال زمان¬ها، 1
کودکی عیسی، 103
کهانت (راز) 176، 179، 181، 224، 227، 235، 321-336
رک. راز تقدیس¬کننده، رتبه، کشیش.
- رتبه(های) کهانت، 325، 334
کیفر، 263،302، 303 310، 312
- بخشش کیفر،310، 312

بازگشت به بالا

گ
گناه، 1، 57، 73-76، 97، 108، 116، 117، 118، 121، 122، 131، 191، 200-201، 206، 213، 263، 281، 291، 292، 295، 297، 298، 300، 303، 304-306، 308، 309، 313، 314، 338، 347، 363، 366، 391-397، 492
- اولیه، 75، 76-78، 96، 258، 263
گناهکار، 107، 117، 118، 165، 299
گوشت، 432

ل
لغزش، 473

م
مادر
- بُعد روحانی مادری مریم عذرا،100
- مادر خدا، 88، 95، 196، 234
رک. مریم مقدس
مالکیت/ملک شخصی، 504-506
مجمع اسقفان، 109، 162
محبت، 161، 192، 194، 271، 375، 385، 387، 404، 420، 426، 428، 442
رک. عشق، رنج و عذاب
- پر رحمت خدا، 300
رک. خدا
- کلیسا
رک. کلیسا
- زناشویی، 344، 347، 495-496
رک. ازدواج
- نسبت به خدا، 401، 418، 420، 435، 436، 442-446
- نسبت به همنوع، 292، 337، 401، 418، 420، 435، 436، 455-533
محکومیت
- مسیح، 113
- گناهکار، 214
محل قرائت کلام خدا، 246
مخلوق، 55، 64، 67
مخمر (نان بدون)، 276
مدافع، 138
رک. روح¬القدس
مذهب (مذاهب)، 169، 170
مرگ، 72، 77، 78، 125، 131، 205-206، 208، 213، 308، 311، 314، 316، 320، 354، 355، 471، 476
- مسیح، 112، 115، 117، 118، 119، 124، 125، 149، 252، 271، 314، 354
مریم مقدس، 26، 85، 88، 94، 95، 96-100، 104، 142، 196-199، 234، 240،294، 429، 546، 547، 562-563
مزامیر، 243، 540
مژده، 79، 80
رک. انجیل و عهد جدید
مسؤلیت، 363، 399
مسیح، 1ف 6، 8، 12، 38، 45، 46، 53، 57، 58، 78، 82، 97-101، 109، 111،117-122، 131، 142، 143، 149، 156، 157، 158، 181، 189، 206، 207، 218-225، 227، 229-230، 231-232، 233، 235، 236، 237، 240-242، 243، 244، 246، 262، 267، 271-274، 276، 280، 281، 282، 283، 285، 287، 292، 295، 297، 298، 299، 302، 306، 307، 312، 315، 319، 320، 322، 323، 324، 327، 328، 330، 335، 336، 357، 359، 362، 366، 420، 421، 422، 426، 428، 456، 491، 560
مسیحی، 82، 163، 168
- غیر کاتولیک، 292، 345
مشارکت
- قربانی¬مقدس
رک. قربانی¬مقدس
- قدیسین، 194-195، 211
مشخصه راز تقدیس¬کننده، 227، 263، 268، 328، 335
رک. مُهر
معبد
- اورشلیم، 113، 114، 115، 538
- عهد جدید، 244
- روح¬القدس، 147، 159
معجزه، 108
مقامات عالی کلیسا
رک. اقتدار کلیسا
مقام و منزلت، 2، 358، 365، 373، 444، 487
مکان مقدس، 245
ملعونیت/ لعنت ابدی، 135، 208، 212، 214
رک. جهنم
ملکوت
- خدا، 107-108، 109، 111، 134، 258، 314، 590
رک. بهشت
منطق، 3، 4
منفعت
- عمومی
رک. نیکویی
- زمینی
رک. اموال زمینی
منطقه اسقفی، 167
مواد قربانی¬مقدس، 283، 284، 285
موسی، 8، 38، 114، 537
مشرف به مرگ، 478
مهر
- خدا، 212، 416، 592
رک. نیکویی خدا و خدا
مُهر،309
مهلک
رک. گناه
میلاد مسیح، 103

بازگشت به بالا

ن
نا آگاهی، 364، 376
ناراحتی، 370
نام (های)
- خدا، 38، 40، 254، 256، 447، 588-589
- عیسی، 81، 560
- مسیحی، 264
- قربانی¬مقدس، 275
نان گندم، 237، 273، 277، 279، 283، 284، 592-593
نجات، 67، 119، 171، 230، 237، 261، 262، 314، 321، 366
- (عمل)، 8، 65، 220
رک. بازخرید
نجات¬دهنده
رک. مسیح
ندامت
رک. پشیمانی
نذر، 443
نشانه تقوی، 353
نفرت، 370
نفس¬پرستی، 77، 297، 527
رک. طمع
نقشه الهی، 6، 97، 118، 276، 324، 337، 338، 456
نماد راز تقدیس¬کننده،224 236، 237، 254
نماینده راز تقدیس¬کننده، 225، 260، 270، 278، 293، 307
رک. رازهای تقدیس¬کننده
نوآموز مسیحی، 262
نوح، 7
نور، 230
نوع بشر، 68، 76، 152
- رک. انسان
نیکویی/نیکی، 58، 359، 363، 375، 416
- خدا، 212، 416، 592
- عمومی (منفعت)،160،180، 365، 373، 407-410
- کلیسا، 180

بازگشت به بالا

و
واجب، 289، 290، 305، 342، 439، 440
والدین، 259، 455، 459، 460، 461
رک. فرزند، خانواده
وجدان، 359، 372-377
وحدت
- کلیسایی،161-163، 250، 321
- بین مسیحیان،164، 263
- مشارکت در قربانی¬مقدس، 277، 290-293، 305، 349
رک. قربانی¬مقدس
ورود، 102
رک. بازگشت
وسوسه، 74، 75، 596
- عیسی، 106
وظیفه
رک. واجب
وعده، 360، 443

ه
هاویه، 125
هدف نهایی، 360
هستی
رک. حیات
- خدا
رک. خدا
هماهنگی، 72
همبستگی، 414، 518
همسر، 337، 343، 344، 345، 346
- چند همسری، 347
رک. ازدواج، طلاق
همکاری، رازکهانت، 328
همنوع (همسایه)
رک. محبت
هواهای نفسانی، 370-371، 378